TÜRK HALK KÜLTÜRÜNDE DÜĞME İLE İLGİLİ İNANIŞLAR ÜZERİNE MİTOLOJİK BİR İNCELEME

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: 3, 397 - 410, 30.10.2016

İsmail Şenesen

Öz

Kıyafetlerin vaz geçilmez bir unsuru olan düğme etrafında Türk halk kültüründe oldukça zengin bir uygulama alanı vardır. Düğme ile ilgili halk inanışları da bunlar arasında yer alır.

Bu çalışmada, düğme ile ilgili Türk halk inanışları derlenmiş ve yapısalcı bir yaklaşımla sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Düğme ile ilgili olarak elde edilen malzeme, düğmenin yüklendiği sembolik anlamlar göz önünde tutularak mitolojik yaklaşımla çözümlenmeye çalışılmıştır.

Çalışmanın Türk halk kültürü envanterine gerek malzeme ve gerekse incelemeyle elde edilen bulgular açısından katkı sağlaması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnanış, Türk halk kültürü, düğme

Kaynakça

• Araz, R. (1995). Harput’ta eski Türk inançları ve halk hekimliği. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. Aydın, M. (1995). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 12, 134-138, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları. Bahadır, Sedat (2005), Hatay’da Türk Halk İnançları, (Doktora tezi), Ankara, Gazi Ün. Sos Bil. Enst. Ağcalar Bali, A. (2014) Bayatlı, N. Y. (2012). Irak Türkmen folklorunda halk inançları. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. Boratav, P. N. (1984). 100 Soruda Türk Folkloru. İstanbul: Gerçek Yayınevi. Boyraz, Ş. (2006). Fal kitabı. İstanbul: Kitabevi Yayınları. Cevizci, A. (1996). Felsefe sözlüğü. Ankara: Ekin Yayınları. Çıblak, Nilgün (2001), İçel Tahtacıları-Dini İnanışları ve Dini Törenler, Halk Kültürü, Anonim Halk Edebiyatı, (Doktora Tezi), Adana, Çukurova Üni. Sos. Bil. Ens. Çobanoğlu, Özkul (2003), Türk Halk Kültüründe Memoratlar ve Halk İnançları, l.baskı, Ankara, Akçağ Yay. Çoruhlu, Y. (2011). Türk mitolojisinin ana hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Devellioğlu, F. (2004). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Ankara: Aydın Kitabevi. Duvarcı, A. (2001). Fal geleneğinin değerlendirilmesi. Erdem 13, Türk Halk Kültürü Özel Sayısı I, 117-129. Ankara: Can Ofset. Ergun, P. (2004). Türk kültüründe ağaç kültü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. Ertop, K. (1978). Anadolu büyüleri. TFA, C. 18. Eyüboğlu, İ. Z. (1998). Anadolu inançları. İstanbul: Toplumsal Dönüm Yayınları. Frazer, J. (1991). Altın dal dinin ve folklorun kökenleri I. İstanbul, Payel Yayınları. İnan, A. (1972). Tarihte ve bugün Şamanizm. Ankara: TTK Yayınevi. Kalafat, Y. (2006). Doğu Anadolu’da eski Türk inanışlarının izleri. Ankara: Ebabil Yay. Kirman, M. A. (2004). Din sosyolojisi temelleri sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları. Ocak, A. Y. (2000). Alevi ve Bektaşi inançlarının islam öncesi temelleri. İstanbul: İletişim Yayınları. Ögel, B. (1995). Türk mitolojisi II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Sever, Mustafa (2001), Mersin ve Yakın Çevresi Halk İnançları ve Halk Hekimliği, (Doktora Tezi), Ankara, Hacettepe Üni. Sos. Bil. Ens. Şenesen, İ. (2014), Adana Halk İnançlarında Eski Türk İnanışlarının İzleri, (Doktora Tezi), Adana, Çukurova Üni. Sos. Bil Ens. Tanyu, H. (1987). Türklerde taşla ilgili inançlar. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Tezcan, M. (1996), Kültürel Antropoloji, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara. Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yayınları.