Tomarza-Seyhbarak (Kayseri) Yöresi Manganez Rezervinin Jeolojik ve Zenginlestirilebilirlik Arastırması

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 1, 1 - 10, 25.07.2016

Nil Yapıcı Mahmut Altıner

Öz

Bu çalışmada, Kayseri iline bağlı Şeyhbarak köyü mevkiinde mostra veren manganez cevherleşmelerinin jeolojik özellikleri ve zenginleşebilirliliği ortaya konmuştur. Cevherleşmeler, Kayseri L-35 paftasında, Jura-Kretase yaşlı Orhaniye formasyonu bünyesindeki kireçtaşları ile çoğunlukla uyumlu olarak gözlenmektedir. Cevher mineral parajenezleri; pirolüzit (MnO), manganit(Mn2O3H2O), psilomelan (BaMn+2Mn+48O16(OH)4), gang mineralleri ise kalsit olarak belirlenmiştir. Yapılan XRF sonuçlarına göre Mn/Fe oranı geniş bir aralıkta olup, damarlarda bu oran ortalama 18,18, merceklerde ise 3,72’dir. Sallantılı masa ile yapılan zenginleştirme çalışmaları başarısız olurken, en iyi zenginleştirme sonuçları jig ile yapılan deneyde elde edilmiştir. Mn yüzdesi %71,59 verim ile %26,80’den %30,64’e yükselmiştir. Manyetik ayırma testlerinde tane boyutu ve gauss şiddeti baz alınmıştır. Tane boyutu düştükçe Mn kazanma verimi de düşmektedir, bu nedenle, optimum tane boyutu -0,500 mm olarak belirlenmiştir. 17500 gauss şiddetinde ise % 41,40’lık bir verim elde edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Kayseri (Tomarza/Şeyhbarak), Manganez , Zenginleşme

Investigation of Geological and Ore Enrichment of the Manganese Deposit in Tomarza/Seyhbarak (Kayseri) Regionol

Öz

In this study, it was shown that geological and beneficiation properties of manganese mineralizations outcropped in Şeyhbarak village in Kayseri town. Mineralizations were consistent with the Jura-Kretase aged Orhaniye limestone formations where was located in Kayseri L35 sheet. It was determined that the ore mineral paragenesis were pyrolusite (MnO2), manganite (Mn2O3H2O), and psilomelane (BaMn+2Mn+48O16(OH)4), gang mineral was calcite. According to XRF results, Mn/Fe ratios were in broad ranges. These ratio in seams and in vein-type mineralization were 18,18 and lenticular mineralization were 3,72, respectively. Although shaking table studies did not successful, the optimum benefication results were obtained using the jig. Mn value of sample increased to 30,64% from 26,80% with the 71,59% recovery. Effects of the particle size and gauss intensity were investigated in the magnetic separation tests. Efficiency of the Mn recovery decreased with the decreasing particle size of the sample. For that reason, optimum particle size of the sample was determined as -0,500 mm. Recovery efficiency was 41,40 % at the 17500 gauss intensity

Anahtar Kelimeler

Kayseri (Tomarza/Şeyhbarak), Manganese, Enrichment

Kaynakça

• 1. MTA, Türkiye Jeoloji Haritaları, No:124, Kayseri L35 paftası, Ankara, 2001.
• 2. Monod, O., Rocherches geologiques dans le Taurus occidental au sud de Beyşehir (Turquie), These d’etat, I’ univ. de Paris sud, Centre d’Orsay, p. 442, 1977.
• 3. Altıner, D., Rocherches stratigraphiques et micropaleontologiques dans le Taurus oriental au NW de Pınarbaşı (Turquie). Univ. Geneve, these No:2005, p 450, 1981.
• 4. Meşhur, M., Yoldemir, O., Akpınar, M., Öztaş, Y., ve Alkan, H., Batı Torosların jeolojisi ve petrol olanakları raporu. Türkiye petrolleri Anonim ortaklığı raporu, Ankara, 1989.
• 5. Şenel, M., Selçuk, H., Bilgin, Z. R., Şen, M. A., Karaman, T., Dinçer, M. A., Durulcan, E., Arbas, A., Örçen, S., ve Bilgi, C., Çameli (Denizli), Yeşilova (Burdur), Elmalı (Antalya) ve dolayının jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Müdürlüğü Rapor No:9429, 344 s., Ankara, 1989
• 6. Philipson, A., Reissen und forschungen in westlichen Kleinasien. Pet. Mit. H., 167 s. 1915.
• 7. Türkecan, A., Acarlar, M., Dönmez, M., Hepşen, N., Bilgin, Z. R., Kayseri (BünyanDeveli-Tomarza) yöresinin jeolojisi ve volkanik kayaçlarının petrolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 10186, Ankara, 1998.
• 8. Pasquare, G., Geology of Cenezoic volcanic area of central Anatolia, att Della Academia Nazionella des lincei Memorie serie VII, volume IX, Roma/Italy, 1968.
• 9. DPT, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), Ankara.