Çamlıyayla (Mersin) Yöresindeki Magmatik Kompleksin Petrografisi ve Jeokimyası, Güney Türkiye

Yıl 2018, Cilt: 33 Sayı: 2, 17 - 32, 30.06.2018

Utku Bağcı , Hayati Koç , Murat Camuzcoğlu Musa Alpaslan

https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.508227

Öz

Çamlıyayla (Mersin) güneyinde yer alan magmatik kompleks Mersin melanjı içerisinde blok olarak bulunmakta, granit, granodiyorit, granofir, granit porfir, diyorit ve diyabaz kayaçlarından oluşmaktadır. Granitik kayaçlar granüler, mikrogranüler porfirik mikrografik doku sunarken diyoritler ofitik, diyabaz daykları entergranüler doku sunmaktadır. Ana-iz element jeokimyası bu kayaçların subalkali karakterde olduğunu göstermektedir. Kondrite göre normalize edilmiş nadir toprak element diyagramı hafif nadir toprak elementlerince hafif bir tüketilme, negatif Eu anomalisi ve yataya yakın bir dağılım sunmaktadır. Granitik kayaçların okyanus sırtı granitlerine göre normalize edilmiş örümcek diyagramlarında iri katyonlu litofil elementler ve yüksek değerlikli katyonlar bakımından tüketilme sunarken, diyorit ve diyabaz daykların okyanus ortası sırt bazaltlarına göre normalize edilmiş örümcek diyagramları yüksek iyon yarıçaplı elementlerce zenginleşme, kalıcılığı yüksek elementlerce tüketilme sunmaktadırlar. Alterasyona karşı duraylı iz elementlere dayandırılan tektonomagmatik ortam ayırım diyagramlarında magmatik komplekse ait kayaçlar yay ile ilişkili tektonik ortamları işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Petrografi, Jeokimya, Magmatik kompleks, Mersin melanjı, Mersin

The Petrography and Geochemistry of the Magmatic Complex from the Çamlıyayla (Mersin) Area, Southern Turkey

Öz

The magmatic complex is located in south of Çamlıyayla (Mersin), as block in the Mersin melange and composed of granite, granodiorite, granophyre, granite porphyry, diorite, and diabase. Granitic rocks present granular, microgranular porphyric, micrographic textures while diorites present ophitic and diabase dikes present intergranular textures. The whole rock major and trace element geochemistry of the magmatic complex rocks indicate that they have subalkaline compositions. Chondrite-normalized rare earth elements diagram display slightly depletion in light rare earth elements and negative Eu anomalies with nearly flat patterns. Ocean ridge granites normalized spider diagram of granitic rocks show large ion litophile element and high field strength element depletion whereas mid-ocean ridge basalt normalized spider diagram of the diorite and diabase rocks exhibit large ion litophile element enrichment and high field strength element depletion. The magmatic complex rocks are plotted on arc setting based on the immobile trace element diagrams. 

 

Anahtar Kelimeler

Petrography, Geochemisty, Magmatic complex, Mersin melange, Mersin

Kaynakça

• 1. Özgül, N., 1976. Torosların Bazı Temel Jeolojik Özellikleri. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 19, 65-79.
• 2. Özgül, N., 1984. Stratigraphy and Tectonic Evolution of the Central Taurides. In: O. Tekeli and M.C. Göncüoğlu (eds.), Geology of the Taurus Belt, International Symposium, 77-99.
• 3. Demirtaşlı, E., 1984. Stratigraphy and Tectonics of the area between Silifke and Anamur, Central Taurus Mountains. In: O. Tekeli and M.C. Göncüoğlu (eds.), Geology of the Taurus Belt, International Symposium, 101-118.
• 4. Demirtaşlı, E., Turhan, N., Bilgin, A.Z., Selim, M., 1984. Geology of the Bolkar Mountains. In: O. Tekeli and M.C. Göncüoğlu (eds.), Geology of the Taurus Belt, International Symposium, 125-141.
• 5. Gül, M.A., Çuhadar, Ö., Özbaş, Y., Alkan, H., Efeçınar, T., 1984. Bolkar-Belemedik Yöresinin Jeolojisi ve Petrol Olanakları. TPAO Raporu, No: 1972, 159, (yayımlanmamış).
• 6. Akay, E., Uysal, Ş., 1988. Orta Toroslar’ın Post-Eosen Tektoniği. M.T.A. Dergisi, 108, 57-68.
• 7. Öztürk, E.M., Öcal, H., Taşkıran, A., Bulduk, A., Çelik, B., Metin, T., Keskin, Ö., Kadir, S., Değer, Z., Çatal, E., Keskin, A., Gökten, A., Hakyemez, A., Girgin, İ., 1991. Orta Toroslar’ın Jeolojisi. M.T.A. Raporu, No:9301, Ankara, 138.
• 8. Özgül, N., 1997. Bozkır-Hadim-Taşkent (Orta Toroslar’ın Kuzey Kesimi) Dolayında Yer Alan Tektono-Stratigrafik Birliklerin Stratigrafisi. M.T.A. Dergisi, 119, 113-174.
• 9. Alan, İ., Şahin, Ş., Keskin, H., Altun, İ., Bakırhan, B., Balcı, V., Saçlı, L., Pehlivan, Ş., Kop, A., Hanilçi, N., Çelik, Ö.F., 2007. Orta Toroslar’ın Jeodinamik Evrimi, Ereğli (Konya) –Ulukışla (Niğde)–Karsantı (Adana)–Namrun (Mersin) Yöresi. MTA Raporu, No:11006, Ankara (Yayımlanmamış), 245.
• 10. Keniş, Ü., 1988. Sarıkavak (Tarsus–İçel) Manyezit yataklarının jeolojisi ve metallojenezi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 58.
• 11. Türkmen, S., 1994. Pamukluk Barajının (Tarsus) Mühendislik Jeolojisi incelemesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2004. 12. Türkmen, S., İşler, F., 1995. Pamukluk Barajı Yerindeki (Tarsus) Mağmatik Kaya Kompleksinin Petrografik ve Mühendislik Özellikleri. Yerbilimleri, 26, 153-166.
• 13. Açlan, M., İşler, F., 1996. Namrun Güneydoğusu (Mersin) Yöresinin Jeolojik ve Petrografik İncelemesi. Yerbilimleri, 28, 179-187.
• 14. Tekbaş, M., 2000. Namrun Güneyi (ÇaparParmakkurdu) Arası Ofiyolit Diliminin Jeolojisi ve Petrografik İncelemesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 66.
• 15. Gök, M., 2006. Çamlıyayla (Tarsus Kuzeyi) Güney Kesiminin Jeolojisi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 51.
• 16. Parlak, O., 1996. Geochemistry and Geochronology of the Mersin Ophiolite within the Eastern Mediterranean Tectonic Frame (Southern Turkey). These Doctorat, Universitede Geneve, Terre & Environnement 6, 242.
• 17. Parlak, O., Robertson, A.H.F., 2004. The Ophiolite-Related Mersin Melange, Southern Turkey: Its Role in the Tectonic- Sedimentary Setting of Tethys in the Eastern Mediterranean Region. Geological Magazine, 141(3), 257-286. 18. Koç, H., Taslı, K., 2010. Stratigraphy and Paleoenvironmental Development of the Late Cretaceous Deposits in the Central Taurides (S Turkey). 7st International symposium on Eastern Mediterranean Geology, Abstract Book, 153, Adana, Türkiye.
• 19. Koç, H., Taslı, K., Özer, E., 2015. Bolkar Dağları (Orta Toroslar) Güneyindeki Maastrihtiyen Ġstiflerinin Stratigrafisi ve Fasiyesleri, G Türkiye. 16. PaleontolojiStratigrafi Çalıştayı, Bildiri Özleri, 44-45, Rize, Türkiye.
• 20. Pampal, S., 1984. Arslanköy-Tepeköy (Mersin) Yöresinin Jeolojisi. S.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi, Fen Dergisi, Sayı: 3.
• 21. Özer, E., Koç, H., Özsayar, T.Y., 2004. Stratigraphical Evidence for The Depression of The Northern Margin of The MenderesTauride Block (Turkey) During The Late Cretaceous. Journal of Asian Earth Sciences, 22, 401-412.
• 22. Parlak, O., Bozkurt, E., Delaloye, M., 1996. The Obduction Direction of the Mersin Ophiolite: Structural Evidence from Subophiolitic Metamorphics in the Central Tauride Belt, Southern Turkey. International Geology Review, 38, 778-786.
• 23. Avşar, N., 1992. Namrun Yöresinin Bentik Foraminifer Faunası. MTA Dergisi, 114, 127144.
• 24. Başalan, A., İnan, N., Koç, H., Taslı, K., İnan, S., 2007. Geology of the Southernpart of Çamlıyayla (NE Mersin) and Contributions on Description of the Güzeller Formation. Yerbilimleri-Geosound, 50-51, 115-137.
• 25. Yetiş, C., Demirkol, C., 1986. Adana Baseni Batı Kesiminin Detay Jeolojik Etüdü. MTA Raporu, Rapor No:8037-8037a, 187, (yayımlanmamış).