YAPAY HAREKET ALANLARINDA PSİKO-MOTOR GELİŞİME YÖNELİK TASARIM YAKLAŞIMI

Yıl 2023, , 648 - 660, 23.10.2023

İlknur Aydemir , Şengül Yalçınkaya

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1239562

Öz

Günümüzde kentlerdeki yoğun yapılaşma, yeşil alan ve parkların azalması, çocuğa sunulan fiziksel çevredeki plansızlıklar ve değişen yaşam biçimi çocukların hareketini oldukça sınırlamıştır. Çocuklar zamanlarının çoğunu ya kapalı mekânlarda ya da ekran karşısında hareketsiz geçirmektedir. Oysa çocukluk döneminde motor becerilerin gelişimi için hareket oldukça önemli bir yere sahiptir. Bunun için çocukların eğlenceli zaman geçirmelerini sağlayan aynı zamanda psiko-motor gelişimini destekleyecek nitelikli tasarımlara ihtiyaç vardır. Çalışmada, aktivite alanlarında çocukların psiko-motor gelişimi için mekânsal olarak ortaya konulan yaklaşımların neler olabileceği araştırılmaktadır. Çalışma kapsamında Be-Mine ve Dongcheon-Dong J.One oyun alanları araştırma alanı olarak seçilmiştir. Konu seçilen bu alanlardaki harekete yönelik var olan mekânsal öğelerin psiko-motor beceriyi destekleme durumları üzerinden ele alınmıştır. Açık ve kapalı iki ayrı alanın farklı yaş gruplarına sunduğu olanaklar plan ve görseller üzerinden değerlendirilmiştir. Sonuçlar grafiksel olarak sunulmuştur. Çocukların psiko-motor gelişimi başta olmak üzere tüm gelişim alanlarını destekleyecek mekânların tasarlanması önemlidir. Bu noktada çalışmanın da bir sonucu olarak tasarımcılar farklı disiplinlerle bir araya gelerek birlikte tasarım yaklaşımları geliştirmeli ve fiziksel çevrenin çocukların gelişimini destekleyecek biçimde tasarlanmasını sağlamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Devinsel gelişim, Hareket Alanları, Mekân, Olanaklılık

DESIGN APPROACH FOR PSYCHOMOTOR DEVELOPMENT IN ARTIFICIAL MOVEMENT SPACES

Öz

Today, the dense construction in cities, the decrease in green areas and parks, the lack of planning in the physical environment offered to the child and the changing lifestyle have limited the movement of children. Children spend most of their time either indoors or sedentary in front of screens. However, movement has a very important place for the development of motor skills in childhood. At this point, there is a need for well-designed activities that support psycho-motor development while also providing fun. The study investigates what spatial approaches can be used for children's psychomotor development in activity areas. Within the scope of the study, Be-Mine and Dongcheon-Dong J.One were selected as research areas. The subject is discussed through the support of psycho-motor skills of the existing design elements for movement in the field. The opportunities offered to different age groups for both indoor and outdoor areas have been evaluated on the basis of plans and visuals and presented graphically. It is important to present spaces that will support all development areas of children, especially psycho-motor development. At this point, designers should develop their design approaches together with people in different fields of expertise and ensure that the physical environment has opportunities to support the development of children.

Anahtar Kelimeler

Child, Motor Development, Movement Areas, Space, Possibility.

Kaynakça

• Açıcı, K. F. (2016). Classification and Functions of Sports Structures. Current Topics in Social Sciences, Ed. H. Yaldır, R.Efe, E.Z.Zysko ve M. Arslan, ST.Kliment Ohridski University Press, Sofia, 679-691
• Anselmo, S. (1987). Early childhood development prenatal through age eight. Mucmillan Publishing Company. ABD.
• Aral, N. ve Baran, G. (2011). Çocuk Gelişimi. Ya-Pa Yayın A.Ş. İstanbul.
• Archdaily. (2022). Peyzaj be-mıne. https://www.archdaily.com/796396/play-landscape-be-mine-carve-plus-omgeving. Erişim: 15.11.2022.
• Aslan, İ. ve Altıs, S. (2018). Çocuk gelişimi - Spor ilişkisinin fiziksel çevre ve mekân algısı üzerinden irdelenmesi: Örnek bir hareket merkezi modeli. Mimarlık Fakültesi Dergisi, 14(26), 152-160.
• Barker, R. (1968). Ecological psyhology: Concepts and methods for studying the environment of human behavior, Stanford University Press. ABD.
• Bayley, N. (1935). The development of motor abilities during the first three years. Monographsof the society for the research in child development, 1, 1-26.
• Carve Omgevingbe (2022). Mirasın dönüşümü. https://xxi.com.tr/i/mirasin-donusumu. Erişim: 10.11.2022.
• Çelebi, B. (2010). Hareket eğitiminin okulöncesi eğitim kurumlarındaki 5–6 yaş grubu çocuklarda fiziksel ve motor gelişime etkisi (Yayın no. 264292)[Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi].
• Divisare. (2022). Shın mimarları: Dongcheon-dong çocuk yeri j-one. https://divisare.com/projects/277948-shin-architects-rohspace-dongcheon-dong-j-one-playscape. Erişim:20.10.2022.
• Frankenburg, W. K. & Dodds, J. B. (1990). The Denver Developmental Screening Test II. CO: Denver Developmental Materials. https://doi.org/10.1016/s0022-3476(67)80070-2
• Gallahue, D. (1982). Understanding motor devolopent in children. Jhon Wiley & Sons. ABD.
• Gallahue, D. L., Ozmun, J. ve Goodway, J., (2012). Motor gelişimi anlamak. (Özer D, ve Aktop A, Eds.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gesell, A. & Thompson, H. (1934). Infants behavior: Its genesis and growth. New York.
• Gümüşdağ, H. ve Yıldırım, M. (2018). Spor bilimlerinde çocuklarda motor gelişim (1. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Güven, N. (1979). Süt çocuğunda motor gelişim (Bilir. Ş, Ed.). Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• MEB. (2013). Milli eğitim bakanlığı çocuk gelişim ve eğitimi psiko-motor gelişim. http://ismek.ist/files/ismekOrg/file/2014_hbo_program_modulleri/Psiko_MotorGelisim.pdf. Erişim:02.01.2023
• MEB. (2013). Milli eğitim bakanlığı temel eğitim genel müdürlüğü okul öncesi eğitim programı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf. Erişim:02.01.2023
• McGraw, M. B. (1935). Growth: A study of johnny and jimmy. New York.
• Mengütay, S. (1999). Okul öncesi ve ilkokullarda hareket gelişimi ve spor. Tutibay Yayınları.
• Onur, B. (2007). Çocuk tarih ve toplum. İmge Kitabevi.
• Öymen Gür, Ş. ve Zorlu, T. (2002). Çocuk mekanları. YEM.
• Özer, K. ve Özer, DS. (2016). Çocuklarda motor gelişim (9. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• San Bayhan, P. ve Artan, İ. (2007). Çocuk gelişimi ve eğitimi. Morpa Yayınları.
• Shin Mimarları. (2022). J. one'da oyun manzarası. https://shinarchitects.com/archives/project/playscape-in-j-one. Erişim: 20.10.2022.
• Shin Mimarları. (2023). Dongcheon-dong çocuk yeri j-one. http://cargocollective.com/shinarchitects/ Dongcheondong-J-One. Erişim: 01.01.2023.
• Shirley, M. M. (1931). The First TwoYears: A Study of Twenty-FiveBabies: Vol 1: Postural and Lokomotor Development. MN: University of Minnesota Press. Mineapolis.
• Siyez, M. (2007). Fiziksel gelişim “eğitim psikolojisi” (K. Alim, Ed.). Pegem Yayıncılık.
• Tandoğan, O. (2014). Çocuk için daha yaşanılır bir kentsel mekân: Dünyada gerçekleştirilen uygulamalar. Megaron, 9(1), 19-33. http://dx.doi.org/10.5505/MEGARON.2014.43534
• Urban Next. (2022). Peyzaj be-mıne oynayın: kömür madeninde oyun alanı seti. https://urbannext.net/play-landscape-be-mine/. Erişim: 15.10.2022.
• Wicker, A. W. (1979) An Introduction to Ecological Psychology, Wadsworth Inc., Belmont.