Health Education in Development Plans: An Analysis on the Period of Ak Party Power

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 70 - 82, 31.05.2020

Ali Serinoğlu

https://doi.org/10.30613/curesosc.715997

Öz

Health education has become more important day by day because of the paradigm shift in health, such as changes in population structure, improvement at science, and increase in the expectations of people and globalizing societies. Within the health education in our country, pre-service training programs are given in universities for medical medicine, dentistry, pharmacy, physiotherapist, nursing, midwifery, health technician and some other health professions. There are a number of elements, such as international agreements, government programs and development plans that guide health education policies and practices, as well as laws and regulations. In this study, it was aimed to examine health education policies in Turkey during the last period of ruling party. For this purpose, the health education policies included in the Development Plans prepared during The Justice and Development Party governments period were examined. In this study conducted with survey model, the data analyzed with the descriptive analysis technique of the document analysis methods. Some of the conclusions reached as a result of the research are as follows. In the Ninth Five-Year Development Plan, it is emphasized that the quotas of education programs should be increased in order to eliminate the health personnel shortage. In the Tenth Five-Year Development Plan, more attention was paid to the issue of quality. It is stated in the Ninth Five-Year Development Plan that health research will be supported as priority areas. In the Tenth Five-Year Development Plan, the importance of complementary medicine was emphasized and it was stated that the integration of complementary medicine into medical education would be provided.

Anahtar Kelimeler

AK Party, Health Education, Development Plan, Education Policy

Kalkınma Planlarında Sağlık Eğitimi: Ak Parti İktidarları Dönemi Üzerine İnceleme

Öz

Nüfus yapısındaki değişmeler, bilimdeki ilerlemeler, kişilerin ve küreselleşen toplumların beklentilerindeki artış gibi sağlıkta paradigma farklılaşması sebebiyle, sağlık eğitimi her geçen gün daha önemli bir hale gelmiştir. Ülkemizde sağlık eğitimi kapsamında üniversitelerde tıp doktorluğu, diş hekimliği, eczacılık, fizyoterapistlik, hemşirelik, ebelik, sağlık teknikerliği ve diğer bazı sağlık mesleklerine yönelik hizmet öncesi eğitim programları verilmektedir. Kanunlar ve yönetmeliklerin yanı sıra sağlık eğitimi politikalarına ve uygulamalarına yön veren uluslararası antlaşmalar, hükümet programları ve kalkınma planları gibi bir dizi unsur bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de son iktidar döneminde sağlık eğitimi politikalarını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla AK Parti iktidarları döneminde hazırlanan Kalkınma Planlarında yer alan sağlık eğitimi politikaları incelenmiştir. Tarama modeli ile yürütülen bu araştırmada veriler doküman analizi yöntemlerinden betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan bazı sonuçlar şunlardır. Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planında çoğunlukla sağlık personeli açığının giderilmesine yönelik olarak eğitim programlarının kontenjanlarının arttırılması gereği üzerinde durulmaktadır. Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planında ise nitelik sorununun üzerine daha çok önem verildiği görülmektedir. Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planında yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik sağlık araştırmalarının öncelikli alanlar olarak destekleneceği belirtilmiştir. Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planında tamamlayıcı tıbbın önemi vurgulanmış ve tamamlayıcı tıbbın, tıp eğitimine entegrasyonunun sağlanacağı belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

AK Parti, Sağlık Eğitimi, Kalkınma Planı, Eğitim Politikası

Kaynakça

• Akgiş, Ö. (2015). Bir refah göstergesi olarak Türkiye’de mutluluğun mekânsal dağılışı. Türk Coğrafya Dergisi, 65, 69-76.
• Alla, E-A., Anderson, E., Barr, H., Wilby, K., Wilbur, K., & Bainbridge, L. (2016). Important steps for introducing interprofessional education into health professional education. Journal of Taibah University Medical Sciences, 11(6), 546-551.
• Bektemür, G., Taşçı, A. İ., Adaş, G. (2016). The Health Sciences University as a different macro organizational model in education. JAREM, 6, 203-209.
• Chang, K. S., Tsai, W. H., Tsai, C. H., Yeh, H. I., Chiu, P. H., Chang, Y. W., …, Lee, S. C. (2017). Effects of health education programs for the elders in community care centers - Evaluated by health promotion behaviors. International Journal of Gerontology, http://dx.doi.org/10.1016/j.ijge.2017. 03.009
• Chung, J., & Cho, I. (2017). The need for academic electronic health record systems in nurse education. Nurse Education Today, 54, 83-88.
• Demirhan, Y. (2016). Kamu politikaları: kavramsal ve kuramsal bir çerçeve. S. Aslan ve Y. Demirhan (Ed.), Türk siyasal hayatında Ak Parti Dönemi: Kamu yönetiminde değişim, kamu politikaları, kurumsal ilişkiler (ss.45-70). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Dornelas, R., Merlin-Servilha, E. A., Pinto-Giannini, S. P., & Piccolotto-Ferreira, L. (2017). Voice campaigns in Brazil: effective practices in health education. Journal of Voice, 31(1), 116.e7-116.e12.
• Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun (t.y.). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.3.6197&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=3&No=6197 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• El-Awasi, A., Anderson, E., Barr, H., Wilby, K. J., Wilbur, K., & Bainbridge, L. (2016). Important steps for introducing interprofessional education into health professional education. Journal of Taibah University Medical Sciences, 11(6), 546-551.
• Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı (t.y.). http://www.getatportal.saglik.gov.tr/ adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği (t.y.). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.20164&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=geleneksel%20ve%20tamamlay%C4%B1c%C4%B1 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Gönülaçar, Ş. (2014). Kalkınma planları ve eğitim. http://www.academia.edu/8310870/Kalk%C4%B1nma_Planlar%C4%B1_ve_E%C4%9Fitim adresinden 12.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Gülşen, M. A., ve Yıldıran, M. (2017). Mali regülasyon olarak sağlık regülasyonlarının sağlık kurumlarına etkisi: Türkiye’de üniversite hastaneleri ve sağlık uygulama tebliği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(3), 23-44.
• Health Education (t.y.). http://www.who.int/topics/health_ education/en/ adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Hemşirelik Kanunu (t.y.). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.3.6283&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=3&No=6283 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Hükümet Bilgileri (t.y.). https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/ e_kaynaklar_kutuphane_hukumetler.html adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Karaer, T. (1991). Kalkınma Planları ve idari reform. Amme İdaresi Dergisi, 24(2), 43-65.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kişiye Özel Cerrahi Planlama ve Eğitim Destek Simülatörlerinin Geliştirilmesi: https://www.tubitak.gov.tr/ sites/default/files/292/1511-sab-bmed-2016-2.pdf adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Liaw, S.Y., Ping-Lim, E.Y., Wong, L.F., Yin-Ho, J.T., Mordiffi, S.T., Leng-Ang, A.B., …, Kim-Ang, E.M. (2016). The effect of a web-based educational program on nursing practice in recognising and responding to deteriorating ward patients: A qualitative evaluation study. Collegian, http://dx.doi.org/10.1016/j.colegn.2016.09.008
• Malini, H., Copnell, B., & Moss, C. (2017). Considerations in adopting a culturally relevant diabetes health education programme: An Indonesian example. Collegian, 24(2), 183-190.
• Morin-Fraile, V., Sancho-Agredano, R., Galimany-Masclans, J., Guix-Comellas, E.M., Estrada-Masllorens, J.M., Vázquez-Archilla, M., …, Escofet-Roig, A. (2017). Service learning and health education: Innovation in nursing education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 237, 956 – 961.
• Ortega-Navas, M.C. (2017). The use of new technologies as a tool for the promotion of health education. Procedia - Social and Behavioral Sciences 237, 23-29.
• Özdemir, V. (2014). Türkiye’de planlı kalkınma deneyimleri. Marmara Üniversitesi, https://dumludag.files.wordpress.com /2013/09/ozdemir_planlama.pdf adresinden 05.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Özer, Ö. K., Şahin, L., Alpaslan, M., ve Parmaksız, H. (2010). Üniversite ve kamu kurumları araştırma merkezleri. Ankara: Korza Yayıncılık.
• Özsarı, S. H. (2013). Sağlık yönetimi ve sağlık eğitimi ilişkisi. Yükseköğretim Dergisi, 3(1), 9-11.
• Pharr, J., Gakh, M., Coughenour, C., & Clark, S. (2017). Health impact assessment as an instrument to examine the health implications of education policies. Public Health, 145, 83-92.
• Riley, B. A., & Riley, G. (2017). Innovation in graduate medical education - Using a competency based medical education curriculum. International Journal of Osteopathic Medicine, 23, 36-41.
• Sağlık Bakanlığı 2017 Yılı Hizmet İçi Eğitim Planı (t.y.). http://www.eshdb.saglik.gov.tr/ Eklenti/8623,2017-hie-plani-41-madde-degistipdf.pdf?0 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Sağlık Bakanlığı Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği (t.y.). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.19376&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=SERT%C4%B0F%C4%B0KALI adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (t.y.). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=4.5.663&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=4&Tertip=5&No=663 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Sağlık Bilimleri Üniversitesi (t.y.). http://www.sbu.edu.tr/ Universitemiz/Tarihcemiz adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (t.y.). www.shgm.saglik.gov.tr adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Eğitim ve Sertifikasyon Hizmetleri Daire Başkanlığı Görevleri (t.y.). http://www.eshdb.saglik.gov.tr/TR,5088/daire-baskanliginin-gorevleri.html adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu (t.y.). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod= 1.5.3359&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=5&No=3359 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Sağlıkta Dönüşüm Programı (t.y.). http://www.saglik.gov.tr/ TR,11415/saglikta-donusumprogrami.html adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Solak, M. (2012-2013). Yükseköğretimde sağlık eğitimine genel bir bakış. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 25, 18-19.
• Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği (2013). http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130324.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130324.htm adresinden 18.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (2018). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180705M1-1.htm adresinden 20.09.2018 tarihinde erişilmiştir.
• TC Kalkınma Bakanlığı. (t.y.). Dokuzuncu beş yıllık kalkınma planı. http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/content.aspx?List=8661bcf7-9da5-4ecb-a190-fd4aadbacc02&ID=1&Content TypeId=0x0100B6043AD55C311E41A48571E65B9E1AD1 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• TC Kalkınma Bakanlığı. (2000). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı. http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/content.aspx?List=8661bcf7-9da5-4ecb-a190-fd4aadbacc02&ID=2&Content TypeId=0x0100B6043AD55C311E41A48571E65B9E1AD1 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• TC Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu beş yıllık kalkınma planı. http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/content.aspx?List=8661bcf7-9da5-4ecb-a190-fd4aadbacc02&ID=12&Source=http%3A%2F%2Fwww%2Ekalkinma%2Egov%2Etr%2FPages%2FKalkinmaPlanlari%2Easpx&ContentTypeId=0x0100B6043AD55C311E41A48571E65B9E1AD1 adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği (t.y.).http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.19629&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=t%C4%B1pta%20ve%20di%C5%9F adresinden 13.01.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Türkoğlu, D. (2016). Türkiye’de eğitim sisteminin yönetsel yapısı ve eğitim yöneticisi yetiştirme sürecinin tarihsel gelişimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Türkoğlu, E. A., Kurt, M., Tabay, D. (2016). Profile of central research and application laboratory of Ağrı İbrahim Çeçen University. AIP Conference Proceedings 1726, 020097, doi: 10.1063/1.4945923.
• Uğurluoğlu, Ö. (2015). Üniversite hastanelerinde uygulanan organizasyon yapılarının değerlendirilmesi. İşletme Bilimi Dergisi, 3(1), 52-63.
• Ulusoy-Gökkoca, Z. (2001). Sağlık eğitimi açısından temel ilkeler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi (STED), 10(10), 371-374.
• Yıldırım, Ş. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.