İNTERNET ORTAMINDA ÂŞIK CEMAL DİVANÎ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 3, 59 - 77, 29.10.2022

Ramazan Sezgin

Öz

Kökenleri, ozan-baksı geleneğine dayandırılabilecek olan âşıklık geleneği, dönemin şartlarına göre kendisini güncellemektedir. Radyo, televizyon ve internet olanakları ile şekillenen ortam olarak ifade edilebilecek elektronik kültür ortamı sayesinde âşıklar, ulusal hatta uluslararasına seslenme imkânına sahip olmaktadırlar. Bu şekilde hünerlerini daha geniş kitlelere duyurabilmişlerdir/duyurmaktadırlar. İnternetin getirmiş olduğu fırsatları kullanan âşıklık geleneği bu ortamda da varlığını devam ettirmektedir. Bu bağlamda âşıklar, Youtube, Facebook, Instagram gibi alanlarda canlı yayınlar oluşturarak icralarını sergilemekte, karşılaşmalarda bulunmakta, şiirlerini bu ortamlarda paylaşmakta, katıldığı/katılacağı programları duyurmakta ve böylece daha fazla kitleye hitap edebilmektelerdir. İnternet ortamını aktif ve verimli bir şekilde kullanan Âşık Cemal Divanî’nin sosyal medya hesaplarını kullanımı, âşıklık geleneği kapsamında örnek alınabilecek ve uygulanabilecek derecede bir yeterliliğe sahiptir. Cemal Divanî, internet ortamında on yılı aşkın süredir yer almakta, geleneğin yeni sahada yayılması hususunda da çaba sarf etmektedir. Bu kapsamda çalışmada Âşık Cemal Divanî ile ilgili Google, Youtube, Facebook, Instagram mecralarında veriler toplanmış ve bu veriler yorumlanarak Divanî’nin internet ortamındaki durumu mevzubahis edilmiştir. Bu şekilde Divani’nin âşıklık temelinde internet ortamını kullanımına yer verilmiş ve birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Âşıklık geleneği, Cemal Divanî, sosyal medya, internet, geleneğin güncellenmesi

Kaynakça

• Altınışık, M. Emin (2018) “Değişim ve Dönüşüm Sürecinde Âşıklık Geleneği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 55, 323-328.
• Artun, Erman (2018) Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı Edebiyat Tarihi/Metinler, Adana: Karahan Kitabevi.
• Atmaca, Seher (2016) “Âşık Edebiyatında “Dedim-Dedi” Örnekleri”, Akademik Bakış Dergisi, 58, 113-126.
• Başaran, Uğur (2021) “Sümmânî’nin Şiirlerinde Güzel Kadın Tipolojisi”, Doğan Kaya Armağanı 70. Yıl Hatırası 1 (Ed.: Serhat Sabri Yılmaz vd.), Sivas: Vilayet Kitabevi.
• Çelik, Adil (2021) “Âşıklık Geleneğinden Rock Müziğe Değerini Kaybetmeyen Bir Taşlama: “Şeytan Bunun Neresinde?”, Doğan Kaya Armağanı 70. Yıl Hatırası 1 (Ed.: Serhat Sabri Yılmaz vd.), Sivas: Vilayet Kitabevi.
• Daştan, Nihangül (2015) “İnternet Ortamında Âşıklık Geleneğinin Bugünkü Durumu”, Değişim ve Dönüşüm Sürecinde Âşık Tarzı Şiir Geleneği Uluslararası Bilgi Şöleni, Erzurum/Türkiye (15-17 Ekim 2015), Yayımlanmamış Bildiri.
• Durmaz, Uğur (2021) “Âşıklığın Yeni Cönkleri: Sosyal Medyanın Âşıklar İçin Yeni Bir Yaratma ve İcra Ortamı Olarak Görünümü”, Âşık Sanatı Sempozyumu 2021 Hacı Bektâş-ı Velî Yılı Bildiriler Kitabı (Ed.: Fatih Şayhan), Kapadokya Üniversitesi.
• Düzgün, Dilaver (2005) Erzurum’da Kahvehaneler ve Âşık Kahvehanesi Geleneği, İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Düzgün, Dilaver (2009) “Âşıklık Geleneğinin Değişim ve Dönüşüm Sürecinde Barış Manço Olgusu”, Millî Folklor, 21 (84), 42-50.
• Düzgün, Dilaver (2017) “Âşık Edebiyatı”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı (Ed.: M. Öcal Oğuz), Ankara: Grafiker Yayınları.
• Düzgün, Dilaver ve Altınışık, Muhammet Emin (2018) “Sanatkârıyla Bütünleşen ve Ondan Daha Fazla Ünlenen Eser Örneği Olarak “Sefil Baykuş” Şiiri”, Ölümünün 100. Yılında Kağızmanlı Hıfzı Uluslararası Sempozyumu Bildiriler (Ed.: Bican Veysel Yıldız), İstanbul: Akademi Ajans Matbaa.
• Fidan, Süleyman (2017) Âşıklık Geleneği ve Medya Endüstrisi -Geleneksel Müziğin Medyadaki Serüveni, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Gözükara, Mehmet (2015) “Âşık Cemal Divani ile Âşıklık ve Âşık Edebiyatı Üzerine”, Hece Taşları, 10, 19-21.
• Güvenç, Ahmet Özgür (2020). “Âşıklık Geleneğinde Kıbrıs Sorunu”, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, (1)1, 76-93.
• Karahan, Abdülkadir (1991) “Âşık Edebiyatı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 3, 550-552.
• Köprülü, Fuad (1999) Edebiyat Araştırmaları, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kuş, Selçuk (2011) “Cemal Alper (Âşık Cemal Divanî)”, Sazın ve Sözün Sultanları VII (Ed.: Fatma Ahsen Turan ve Özlem Ünalan), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özdemir, Nebi (2011) “Âşıklık Geleneği ve Medya”, Yaşayan Âşık Sanatı Sempozyum Bildirileri, Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi (THBMER) Yayınları, 33-52.
• Özdemir, Nebi (2015) Medya Kültür ve Edebiyat, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Sevindik, Azem (2019) “Âşıklık Geleneğinin Güncel Durumu ve Âşıklar Üzerine Bazı Tespitler”, SUTAD, 47, 127-144.
• Vural, Temel ve Yakuti, Hacer Alioğlu (2015) Âşık Cemal Divanî-Gönlümün Gözyaşları. Ankara: Bizim Büro Matbaacılık.