Medyada Şiddet; Televizyon Çizgi Diziler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: 1, 43 - 58, 30.04.2016

Nüket Elpeze Ergeç , Murat Ertan Doğan

Öz

İzleyici araştırmaları televizyon yayın içeriklerinin, izleyiciler üzerinde değer sistemlerinin oluşumunda ve davranışların biçimlenmesinde güçlü bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Şiddetin sadece haber, dizi ve magazin programlarının yanında, çocuk kanallarında da önemli boyutta olduğu gözlemlenmektedir. Şiddetin öğrenilen bir davranış olduğuna vurgu yapan Riches (1989), şiddet eylemi sosyal gerçekliği pratik anlamda dönüştürmeyi hedefleyen ve bunu yaparken de içinde bulunduğu sosyalliğin düşünsel durumunu sergileyen bir yapıya sahip olduğunu belirtmektedir. Şiddetin kişiler üzerinde bir tepkisizlik yarattığı, giderek şiddetin problemleri çözmede bir yol olarak kabul edildiği, televizyonda izlenen şiddetin taklit edildiği ve televizyondaki karakterler ile şiddet gören arasında özdeşleşme kurulduğuna dair çok sayıda çalışma bulunmaktadır (Wilson vd, 2002; Kirsh, 2006). Bu çalışma, medya üzerinden çocuğun maruz kaldığı şiddete ilişkin yeniden düşünmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında Türkiye’de ulusal çapta yayın yapan özel bir çocuk televizyon kanalının bir haftalık yayın akışında yer alan 24 farklı çizgi dizideki şiddet öğesi incelenmiş ve bu öğeler sınıflandırılmıştır. Araştırma sonunda örneklem kapsamındaki dizileri izleyen çocukların, ortalama her 40 saniyede bir şiddet içeren eyleme maruz kaldığı bulgulanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda çalışma, çocukların televizyon izlerken şiddetin etkilerinden korunma yollarının birçok farklı disiplinlerle işbirliği ile uzun soluklu çalışmalarla önlenebileceğini çözüm olarak sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

çocuk, şiddet, medya, televizyon

Kaynakça

• Akçalı, S. İ. (2015). Çocuk ve Medya. (Derleme) 4. bsk. Ankara:Nobel yay.
• http://actagainstviolence.apa.org/ (erişim Eylül 2013)American Psychological Association. (2005). APA calls for reduction of violence in interactive media used by children and adolescents. Retrieved August 22,
• American Psychological Association. (2007). Act Against Violence report: Media violence. Available from http://actagainstviolence.apa.org/ (erişim Eylül 2013)
• Anastasio, A. P. (2005). Does viewing justified violence lead to devaluting others?. Current Psycology, Vol. 23, No.4, ss. 259-266.
• Ayrancı Ü, Köşgeroğlu N, Günay Y. (2004). Televizyonda çocukların en çok seyrettikleri saatlerde gösterilen filmlerdeki şiddet düzeyleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, No.5, 133-40.
• Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, N. J: Prentice Hall.
• Bandura A, Ross D, Ross AS. (1961). “Transmission of aggression through imitation of aggressive models”. Journal of Abnormal and Social Psychology, 63:575-582.
• Berkowitz, L. (1993). Aggression: Its causes, consequences and control. New York: McGraw-Hill.
• Carter, C., Weaver, C.K. (2003), Violence and the media. Philadelphia: Open University Press
• Gencel, Bek M. (2011) Medyada Çocuk hakları ve Etik İhlal. Mustafa Ruhi Şirin (edited by). Çocuk Hakları ve Medya. Çocuk Vakfı yayınları.
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M. Ve Signorielli, N. (1994). “Growing up with television: The cultivation Perspective” In J. Bryant ve D. Zillmann (edited by). Media effects: Advances in theory and research. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Huston, A.C., Donnerstein, E., Fairchild, H., Feshbach, N.D., Katz, P.A., Murray, J.P., Rubinstein, E.A., Wilcox, B., & Zuckerman, D. (1992). Big world, small screen: The role of television in American society. Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
• İnceoğlu, Y., Akıner, N (2008). Medya ve Çocuk Rehberi:İletişim Araştırmaları İçin Rehber Kitap. Konya: Eğitim Kitabevi Kirsh, S.J. (2006). Cartoon violence and aggression in youth. Aggression and Violent Behavior, 11, 547–557. Medya ve Siddet Çalısma Grubu Raporu.
• http://www.aile.gov.tr/images/icerik/20069659809/doc/SIDDETI_ONLEME_PLATFORMUMEDYA_VE_SIDDET_CALISMA_GRUBU_RAPORU_05.DOC (Erişim 15.09.2013)
• Murray John P. (2008) Media Violence: The Effects Are Both Real and Strong. American Behavioral Scientist, 51(8) 1213-1214.
• http://www.turnoffyourtv.com/healtheducation/violencechildren/NTVVSexecsum.pdf (Erişim: 20.10.2013)
• Paik, H., Comstock, G. (1994) The effects of television violence on antisocial behavior: A meta-analysis. Communication Research, 21(4), 516-546.
• Pembecioğlu, N. (2007). İletişim ve Çocuk. İstanbul: Ebabil yay.
• Pecora, N., Murray, J.P., & Wartella, E. (2006) Children and television: 50 Years of research. Mahwah, NJ: Earlbaum. Potter, W.J. (1999) On media violence. California: Sage Publications,
• Riches, D. (1989) “Şiddet Olgusu”. David Riches (edited by). Antropolojik Açıdan Şiddet. Dilek Hattatoğlu (translated by), İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• Signorielli, R. (2005) Violence in the media. California: ABC-CLIO Siddeti Önleme Platformu (2004).
• Temel, M., Kostak, M.A., Çelikkalp, Ü. (2014).Çocuk Kanallarında Yayınlanan Çizgi Filmlerdeki Şiddetin Belirlenmesi. DEUHYO ED. 2014,7(3), 199-205
• Thomas, M. H., Horton, R. W., Lippincott, E. C., Drabman, R. S. (1977). “Desensitization to portrayals of real life aggression as a function of television violence”. Journal of Personality and Social Psychology, 35(6), 450-458.
• Williams, T. M. (Ed.). (1986) “The impact of television: A natural experiment in three communities” New York: Academic Press.
• Wilson, B.J., Smith, S.L., Potter, W.J., Kunkel, D., Linz, D., Colvin, C.M., et al. (2002). Violence in children’s television programming: assessing the risks. Journal of Communication, March, 5-35.
• World Health Organization, (2002), World report on violence and health, Genova Switzerland.
• http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/introduction.pdf (Erişim: 20.10.2013)
• http://www.actagainstviolence.org (Erişim: 22.10.2013)
• http://www.cartoonnetwork.com/legal/international.html (Erişim: 15.08.2013)
• http://www.cocukcalismalari.org/(Erişim: 22.10.2013)
• http://public.psych.iastate.edu/caa/abstracts/2005-2009/05apa.pdf (Erişim: 21.07.2015)