VUCA DÜNYASINDA ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERİN STRATEJİK KARAR ALMA SÜREÇLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: TIM 500 ÖRNEĞİ

Yıl 2023, , 344 - 365, 23.10.2023

Emre Kadir Özekenci , Murat Koç

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1200363

Öz

VUCA kavramı içinde yaşadığımız dünyanın dinamiklerini ortaya koyan bir akronimdir. Soğuk savaş sonrası dönemi tarif etmek üzere ilk olarak askeri alanda, daha sonra ise iş dünyasında oldukça tartışılan bir kavram haline gelmiştir. “VUCA” kavramı, oynaklık ve belirsizlik sonucu ortaya çıkan birçok karmaşık ve muğlak olayların yer aldığı dünya düzeni olarak tanımlanabilir. Söz konusu ortamda işletmelerin stratejik karar alma süreçlerini nasıl gerçekleştirdiği ise büyük bir soru işaretidir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, VUCA dünyasında üst düzey yöneticilerin stratejik karar alma süreçlerini nasıl gerçekleştirdiğini incelemektir. Bu araştırma kapsamında Türkiye’nin en büyük 500 hizmet ihracatçısı listesinde (TİM) yer alan lojistik işletmelerindeki 20 üst düzey yönetici ile derinlemesine mülakat gerçekleştirilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde “MAXQDA 2022 Analytics Pro” paket programı kullanılmıştır. Bu çalışmada, içerik analizine dair kod bulutu, alt kod istatistikleri, kod matrisi ve kod haritası analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, VUCA dünyasında faaliyet gösteren yöneticiler sektördeki en önemli değişimin dijitalleşme ve mevzuat konusunda olduğunu ifade etmiştir. VUCA dünyasında lojistik sektörünün içinde bulunduğu belirsizliğin tetiklenmesinde döviz dalgalanmaları ve pandeminin kilit rol oynadığı belirtilmiştir. Buna paralel olarak, VUCA dünyasında lojistik sektörünün karşılaştığı en önemli sorunlar; müşteri sorunları, sınır kapılarında yaşanan sorunlar, akaryakıt fiyatları, konteyner sorunu ve kuralların sürekli yenilenmesi olarak ifade edilmiştir. Son olarak, lojistik sektöründe belirsizlik yaratan ve anlaşılması en zor (muğlak) durumun ekonomik dalgalanmalardan kaynaklı olduğu belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

VUCA, TİM 500, Stratejik Yönetim, Lojistik

A RESEARCH ON THE STRATEGIC DECISION-MAKING PROCESSES OF SENIOR MANAGERS IN VUCA WORLD: TIM 500 SAMPLE

Öz

The concept of “VUCA” can be defined as the world order in which many complex and ambiguous events occur because of volatility and uncertainty. In this environment, it is a big question mark how businesses realize their strategic decision-making processes. In this context, the aim of this study is to to reveal how senior managers in the VUCA world carry out strategic decision- making process. Within the scope of this research, in-depth interviews were conducted with 20 senior executives in logistics businesses included in the list of Turkey’s 500 largest service exporters (TIM). “MAXQDA 2022 Pro Analytics” package programs were used to analyze the data. In this study, content analysis-code clouds, subcode statistics, code matrix and code map analysis- were used in the analysis of data. The findings emphasized that senior managers in the VUCA world reported that the major change in the sector is regarding digitalization and legislation. Also, it stated that currency fluctuations and the pandemic play a key role in triggering the uncertainty in the logistics sector in the VUCA world. In parallel to this, the most important problems faced by the logistics industry in the VUCA world; customer problems, border problems, fuel prices, container problems and constant renewal of rules. Finally, economic fluctuations were identified as the most difficult situation that creates uncertainty in the logistics sector.

Anahtar Kelimeler

VUCA, TİM 500, Strategic Management, Logistics

Kaynakça

• Acatrinei, N. (2017). Perspectives of Saint John Chrysostom for the VUCA World. in managing VUCA Through Integrative Self-Management. Springer, Cham.
• Alkoç, Y. K. (2021). Yeni Dünya: VUCA Dünyası. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 4(10), 989-999.
• Barman, A., & Potsangbam, C. (2017). Shifts of strategic paradigms in the VUCA World-Does “outside the box thinking” a meaningful cliché for the business world? In Conference: Managing Chance and Creativity and Innovation in a Dynamic Environment at Sonapur, Kolkata (Vol 7).
• Bennett, N., & Lemoine, G. J. (2014a). What a difference a word makes: Understanding threats to performance in a VUCA world. Business Horizons, 57(3), 311-317.
• Bennett, N., & Lemoine, J. (2014b). What VUCA really means for you. Harvard business review, 92(1/2).
• Codreanu, A. (2016). A VUCA action framework for a VUCA environment. Leadership challenges and solutions. Journal of Defense Resources Management (JoDRM), 7(2), 31-38.
• Dhillon, R., & Nguyen, Q. C. (2021). Strategies to respond to a VUCA world. Yüksek Lisans Tez, Department of business administration, Lunds Universitet, Sweden.
• Emerging World, (2020). What the VUCA! https://www.emergingworld.com/blog/what-the-vuca/ Erişim Tarihi: 19.08.2021
• Gilman, D. (2017). Outsmarting VUCA: Achieving Success in a Volatile, Uncertain, Complex, & Ambiguous world. Advantage Media Group.
• Gu, J., Han, B., & Wang, J. (2020). COVID-19: Gastrointestinal manifestations and potential fecal–oral transmission. Gastroenterology, 158(6), 1518-1519. Harsolekar, D. D., Munshi, J. (2017). Perceptions of management students on VUCA post Summer Internship -An empirical analysis. Journal of Business and Management (IOSR-JBM), 58-71.
• Jamil, N., & Humphries-Kil, M. (2017). Living and leading in a VUCA world: Response-Ability and people of faith. In Managing VUCA through integrative self-management (pp. 65-79). Springer, Cham.
• Kail, E. G. (2011). Leading effectively in a VUCA environment: A is for ambiguity. Harvard Business Review. https://hbr.org/2011/01/leading-effectively-in-a-vuca-1 Erişim Tarihi: 24.09.2021.
• Kinsinger, P., & Walch, K. (2012). Living and leading in a VUCA world. Thunderbird University, 1-4.
• Krawczyńska-Zaucha, T. (2019). A new paradigm of management and leadership in the VUCA world. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie/Politechnika Śląska.
• Lawrence, K. (2013). Developing leaders in a VUCA environment. UNC Executive Development, 2013, 1-15.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Millar, C. C., Groth, O., & Mahon, J. F. (2018). Management innovation in a VUCA world: Challenges and recommendations. California Management Review, 61(1), 5-14.
• Nandram, S. S., & Bindlish, P. K. (2017). Introduction to VUCA. In managing VUCA through ıntegrative self-management (pp. 3-14). Springer, Cham.
• Povah, N. (2014). VUCA Kalıcıdır! Geçmesini Beklemeyin! Harvard Business Review Türkiye. https://hbrturkiye.com/dergi/vuca-kalicidir-gecmesini-beklemeyin Erişim Tarihi: 13.12.2020.
• Roblek, V., Petrović, N. N., Khokhobaia, M., & Gagnidze, I. (2021). The role of an ınnovatıon and digital transformation of organizations in VUCA world. International Scientific and Practical Conference, 176-182.
• Saini, A. K., & Khurana, V. K. (2015). Managing Organizational Transformation in the Era of VUCA. Journal of Management, 7(1), 69-80.
• Schick, A., Hobson, P. R., & Ibisch, P. L. (2017). Conservation and sustainable development in a VUCA world: The need for a systemic and ecosystem‐based approach. Ecosystem Health and Sustainability, 3(4), e01267.
• Sullivan, J. (2012). VUCA: The new normal for talent management and workforce planning. https://www.ere.net/vuca-the-new-normal-for-talent-management-and-workforce-planning/ Erişim Tarihi: 05.01.2021.
• Troise, C., Corvello, V., Ghobadian, A., & O'Regan, N. (2022). How can SMEs successfully navigate VUCA environment: The role of agility in the digital transformation era. Technological Forecasting and Social Change, 174, 121227.
• Yurdasever, E., & Fidan, Y. (2020). Yöneticilerde yeni liderlik becerileri ile stres ilişkisi: KOMB (VUCA) ve öz yeterlilik etkileşimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8,119-130.