Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

THOUGHTS ABOUT A GROUP OF STONE ARTIFACTS PRESERVED AT KAHRAMANMARAŞ MUSEUM

Yıl 2022, , 573 - 589, 29.10.2022

K. Serdar Girginer

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1125848

Öz

The subject of this article is nine stone artefacts preserved in Kahramanmaraş Museum. The common feature of the six of these artefacts, which we dated to the 2nd Millennium BC, is that they have temple façades or niches on the front, back and some side faces. Two of them are kohl boxes, one of them is unfinished, we think that the holes of which for the tube to put the kohl are not opened, and we think that the other three artefacts are items with religious meaning left in tombs or temples. Some features of the three kohl boxes that we dated to the first half of the 1st Millennium BC seem to be similar to the settlements of the Amuq Plain.

Anahtar Kelimeler

Kohl Box 2nd mill. BC Neo-Hittite Cosmetic Cult Goods.

Kaynakça

  • Aston-Green, B. A. (1994). Ancient Egyptian Stone Vessel, Material and Forms, Studien zur Archäologie und Geschichte Altägyptens Band 5, Heidelberg: Heidelberg Orientverlag.
  • Bevan, A. H. (2001). Value Regimes in the Eastern Mediterranean Bronze Age: A Study through Stone Vessels, PhD Thesis, University of London, London.
  • Bevan, A. (2007). Stone Vessels and Values in the Bronze Age Mediterranean, Cambridge University Press, New York.
  • Carter, E. (1995). “Report on the Kahramanmaraş Archaeological Survey Project from 24/9/93 to 11/11/93”, XII. AST, 331-341.
  • Carter, E. (1996). The Kahramanmaraş Archaeological Survey Project: A Preliminary Report on the 1994 Season. XIII. AST 1, 289-305.
  • Dumankaya, O. (2019). “Kayıp Kent Germanicia: Lokalizasyon Problemleri Üzerine Yeni Gözlemler, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 66, 409-434.
  • El-Kilany, E. - Raoof, E. (2017). “Facial Cosmetics in Ancient Egypt”, Egyptian Journal of Tourism Studies 16/1, 1-19.
  • Ersoy, A. (2017). Mozaikleri ile Yeniden Doğan Kent Germanicia, Lampert Academic Publishing, Balti.
  • Genç. E. (2021). “Tilbaşar Erken Tunç Çağı Pişmiş Toprak Figürinleri Üzerine Bir Değerlendirme”. OLBA XXIX, 47-76.
  • Gerçek, A. - Girginer, K.S. - Girginer-Oyman, Ö. - Gerçek, H. (2019). “Bone Artifacts as Witnesses to Cultural Continuity at Tatarlı Höyük”, Cuadernos de Prehistoria y Arqueología de la Universidad de Granada (CPAG) 29, 11-25.
  • Girginer, K. S. (2021). “Tatarlı Höyük’ten Geç Hitit Çağı’na Ait Bir ‘Sürme Kutusu’, OLBA XXIX, 109-136.
  • Girginer, K. S. – Girginer-Oyman Ö. (2020). “Tatarlı Höyük Stratigrafisi Üzerine Ön Sonuçlar”, MORS IMMATURA: Amanosların Gölgesinde, Hayriye Akıl Anı Kitabı, Eds. K. S. Girginer – G. Dardeniz – A. Gerçek – F. Erhan – E. Genç – İ. Tuğcu – Ö. Oyman-Girginer – M. C. Fırat – H. Gerçek – M. F. Tufan, Ege Yayınları, İstanbul, 211-250.
  • Gorny, R. L. (1990). Alişar Höyük in the Second Millenium B.C., PhD Thesis, University of Chicago, Chicago- Illinois.
  • Hawkins, J. D. (2000). Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions of the Iron Age, Vols.1-3, Berlin-New York.
  • İlaslan, E. (2019). Türkiye’de Yayılış Gösteren Gazella Gazella (Pallas, 1766) Türünün Filocoğrafyası, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü’nde Hazırlanmış Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray.
  • Konyar, E. (2008a). “Kahramanmaraş Yüzey Araştırması 2007”, AKMED 6, 130-136.
  • Konyar, E. (2008b). “M.Ö. I. Binyılda Maraş: Gurgum Krallığı”, Toplumsal Tarih 180, 74-79.
  • Konyar, E. (2010). “İlk Tunç Çağı’ndan Orta Demir Çağı’na Kahramanmaraş”, Dağların Gazeli Maraş, Ed. F. Özdem, YKY, İstanbul, 125-155.
  • Kökten, İ. K. (1960). “Maraş Vilayetinde Tarihten Dip Tarihe Gidiş”, TAD 10/1, 42-52.
  • Lilyquist, C. (1995). Egyptian Stone Vessels, Khian through Tuthmosis IV, The Metropolitan Museum of Art, New York.
  • Lucas, A. (1930). “Cosmetics, Perfumes and Incense in Ancient Egypt”, Journal of Egyptian Archaeology 16, 41-53.
  • Muscarella, O. W. (1995). “Kohl Container/Schminkdosen”, Notes in the History of Art 14/4, 1-7.
  • Orthmann, W. (1971). Untersuchungen zur Späthethitischen Kunst, Saarbrücker Beitraege zur Altertumskunde Band 8, Bonn.
  • Osborne, J. F. - Harrison, T. P. - Batiuk, S. - Welton, L. - Dessel, J. P. - Denel, E. – Demirci, Ö. (2019). “Urban Built Environments in Early 1st Millennium B.C.E. Syro-Anatolia: Results of the Tayinat Archaeological Project, 2004–2016”, BASOR 382, 261-312.
  • Petrie, F. (1927). Objects of Daily Use, British School of Archaeology in Egypt, London.
  • Porter, R. M. (2003). “Dating the Neo-Hittite Kinglets of Gurgum/Maraş”, Anatolica XXIX, 7-16.
  • Pucci, M. (2019a). Excavations in the Plain of Antioch III; Stratigraphy, Pottery, and Small Finds from Chatal Hüyük in the Amuq Plain, Part 1-2, Oriental Institute Publications Vol. 143, Chicago.
  • Pucci, M. (2019b). “The Iron Age Sequence in the Amug”, SMEA NS 5, 147-164.
  • Ragai, J. (2018). “Snapshots of Chemical Practices in Ancient Egypt”, Substantia 2/1, 93-101.
  • Riesmeier, M. - Keute, J. - Veall, M. A. - Borschneck, D. - Stevenson, A. - Garnett, A. - Williams, A. - Ragan, M. - Devièse, T. (2022). “Recipes of Ancient Egyptian Kohls more Diverse than Previously thought”, Sci Rep 12, 5932. https://doi.org/10.1038/s41598-022-08669-0
  • Rothman, M. S. (2002). Tepe Gawra: The Evolution of A Small, Prehistoric Center in Northern Iraq, University Museum Monograph 112, University of Pennsylvania, Philadelphia.
  • Searigth, A. – Reade, J. – Finkel, I. (2008). Assyrian Stone Vessels and Related Material in the British Museum, Oxbow Books, Oxford.
  • Schachner, Ş. – Schachner, A. (1996). “Eine Späthethitische Grabstelle aus Maraş im Museum von Antakya”, Anatolica XXII, 203-226.
  • Sparks, R. T. (2007). Stone Vessels in the Levant, The Palestine Explorations Fund Annual VIII, Maney.
  • Strandberg, A. (2009). The Gazelle in Ancient Egyptian Art, Image and Meaning, Uppsala Studies in Egyptology 6, Uppsala Universitet.
  • Squitieri, A. (2017). Stone Vessels in the Near East during the Iron Age and the Persian Period (c. 1200-330 BCE), Archaeopress Ancient Near Eastern Archaeology 2, Oxford.
  • Şahin, F. (2020). “A ‘Kohl Box’ from the Cilician Plain in the Frame of the Analytical and Archaeological Evidence”, Mediterranean Archaeology and Archaeometry 20/1, 173-187.
  • Şenyurt, S. Y. – Akçay, A. – Aklan, İ. (2018). “Yukarı Dicle Havzası’nda Bir Yeni Asur Yerleşimi: Aşağı Salat”, Seleucia 8, 233-268.
  • Tapsoba, I. - Arbault, S. - Walter, P. - Amatore, C. (2010). “Finding Out Egyptian Gods’ Secret Using Analytical Chemistry: Biomedical Properties of Egyptian Black Makeup Revealed by Amperometry at Single Cells”, Anal. Chem. 82, 457–460.
  • Tiryaki, S. G. (2010). Erken Demirçağ Gurgum (= Kahramanmaraş) Kabartmalı Mezar Taşları, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Hazırlanmış Basılmamış Doktora Tezi, Antalya.
  • Tobler, A. J. (1950). Excavations at Tepe Gawra, Vol. II, The University Museum, University of Pennsylvania, Philadelphia.
  • Ürkmez, Ö. (2014). “Eski Çağ’da Maraş ya da Marqašti Germanicia”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisiv11/2, 67-95.
  • von der Osten, H. H. (1937). The Alishar Hüyük. Seasons of 1930-32, Part II. Oriental Institute Publications XXIX. Researches in Anatolia Vol. VIII, The University of Chicago, Chicago-Illinois.
  • Wilkinson, T. (2010). The Rise and Fall of Ancient Egypt, New York.
  • https://www.hittitemonuments.com/tilsevet/index-t.htm (Erişim Tarihi: 09.05.2022).

KAHRAMANMARAŞ MÜZESİ’NDE KORUNMAKTA OLAN BİR GRUP TAŞ ESER HAKKINDA DÜŞÜNCELER

Yıl 2022, , 573 - 589, 29.10.2022

K. Serdar Girginer

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1125848

Öz

Bu yazının konusunu Kahramanmaraş Müzesi’nde korunmakta olan dokuz adet taş eser oluşturmaktadır. Bu eserlerden MÖ II. Binyıla tarihlediğimiz altısının ortak özelliği ön, arka ve bazılarının da yan yüzlerinde tapınak cephesi veya nişi tasvirine sahip olmalarıdır. Bunlardan ikisi sürme kutusu, biri yarım kalmış, sürme konulacak tüp deliklerinin açılmadığını düşündüğümüz sürme kutusu ve diğer üç eserin de mezarlara ya da tapınaklara bırakılan dini anlam içeren eşyalar olduğunu düşünmekteyiz. MÖ I. Binyılın ilk yarısına tarihlediğimiz üç sürme kutusunun bazı özelliklerinin ise Amik Ovası yerleşimleriyle benzeştiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürme Kutusu MÖ II. Binyıl Geç Hitit Dönemi Kozmetik Kült Eşyası

Kaynakça

  • Aston-Green, B. A. (1994). Ancient Egyptian Stone Vessel, Material and Forms, Studien zur Archäologie und Geschichte Altägyptens Band 5, Heidelberg: Heidelberg Orientverlag.
  • Bevan, A. H. (2001). Value Regimes in the Eastern Mediterranean Bronze Age: A Study through Stone Vessels, PhD Thesis, University of London, London.
  • Bevan, A. (2007). Stone Vessels and Values in the Bronze Age Mediterranean, Cambridge University Press, New York.
  • Carter, E. (1995). “Report on the Kahramanmaraş Archaeological Survey Project from 24/9/93 to 11/11/93”, XII. AST, 331-341.
  • Carter, E. (1996). The Kahramanmaraş Archaeological Survey Project: A Preliminary Report on the 1994 Season. XIII. AST 1, 289-305.
  • Dumankaya, O. (2019). “Kayıp Kent Germanicia: Lokalizasyon Problemleri Üzerine Yeni Gözlemler, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 66, 409-434.
  • El-Kilany, E. - Raoof, E. (2017). “Facial Cosmetics in Ancient Egypt”, Egyptian Journal of Tourism Studies 16/1, 1-19.
  • Ersoy, A. (2017). Mozaikleri ile Yeniden Doğan Kent Germanicia, Lampert Academic Publishing, Balti.
  • Genç. E. (2021). “Tilbaşar Erken Tunç Çağı Pişmiş Toprak Figürinleri Üzerine Bir Değerlendirme”. OLBA XXIX, 47-76.
  • Gerçek, A. - Girginer, K.S. - Girginer-Oyman, Ö. - Gerçek, H. (2019). “Bone Artifacts as Witnesses to Cultural Continuity at Tatarlı Höyük”, Cuadernos de Prehistoria y Arqueología de la Universidad de Granada (CPAG) 29, 11-25.
  • Girginer, K. S. (2021). “Tatarlı Höyük’ten Geç Hitit Çağı’na Ait Bir ‘Sürme Kutusu’, OLBA XXIX, 109-136.
  • Girginer, K. S. – Girginer-Oyman Ö. (2020). “Tatarlı Höyük Stratigrafisi Üzerine Ön Sonuçlar”, MORS IMMATURA: Amanosların Gölgesinde, Hayriye Akıl Anı Kitabı, Eds. K. S. Girginer – G. Dardeniz – A. Gerçek – F. Erhan – E. Genç – İ. Tuğcu – Ö. Oyman-Girginer – M. C. Fırat – H. Gerçek – M. F. Tufan, Ege Yayınları, İstanbul, 211-250.
  • Gorny, R. L. (1990). Alişar Höyük in the Second Millenium B.C., PhD Thesis, University of Chicago, Chicago- Illinois.
  • Hawkins, J. D. (2000). Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions of the Iron Age, Vols.1-3, Berlin-New York.
  • İlaslan, E. (2019). Türkiye’de Yayılış Gösteren Gazella Gazella (Pallas, 1766) Türünün Filocoğrafyası, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü’nde Hazırlanmış Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray.
  • Konyar, E. (2008a). “Kahramanmaraş Yüzey Araştırması 2007”, AKMED 6, 130-136.
  • Konyar, E. (2008b). “M.Ö. I. Binyılda Maraş: Gurgum Krallığı”, Toplumsal Tarih 180, 74-79.
  • Konyar, E. (2010). “İlk Tunç Çağı’ndan Orta Demir Çağı’na Kahramanmaraş”, Dağların Gazeli Maraş, Ed. F. Özdem, YKY, İstanbul, 125-155.
  • Kökten, İ. K. (1960). “Maraş Vilayetinde Tarihten Dip Tarihe Gidiş”, TAD 10/1, 42-52.
  • Lilyquist, C. (1995). Egyptian Stone Vessels, Khian through Tuthmosis IV, The Metropolitan Museum of Art, New York.
  • Lucas, A. (1930). “Cosmetics, Perfumes and Incense in Ancient Egypt”, Journal of Egyptian Archaeology 16, 41-53.
  • Muscarella, O. W. (1995). “Kohl Container/Schminkdosen”, Notes in the History of Art 14/4, 1-7.
  • Orthmann, W. (1971). Untersuchungen zur Späthethitischen Kunst, Saarbrücker Beitraege zur Altertumskunde Band 8, Bonn.
  • Osborne, J. F. - Harrison, T. P. - Batiuk, S. - Welton, L. - Dessel, J. P. - Denel, E. – Demirci, Ö. (2019). “Urban Built Environments in Early 1st Millennium B.C.E. Syro-Anatolia: Results of the Tayinat Archaeological Project, 2004–2016”, BASOR 382, 261-312.
  • Petrie, F. (1927). Objects of Daily Use, British School of Archaeology in Egypt, London.
  • Porter, R. M. (2003). “Dating the Neo-Hittite Kinglets of Gurgum/Maraş”, Anatolica XXIX, 7-16.
  • Pucci, M. (2019a). Excavations in the Plain of Antioch III; Stratigraphy, Pottery, and Small Finds from Chatal Hüyük in the Amuq Plain, Part 1-2, Oriental Institute Publications Vol. 143, Chicago.
  • Pucci, M. (2019b). “The Iron Age Sequence in the Amug”, SMEA NS 5, 147-164.
  • Ragai, J. (2018). “Snapshots of Chemical Practices in Ancient Egypt”, Substantia 2/1, 93-101.
  • Riesmeier, M. - Keute, J. - Veall, M. A. - Borschneck, D. - Stevenson, A. - Garnett, A. - Williams, A. - Ragan, M. - Devièse, T. (2022). “Recipes of Ancient Egyptian Kohls more Diverse than Previously thought”, Sci Rep 12, 5932. https://doi.org/10.1038/s41598-022-08669-0
  • Rothman, M. S. (2002). Tepe Gawra: The Evolution of A Small, Prehistoric Center in Northern Iraq, University Museum Monograph 112, University of Pennsylvania, Philadelphia.
  • Searigth, A. – Reade, J. – Finkel, I. (2008). Assyrian Stone Vessels and Related Material in the British Museum, Oxbow Books, Oxford.
  • Schachner, Ş. – Schachner, A. (1996). “Eine Späthethitische Grabstelle aus Maraş im Museum von Antakya”, Anatolica XXII, 203-226.
  • Sparks, R. T. (2007). Stone Vessels in the Levant, The Palestine Explorations Fund Annual VIII, Maney.
  • Strandberg, A. (2009). The Gazelle in Ancient Egyptian Art, Image and Meaning, Uppsala Studies in Egyptology 6, Uppsala Universitet.
  • Squitieri, A. (2017). Stone Vessels in the Near East during the Iron Age and the Persian Period (c. 1200-330 BCE), Archaeopress Ancient Near Eastern Archaeology 2, Oxford.
  • Şahin, F. (2020). “A ‘Kohl Box’ from the Cilician Plain in the Frame of the Analytical and Archaeological Evidence”, Mediterranean Archaeology and Archaeometry 20/1, 173-187.
  • Şenyurt, S. Y. – Akçay, A. – Aklan, İ. (2018). “Yukarı Dicle Havzası’nda Bir Yeni Asur Yerleşimi: Aşağı Salat”, Seleucia 8, 233-268.
  • Tapsoba, I. - Arbault, S. - Walter, P. - Amatore, C. (2010). “Finding Out Egyptian Gods’ Secret Using Analytical Chemistry: Biomedical Properties of Egyptian Black Makeup Revealed by Amperometry at Single Cells”, Anal. Chem. 82, 457–460.
  • Tiryaki, S. G. (2010). Erken Demirçağ Gurgum (= Kahramanmaraş) Kabartmalı Mezar Taşları, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Hazırlanmış Basılmamış Doktora Tezi, Antalya.
  • Tobler, A. J. (1950). Excavations at Tepe Gawra, Vol. II, The University Museum, University of Pennsylvania, Philadelphia.
  • Ürkmez, Ö. (2014). “Eski Çağ’da Maraş ya da Marqašti Germanicia”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisiv11/2, 67-95.
  • von der Osten, H. H. (1937). The Alishar Hüyük. Seasons of 1930-32, Part II. Oriental Institute Publications XXIX. Researches in Anatolia Vol. VIII, The University of Chicago, Chicago-Illinois.
  • Wilkinson, T. (2010). The Rise and Fall of Ancient Egypt, New York.
  • https://www.hittitemonuments.com/tilsevet/index-t.htm (Erişim Tarihi: 09.05.2022).
Toplam 45 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

K. Serdar Girginer 0000-0002-8688-5641

Yayımlanma Tarihi 29 Ekim 2022
Gönderilme Tarihi 3 Haziran 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022

Kaynak Göster

APA Girginer, K. S. (2022). KAHRAMANMARAŞ MÜZESİ’NDE KORUNMAKTA OLAN BİR GRUP TAŞ ESER HAKKINDA DÜŞÜNCELER. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(2), 573-589. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1125848