An Overview of the History of Comparative Literature and the Recent State of the Comparative Literature Studies in Turkey

Yıl 2020, , 1 - 9, 31.05.2020

Arzu Özyön

https://doi.org/10.30613/curesosc.592296

Cited By: 2

Öz

This study mainly focuses on the current state of the Comparative Literature studies in Turkey, first giving an overall summary of the translation studies both in the Tanzimat Period of the Ottoman Empire and in the Republican Period which formed the basis for the birth of Comparative Literature. Tanzimat Period becomes the starting point in the interaction process between Turkish and especially French literature. Another important development occurs in 1940s, which is the systematic translation of well-known French classics into Turkish. During the 1950s and 1960s Comparative Literature is only given as a course in the departments of philology in İstanbul and Ankara Universities. Then, Comparative Literature departments start to be founded in universities in 1990s, followed by the opening of MA and PhD programs. Besides this, some publications starting from 1943 contribute to the institutionalisation of Comparative Literature, as well. Another significant development for the field is the Comparative Literature symposiums held in Çanakkale Onsekiz Mart University between 1995-1998, which are followed by international Comparative Literature congresses later. While dwelling on the promising improvements in the field of Comparative Literature in Turkey mostly, the study also points out to some problematic points which hinder and decelerate the development of the field. Thus, what is new about this study is that, although it rephrases what has already been said so far, to some extent, it updates the literature by adding the most recent developments in the field of Comparative Literature.

Anahtar Kelimeler

Comparative Literature, Literary Translation, Institutionalisation, Publications, Congresses

Karşılaştırmalı Edebiyat Tarihine Genel Bir Bakış ve Türkiye’de Karşılaştırmalı Edebiyat Çalışmalarının Son Durumu

Öz

İlk olarak Karşılaştırmalı Edebiyat’ın doğuşuna zemin hazırlayan Osmanlı İmparatorluğu’nun Tanzimat Dönemi’ndeki ve ayrıca Cumhuriyet Dönemi’ndeki çeviri çalışmalarının genel bir özetini veren bu çalışma, temel olarak Türkiye’deki Karşılaştırmalı Edebiyat çalışmalarının son durumuna yoğunlaşmaktadır. Tanzimat Dönemi’nde yapılan çeviri çalışmaları, Türk edebiyatı ile özellikle Fransız edebiyatı arasındaki etkileşim sürecinin başlangıç noktası olur. Bir başka önemli gelişme, 1940’lı yıllarda çok bilinen Fransız klasikleri sistematik olarak Türkçeye çevrilmesidir. 1950’li ve 1960’lı yıllarda Karşılaştırmalı Edebiyat İstanbul ve Ankara Üniversitelerinin filoloji bölümlerinde sadece bir ders olarak verilir. 1990’lı yıllarda üniversitelerde Karşılaştırmalı Edebiyat bölümlerinin kurulmaya başlamasını, alanda yüksek lisans ve doktora programlarının açılması izler. Bunun yanı sıra 1943’ten bu yana yapılan bazı yayınlar da Karşılaştırmalı Edebiyat’ın kurumsallaşmasına katkı sağlar. Alan için bir diğer önemli gelişme, 1995-1998 yılları arasında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde gerçekleştirilen ve daha sonra uluslararası Karşılaştırmalı Edebiyat kongrelerinin takip ettiği, Karşılaştırmalı Edebiyat sempozyumlarıdır. Çoğunlukla Türkiye’de Karşılaştırmalı Edebiyat alanındaki ümit vaat eden gelişmeler üzerinde duran çalışma, ayrıca alanın gelişimine engel olan ve yavaşlatan bazı problemli noktalara da işaret etmektedir. Buradan hareketle, bir dereceye kadar bugüne kadar söylenmiş olanları yeniden dile getiren bu çalışma ile ilgili yeni olan şey, Karşılaştırmalı Edebiyat alanındaki en son gelişmeleri ekleyerek literatürü güncellemesidir.

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı Edebiyat, Edebi Çeviri, Kurumsallaşma, Yayınlar, Kongreler

Kaynakça

• 9 Eylül University. (2018). Retrieved from http://web.deu.edu.tr/komparatistik/english.htm
• Arak, H. (1998). Karşılaştırmalı edebiyat bilimi (Komparatistin el kitabı). (A. Özyön, trans.). Ankara: Hacettepe Yayınevi.
• Aytaç, G. (2009). Karşılaştırmalı edebiyat bilimi. (A. Özyön, trans.). İstanbul: Say Yayınları.
• Baykan, A., Cuma, F. İ., & Türk, M. T. (Eds.). (2016). Bildiri kitabı. VI. International Comparative Literature Congress. Konya.
• Baytekin, B. & Uluç, T. F. (Eds.). (2006). Bildiri kitabı. II. International Comparative Literature Congress. Sakarya.
• Belge, M. (2018). “Karşılaştırmalı edebiyat” Notos (Edebiyat Dergisi). (A. Özyön, trans.). No. 6 (Aralık-Ocak), 38-45.
• Eskişehir Osmangazi University. (2018). Retrieved from http://ke.ogu.edu.tr/Sayfa/Index/39/tarihce
• Göktürk, A. (2013). Çeviri: Dillerin dili. (A. Özyön, trans.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gültekin, A. (Ed.) (2003). Bildiri kitabı. I. International Comparative Literature Congress. Eskişehir.
• Gültekin, A. (Ed.) (2009). Bildiri kitabı. (Published 2010). III. International Comparative Literature Congress. Eskişehir.
• Irzık, S., & Parla, J. (2017). Comparative literature in Turkey. Brazilian Journal of Comparative Literature, 18(30), 121-132.
• İstanbul Bilgi University. (2018). Retrieved from https://www.bilgi.edu.tr/tr/akademik/sosyal-ve-beseri-bilimler-fakultesi/karsilastirmali-edebiyat/hakkinda/
• Karaismailoğlu, A. & Öz, Y. (Eds.). (2012). Bildiri kitabı. (Published 2013). IV. International Comparative Literature Congress. Kırıkkale.
• Koç University. (2018). Retrieved from https://cssh.ku.edu.tr/akademik/ingiliz-dili-ve-karsilastirmali-edebiyat/hakkimizda/
• Mersin University. (2018). Retrieved from http://www.mersin.edu.tr/akademik/fen-edebiyat-fakultesi/ bolumler/karsilastirmali-edebiyat-bolumu
• National Thesis Centre. (2019). Retrieved 14.02.2019 from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sakallı, C. (Ed.). (2014). Bildiri kitabı. (Published 2015). V. International Comparative Literature Congress. Mersin.
• Selçuk University. (2018). http://www.selcuk.edu.tr/edebiyat/karsilastirmali_edebiyat/ bolum_hakkinda/tr
• Tekşan, M. (2011). Karşılaştırmalı edebiyat bilimi. (A. Özyön, trans.). İstanbul: Kriter Yayınları.
• Yazıcı, M. (2010). Çeviribilimin temel kavram ve kuramları. İstanbul: Multilingual.
• Yeditepe University. (2018). Retrieved from http://sbe.yeditepe.edu.tr/tr/karsilastirmali-edebiyat-yuksek-lisans-programi/bolum-hakkinda
• Yılancıoğlu, S. (2005). Türk romanının oluşumunda çevirinin ekinsel etkileri. (A. Özyön, trans.). (Uluslararası) IV. Dil, Yazın ve Deyiş Bilim Sempozyumu Bildiri Kitabı (pp.287-296). Çanakkale.
• Zengin, B. (Ed.). (2018). Bildiri kitabı. VII. International Comparative Literature Congress. Sivas.