D-8 Economies, Foreign Trade Patterns and the Importance for Turkey: An Assessment through Export and Import Intensity Indices.

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 171 - 188, 30.11.2019

Mehmet Ozan Saray

https://doi.org/10.30613/curesosc.627642

Cited By: 3

Öz

The main objective of D-8 Organization for Economic Cooperation which consists of Turkey, Bangladesh, Indonesia, Iran, Malaysia, Egypt, Nigeria and Pakistan is to increase economic cooperation and foreign trade among the member countries. Since its establishment, the share of D-8 countries in global production and trade has been increasing. However, D-8 countries are still exporter of the primary goods, and importer of intermediate/capital goods. The scope of the study in this context includes to identify the extent and the importance of D-8 in the foreign trade of Turkey. In doing so, the study, first of all, tries to establish the position of the D-8 in the global economy and its foreign trade components. The foreign trade data which are between Turkey and the other countries of the D-8 in the period of 1998-2017 are analysed through export and import intensity indexes. Turkey's exports with D-8 countries are mainly consisted of intermediate/capital goods, while imports are mainly comprised of the primary goods (oil and raw materials). As a result of the measurements in the study, Iran and Egypt are the most notable countries in terms of these two indexes. The countries with the lowest export density index are Malaysia, Indonesia and Bangladesh. The lowest import density index is computed for Nigeria, Malaysia and Indonesia. Moreover, it is determined that especially the imports as well as the foreign trade of Turkey with D-8 in general have gained increasing importance.

Anahtar Kelimeler

D-8 countries, Economic integration, Foreign trade, Trade liberalization, Export intensity index, Import intensity index

D-8 Ekonomileri, Dış Ticaret Desenleri ve Türkiye İçin Önemi: İhracat ve İthalat Yoğunluğu Endeksiyle Bir Değerlendirme

Öz

1997’de Türkiye, Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya ve Pakistan’ın bir araya gelerek oluşturduğu D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütünün en önemli kuruluş amacı üye ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğini ve dış ticareti arttırmaktır. Kuruluşundan bu yana D-8 ülkelerinin küresel üretim ve dış ticaretteki payları giderek artmaktadır. Ancak D-8 ülkeleri halen bir bütün olarak birincil mal ihracatçısı ve ara/yatırım malı ithalatçısıdır. Bu bağlamda çalışma kapsamında D-8’in Türkiye’nin dış ticaretindeki yeri ve öneminin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle D-8’in küresel ekonomideki konumu ve dış ticaret bileşenleri tespit edilmiştir. Sonrasında ise ilgili yedi ülkenin Türkiye ile dış ticaret verileri 1998-2017 yılları için ihracat ve ithalat yoğunluk endeksleri ile analiz edilmiştir. Türkiye’nin D-8 ülkeleri ile ihracatı ağırlıklı olarak ara ve yatırım mallarından ithalatı ise ağırlıklı olarak birincil mallardan (petrol ve hammadde) oluşmaktadır. Yapılan ölçümlerde her iki endeks değeri için de öne çıkan ülkeler İran ve Mısır olmuştur. İhracat yoğunluk endeksinin en düşük çıktığı ülkeler ise Malezya, Endonezya ve Bangladeş’tir. İthalat yoğunluk endeksi en düşük olanlar ise Nijerya, Malezya ve Endonezya’dır. Ayrıca genel itibariyle Türkiye için özellikle ithalat başta olmak üzere D-8 ülkeleriyle yapılan dış ticaretin öneminin arttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

D-8 ülkeleri, Ekonomik entegrasyon, Dış ticaret, Dış Ticaret Serbestisi, İhracat Yoğunluğu Endeksi, İthalat Yoğunluğu Endeksi

Kaynakça

• Ağır, H. ve Şahbaz, A. (2016). D-8 ülkelerinin makroekonomik performansı ve Türkiye’nin dış ticareti ICPESS (International Congress on Politic, Economic and Social Studies) (No. 1): 71-85.
• Aksu, M. ve Gürbüz, A. (2017). D8 ülkeleri arasındaki dış ticaret işlemlerinde barter yönteminin uygulanabilirliği. Journal of History Culture and Art Research, 6(6): 578-592.
• Aydın, F. F. (2018). “D-8 Ülkelerinde Biyokütle Enerjisi Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 371-377.
• Bocutoğlu, E. (2017). Kuruluşunun 20. yılında sürdürülebilir kapsayıcı büyüme açısından D-8 iktisadi işbirliği örgütü üye devletlerinin mevcut durumu: dünya ekonomik forumu verileri ile bir değerlendirme. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(15), 186-212.
• Brown, A. J. (1947). Applied economics: aspects of the world economy in war and peace. Edinburgh: Hugh Paton and Sons Ltd.
• D-8 Organization for Economic Cooperation. (2019, Mayıs 19). Calendar of events. http://developing8.org/2019/?post_type=event adresinden erişilmiştir.
• Destebaşı, E. (2017). Savunma, eğitim ve sağlık harcamaları arasındaki nedensellik analizi: D-8 ülkeleri örneği. Enderun, 1(1), 28-43.
• Doğan, A. (2015). Türkiye’nin D8 ülkeleriyle ticaretinin yapısal analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13): 166-189.
• Edmonds, C. ve Li, Y. (2010). A new perspective on China trade growth: Application of a new index of bilateral trade intensity. Honolulu: University of Hawaii at Manoa, Department of Economics, Working Papers, 201025.
• Egger, P. ve Pfaffermayr, M. (2004). Distance, trade and FDI: A Hausman–Taylor SUR approach. Journal of Applied Econometrics, 19(2), 227-246.
• ITC. (2019, Mart 13). Trade Map Database. https://www.trademap.org/Product_SelProduct_TS.aspx?nvpm=1%7c%7c%7c%7c%7cTOTAL%7c%7c%7c2%7c1%7c1%7c2%7c2%7c1%7c1%7c1%7c1 adresinden erişilmiştir.
• Kojima, K. (1964). The pattern of international trade among advanced countries. Hitotsubashi Journal of Economics, 5(1), 16-36.
• Kunimoto, K. (1977). Typology of trade intensity indices. Hitotsubashi Journal of Economics, 17(2), 15-32.
• Markusen, J. R. ve Venables, A. J. (2000). “The Theory of Endowment, Intra-Industry And Multi-National Trade”. Journal of International Economics, 52(2), 209-234.
• Observatory of Economic Complexity (OEC) (2019, Mart 17). https://oec.world/en/ adresinden erişilmiştir.
• Şahin, İ. (2016). İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasının Türkiye ekonomisine muhtemel etkileri, Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Müdürlüğü.
• Tash, M. S., Jajri, D. I. B., ve Tash, D. M. N. S. (2012). An analysis of bilateral trade between Iran and D-8 countries. Global Journal of Management and Business Research. 12(2): 26-34.
• Ticaret Bakanlığı, (2019, Nisan 3). Gelişen Sekiz Ülke (D-8). https://ticaret.gov.tr/data/5b872ee013b8761450e18f68/48754999bc0c0ffe4f7d0c98b32bd7df.doc adresinden erişilmiştir.
• Türkan, Y. ve Alakuştekin, A. (2017). Competitiveness analysis of foreign trade in the developıng eight Islamic countries (D-8 Countrıes). JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 2(1), 137-162.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB). (2019, Haziran 6). Elektronik veri dağıtım sistemi (EVDS). Ödemeler Dengesi Uluslararası Yatırım Pozisyonu. https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/e s/serieMarket adresinden erişilmiştir.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2019, Mart 14). Dış ticaret istatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/disticaret.zul?param1=0&param2=0&sitcrev=0&isicrev=0&sayac=5801 adresinden erişilmiştir.
• UN Comtrade Veritabanı. (2019, Şubat 24). https://comtrade.un.org/data/ adresinden erişilmiştir.
• UNCTADSTAT (2019, Mart 10). Foreign direct investment. https://unctadstat.unctad.org/wds/ReportFolders/reportFolders.aspx adresinden erişilmiştir.
• World Development Indicators (WDI) Online Veritabanı. (2019, Mart 5). https://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=World-Development-Indicators adresinden erişilmiştir.
• World Trade Organization (WTO). (2019, Şubat 24). Online Veritabanı. International Trade Statistics. https://data.wto.org/ adresinden erişilmiştir.