BibTex RIS Kaynak Göster

Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 1 - Cilt: 26 Sayı: 1, 1 - 10, 25.07.2016

Öz

Kaya mekaniğinde Ultrasonik ses dalga hızları, oldukça basit, düşük maliyetli ve numuneye zarar vermeyen yöntemlerden olmasından dolayı kaya özelliklerini belirlemede uzun yıllardan beri kullanılmaktadırlar. Bu çalışmada 11 farklı türdeki granitik kayaç kuru ve suya doygun numunelerinde ultrasonik ses (P ve S) dalgaları, yoğunluk, ağırlıkça ve hacimce su emme oranı, Schmidt yüzey sertlik indeksi değerleri ile porozite değerleri belirlenmiştir. Ayrıca, numunelerin statik ve dinamik elastik modülleri ile poisson oranları arasındaki ilişkiler incelenmiştir Dinamik elastisite matematiksel, statik elastisite deneysel olarak belirlenmiştir. Hesaplanan elastisite modülü ile deneysel elastisite modülü arasında kuru numuneler için korelasyon olmadığı, ancak suya doygun numuneler için yüksek bir ilişki mevcuttur. Dinamik ve statik poisson oranı için ise, korelasyon değeri kuru numunelerde r: 0.49, suya doygun numunelerde ise r: 0.25 olarak belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan kayaçlar için dinamik poisson oranının kullanılmasının uygun olmadığı görülmüştür

Kaynakça

  • 1. Kahraman, S., Estimating the direct P wave velocity value of intract rock from indirect laboratory measurements, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences (Technical Note), 39, 101-104, 2002.
  • 2. Atici, U. and Ersoy, A., Evaluation of destruction specific energy of fly ash and slag admixed concrete interlocking paving blocks (CIPB), Construction and Building Materials,23, 1507-1514, 2008.
  • 3. Burilichev, D.E. Ivankina, T.I. Klima, K. Locajicek, T. Nikitin, A.N. and Pros, Z., Investigation of rock samples by neutron diffraction and ultrasonic sounding, Physica B, B276-278, 837-838, 2000.
  • 4. Rasolofosaon, P.N.J. Rabbel, W. Siegesmund, S. and Vollbrecht, A., Characterization of rock distribution: fabric analysis versus ultrasonic inversion, Geophysical Journal International,141, 413-424, 2000.
  • 5. Boadu, F.K., Predicting the transport properties of fractured rocks from seismic information: numerical experiments, Journal of Applied Geophysics, 44, 103-113, 2000.
  • 6. Khaksar, A. Griffiths, C.M. and McCann, C., Compressional- and shear- wave velocities as a function of confining stress in dry sandstones, Geophysical Prospecting, 47, 487-508, 1999.
  • 7. King, M.S. Chaudhry, N.A. and Shakeel, A., Experimental ultrasonic velocities and permeability for sandstones with aligned cracks, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 32, 155-163, 1995.
  • 8. Louis L. David, C. and Robion, P., Comparison of the anisotropic behaviour of undeformed sandstones under dry and saturated conditions, Technophysics, 370, 193- 212, 2003. 9. Kahraman, S., A correlation between P-wave velocity, number of joints and Schmidt hammer rebound number, International Journal of Rock Mechanics  Mining Sciences (Technical Note), 38, 729-733, 2001.
  • 10. Yasar, E. and Erdogan, Y., Correlating sound velocity with the density, compressive strength and Young’s modulus of carbonate rocks, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences (Technical Note), 41, 871-875, 2004.
  • 11. Link, H., Evaluation of elasticity moduli of dam foundation rock determined seismically in comparison to those arrived at statically, Trans. 8th Int. Cong. Large Dams, Eddinburgh, 1964.
  • 12. Christensen, N.I., Poisson’s ratio and crustal seismology, J.Geophys. Res., 101, 3139- 3156, 1996. 13. ISRM., 1981. Rock characterisation testing and monitoring ISRM suggested methods, Brown, E.T., (Editor), Pergamon Press, 1981.
  • 14. TS 699, Testing and Examination Methods of Natural Building Stones, Ankara, 2009. 15. ISRM, 1978, Suggested Methods for determining the uniaxial compressive strength and deformability of rock materials. Int. J. Rock Mech. Min. Scı. & Geomech Abstr., 135-140, 1978.
  • 16. Gerçek, H., Kayaçların poisson oranına göre sınıflanması, Kayamek’2004-VII Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu, Sivas, 2004.
  • 17. ASTM D2845-95, Standard test method for laboratory determination of pulse velocities and ultrasonic elastic constants of rock, Annual book of ASTM standars, Vol. 04.08 Soil and Rock, West Conshohocken, PA: ASTM, 254-259, 1998.
  • 18. ISRM 1977, Suggested methods for determining sound velocities. Int. J. Rock Mech. Min. Scı. & Geomech Abstr., 53-58, 1977.
  • 19. Krech, W.W. Henderson, F.A. and Hjelmstad, K.E., A Standard rock suite for rapid excavation research, USBM Report of Investigations, RI 7865, 1974.
  • 20. Eissa, E.A. and Kazi, A., Relation between static and dynamic Young’s moduli of rocks, Int. J. Rock Mech. Min. Scı. & Geomech Abstr., 25, 479-482, 1988.
  • 21. Çolak, K., Zonguldak havzası kömür çevre kayaçlarının dayanımı ve deformasyon anizotropisinin incelenmesi, Doktora tezi, ZKÜ Fen Bilimleri Enst. Zonguldak, 1998.
  • 22. Wang, Q. Ji, S. Sun, S. and Marcotte, D., Correlations between compressional and shear wave velocities and corresponding Poisson's ratios for some common rocks and sulfide ores, Tectonophysics (in pres), 2009.

Evaluation Of The Dynamic And Static Modulus Of Elasticity For Dry And Saturated Samples In Granitic Rocks

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 1 - Cilt: 26 Sayı: 1, 1 - 10, 25.07.2016

Öz

An ultrasonic sound wave has been used in rock mechanics to determine rock properties for many years, since it is a relatively simple, low-cost and non-destructive testing method compared to others. In this study, the ultrasonic sound (P and S) waves, density, weight and volume as the water absorption rate, Schmidt surface hardness index and porosity were determined both for dry and water-saturated samples regarding 11 different types of granitic rocks. The relationship between static and dynamic elastic modules and poisson ratio were investigated. Dynamic and static elasticity is determined by mathematical and experimental respectively. It is found that there is no correlation between calculated and experimental elasticity modulus for dry samples, but high correlation between saturated samples. As for the dynamic and static poisson ratio, the correlation coefficients are determined for dry and saturated samples as 0.49 and 0.25 respectively. It is determined that the usage of dynamic poisson ratio is not suitable for rocks used in the study

Kaynakça

  • 1. Kahraman, S., Estimating the direct P wave velocity value of intract rock from indirect laboratory measurements, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences (Technical Note), 39, 101-104, 2002.
  • 2. Atici, U. and Ersoy, A., Evaluation of destruction specific energy of fly ash and slag admixed concrete interlocking paving blocks (CIPB), Construction and Building Materials,23, 1507-1514, 2008.
  • 3. Burilichev, D.E. Ivankina, T.I. Klima, K. Locajicek, T. Nikitin, A.N. and Pros, Z., Investigation of rock samples by neutron diffraction and ultrasonic sounding, Physica B, B276-278, 837-838, 2000.
  • 4. Rasolofosaon, P.N.J. Rabbel, W. Siegesmund, S. and Vollbrecht, A., Characterization of rock distribution: fabric analysis versus ultrasonic inversion, Geophysical Journal International,141, 413-424, 2000.
  • 5. Boadu, F.K., Predicting the transport properties of fractured rocks from seismic information: numerical experiments, Journal of Applied Geophysics, 44, 103-113, 2000.
  • 6. Khaksar, A. Griffiths, C.M. and McCann, C., Compressional- and shear- wave velocities as a function of confining stress in dry sandstones, Geophysical Prospecting, 47, 487-508, 1999.
  • 7. King, M.S. Chaudhry, N.A. and Shakeel, A., Experimental ultrasonic velocities and permeability for sandstones with aligned cracks, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 32, 155-163, 1995.
  • 8. Louis L. David, C. and Robion, P., Comparison of the anisotropic behaviour of undeformed sandstones under dry and saturated conditions, Technophysics, 370, 193- 212, 2003. 9. Kahraman, S., A correlation between P-wave velocity, number of joints and Schmidt hammer rebound number, International Journal of Rock Mechanics  Mining Sciences (Technical Note), 38, 729-733, 2001.
  • 10. Yasar, E. and Erdogan, Y., Correlating sound velocity with the density, compressive strength and Young’s modulus of carbonate rocks, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences (Technical Note), 41, 871-875, 2004.
  • 11. Link, H., Evaluation of elasticity moduli of dam foundation rock determined seismically in comparison to those arrived at statically, Trans. 8th Int. Cong. Large Dams, Eddinburgh, 1964.
  • 12. Christensen, N.I., Poisson’s ratio and crustal seismology, J.Geophys. Res., 101, 3139- 3156, 1996. 13. ISRM., 1981. Rock characterisation testing and monitoring ISRM suggested methods, Brown, E.T., (Editor), Pergamon Press, 1981.
  • 14. TS 699, Testing and Examination Methods of Natural Building Stones, Ankara, 2009. 15. ISRM, 1978, Suggested Methods for determining the uniaxial compressive strength and deformability of rock materials. Int. J. Rock Mech. Min. Scı. & Geomech Abstr., 135-140, 1978.
  • 16. Gerçek, H., Kayaçların poisson oranına göre sınıflanması, Kayamek’2004-VII Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu, Sivas, 2004.
  • 17. ASTM D2845-95, Standard test method for laboratory determination of pulse velocities and ultrasonic elastic constants of rock, Annual book of ASTM standars, Vol. 04.08 Soil and Rock, West Conshohocken, PA: ASTM, 254-259, 1998.
  • 18. ISRM 1977, Suggested methods for determining sound velocities. Int. J. Rock Mech. Min. Scı. & Geomech Abstr., 53-58, 1977.
  • 19. Krech, W.W. Henderson, F.A. and Hjelmstad, K.E., A Standard rock suite for rapid excavation research, USBM Report of Investigations, RI 7865, 1974.
  • 20. Eissa, E.A. and Kazi, A., Relation between static and dynamic Young’s moduli of rocks, Int. J. Rock Mech. Min. Scı. & Geomech Abstr., 25, 479-482, 1988.
  • 21. Çolak, K., Zonguldak havzası kömür çevre kayaçlarının dayanımı ve deformasyon anizotropisinin incelenmesi, Doktora tezi, ZKÜ Fen Bilimleri Enst. Zonguldak, 1998.
  • 22. Wang, Q. Ji, S. Sun, S. and Marcotte, D., Correlations between compressional and shear wave velocities and corresponding Poisson's ratios for some common rocks and sulfide ores, Tectonophysics (in pres), 2009.
Toplam 19 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Diğer ID JA33UH95YP
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ümit Atıcı Bu kişi benim

Tayfun Yusuf Yünsel Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 25 Temmuz 2016
Yayımlandığı Sayı Yıl 2011 Cilt: 26 Sayı: 1 - Cilt: 26 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Atıcı, Ü., & Yünsel, T. Y. (2016). Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 26(1), 1-10.
AMA Atıcı Ü, Yünsel TY. Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi. cukurovaummfd. Temmuz 2016;26(1):1-10.
Chicago Atıcı, Ümit, ve Tayfun Yusuf Yünsel. “Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi”. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 26, sy. 1 (Temmuz 2016): 1-10.
EndNote Atıcı Ü, Yünsel TY (01 Temmuz 2016) Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 26 1 1–10.
IEEE Ü. Atıcı ve T. Y. Yünsel, “Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi”, cukurovaummfd, c. 26, sy. 1, ss. 1–10, 2016.
ISNAD Atıcı, Ümit - Yünsel, Tayfun Yusuf. “Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi”. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 26/1 (Temmuz 2016), 1-10.
JAMA Atıcı Ü, Yünsel TY. Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi. cukurovaummfd. 2016;26:1–10.
MLA Atıcı, Ümit ve Tayfun Yusuf Yünsel. “Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi”. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, c. 26, sy. 1, 2016, ss. 1-10.
Vancouver Atıcı Ü, Yünsel TY. Granitlerde Kuru Ve Suya Doygun Numuneler İçin Dinamik Ve Statik Elastisite Modülünün Değerlendirilmesi. cukurovaummfd. 2016;26(1):1-10.