ŞEMSETTİN TÜRKMENOĞLU’NUN ÇOBAN İLE AVCI ADLI ESERİNDE HALK KÜLTÜRÜ UNSURLARI*

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 61 - 75, 28.04.2022

Arshan Adnan Rıdha

Öz

Bu makalede Şemsettin Türkmenoğlu’nun biyografisi, edebî kişiliği ve derlemeciliği ele alınmıştır. Onun şiirinde folklorun yeri incelenmiş, şiirlerinden örnekler verilmiştir. Bu yolla Türkmenoğlu’nun Irak Türkmen folkloruna katkıları ve Türk folkloru araştırmalarında onun eserlerinin bir boşluğu doldurduğu hususu üzerinde durulmuştur.
Makalede daha çok onun “Çoban ile Avcı” şiir kitabındaki folklor unsurları ele alınıp incelenmiş ve maddeler hâlinde anlatılarak şiirlerinden örnekler verilmiştir. Türkmenoğlu bu eserinde folklorun birçok yönüne dair unsurları şiirlerinde işlemiş ve böylece, dolaylı da olsa alana önemli katkılarda bulunmuştur.
Bu çalışmayla Türkmenoğlu’nun ne kadar dikkatli bir gözlemci olduğu, ayrıca şiirlerine zengin Irak Türkmen folklorunu nasıl başarılı bir şekilde yedirdiği, bu yönüyle kendine has bir üslup edinmiş olduğu da anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Şemsettin Türkmenoğlu, Çoban ile Avcı, Irak Türkmen edebiyatı.

Kaynakça

• Benderoğlu, Abdullatif (1988) Atasözlerimiz, Bağdat: Irak Cumhuriyeti Kültür ve Tanıtma Bakanlığı Yayınları.
• Düzgün, Dilaver (2005) Köy Hikâye ve Romanlarımızda Halk Kültürü Unsurları (1876- 1932), Ankara.
• Küzeci, Şemsettin (2006) Kerkük Şairleri, Ankara: Dünya Genç Türk Yazarlar Birliği Yayınları.
• Örnek, Sedat Veyis (1995) Türk Halk Bilimi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• aatçi, Önder (2016) “Irak Türkmenlerinin Atasözleri ve Deyimleri Üzerine Yazılanlar” Türkmeneli, (103), 12-17.
• Terzibaşı, Ata (1962) Kerkük Eskiler Sözü, Bağdat: Zaman Basımevi.
• Tokatlı, Ümit (1994) “Kerkük’te Evlenme Âdetleri”, Millî Folklor, (21), 32-39.
• Türkmenoğlu, Şemsettin (2004) Büyük Varlığımız Atasözleri ve Deyimlerimiz, Kerkük: Abdülvahap Matbaası.
• Türkmenoğlu, Şemsettin (1990) Çoban ile Avçı, Bağdat: Kültür ve Tanıtma Bakanlığı Türkmen Kültür Müdürlüğü Yayınları.
• Zabit, Şakir Sabir (1961) Kerkük'te Hayat-ı İçtimaiyye-Folklor, Bağdat: Daru’l-Basri Matbaası.