Türkiye İçin İkiz Açıkların Ekonometrik Analizi

Yıl 2015, Cilt: 24 Sayı: 2, 279 - 294, 31.10.2015

Mehmet Özmen , Burhan Biçer

Öz

Bir ülkenin iç ve dış dengesinin eşanlı hareket ettiği varsayımına dayanan ikiz açık, özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde tecrübe edilmeye başlanmış ve politika yapıcılarının bu konuya ilgi duymasına neden olmuştur. Özellikle 1980 sonrası dönemde bütçe açığı ve cari işlemler açığının artış gösterdiği Türkiye’de ikiz açık kavramının tartışılmaya devam edilmiş olması konu üzerinde fikir birliğine varılmadığının bir kanıtıdır. Yapılan birçok çalışmada benzer dönemler için dahi farklı sonuçların bulunması da buna işarettir. Bu çalışmada Türkiye için ikiz açık kavramının geçerli olup olmadığı, 1980-2014 dönemindeki Cari Açık/GSYİH ve Bütçe Açığı/GSYİH verileri kullanılarak, Granger Koentegrasyon, Johansen Koentegrasyon ve VAR tekniğiyle incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar bütçe açığı ile cari işlemler açığı arasında uzun dönemli ilişki olduğunu ve kısa dönemde de bütçe açığından cari açığa doğu bir nedensellik olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İkiz Açık Hipotezi, Koentegrasyon Analizi, Var Analizi, Granger Nedensellik Testi

Kaynakça

• Aksu, H., Başar, S. (2009), Türkiye İçin İkiz Açıklar Hipotezinin Tahmini: Bir Sınır Testi Yaklaşımı , Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 64 (4), sf, 2-14. Altınöz, U. (2014), İkiz Açık Hipotezinin Geçerliliğinin Sınır Yöntemiyle Sınanması: Türkiye Örneği, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sf, 426-446. Ata, A. Y. ve Yücel F. (2003), Eş-Bütünleşme ve Nedensellik Testleri Altında İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Uygulaması, Çukurova Üniversitesi SBE Dergisi, 12(12), sf, 97 110. Ay, A., Karaçor, Z., Mucuk, M., ve Erdoğan, S. (2004), Bütçe Açığı Cari İşlemler Açığı Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği (1992-2003), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, sf, 75-82. Baharumshah, A.Z. ve Lau, E. (2005), Budget and Current Account Deficits in SEACEN Countries: Evidence Based on the Panel Approach, Intenational Finance, Econ WPA 0504002, sf, 1-34. Barro, R.J. (1974), Are Government Bonds Net Wealth, The Journal of Political Economy, 82(6), sf, 1095-1117. Bilgili, E., Bilgili, F. (1998), Bütçe Açıklarının Cari İşlem Dengesi Üzerindeki Etkileri: Teori ve Uygulama, İşletme Finans Dergisi, 146. Bozkurt, H. (2013). Zaman serileri analizi, Ekin Basın Yayın Dağıtım. Chang, J. C. ve Hsu, Z. Z. (2009), Causality Relationships Between The Twin Deficits in The Regional Economy, <econ.ccu.edu.tw/2009/conference/2B3.pdf>, (Erişim Tarihi: 04.03.2015). Danışman, Y. (2009) , İkiz Açıklar ve Doğru Makroekonomi Politikası Seçimi, Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Mesleki Yeterlilik Tezi, Ankara. Darrat, D. (1988). Have Large Budget Deficits Caused Rising Trade Deficits? Southern Economic Journal, 54, sf, 879-887. Dücan, Engin (2008), Türkiye Ekonomisinde Tasarruf- Yatırım Dengesizlikleri ve Üçüz Açıklar Sorunu, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Enders, W. (1995), Applied Econometric Time Series. New York. Wiley. Froyen, Richard T. (1999), Macroeconomics Theories and Policies, Sixth Edition, Prentice Hall Inc., New Jersey. Enders, W. ve Lee, B-S. (1990), “Current Account and Budget Deficits: Twins or Distant Cousins?”, The Review of Economics and Statistics, 72(3), sf, 373-381. Erdinç, Z. (2008), İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye’de 1950-2005 Yılları Arasında Eşbütünleşme Analizi ve Granger Nedensellik Testi İle İncelenmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), sf. 209 222. Erlat, H. (1983), “Nedensellik Sınamaları Üzerine”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 10(1), sf. .65 96. Feldstein, M. (1986), The Budget Deficit and The Dollar. NBER Working Paper No: 1898. İyidoğan, P., Erkam, S. (2013), İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye için Ampirik Bir İnceleme (1987-2005), Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 15, sf, 39-48. Klavuz, E. D., Dumrul, Y. (2012), İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliği: Teori ve Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4, sf, 239-257 Kör, E. (2012), İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Örneği, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Krugman, P., & Obstfeld, M. (2006), International Economics Theory and Policy (7. baskı). Amerika Birleşik Devletleri: Pearson Addison Wesley. Kuştepeli, Y.R. (2001), An Empirical Investigation of the Feldstein Chain for Turkey, Dokuz Eylul Universitesi işletme Fakultesi Dergisi, Cilt: 2 No: 1. Marinheiro, Carlos Fonseca (2006), Ricardian Equivalence, Twin Deficits and The Feldstein-Horioka Puzzle in Egypt, Faculdade de Economia da Universidade de Coimbra, Grupo de Estudos Monetarios e Financeiros. Obstfeld, M. (2001), International Macroeconomics: Beyond the Mundell-Fleming Model. NBER Working Paper No.8369, sf, 1-54. Özçelik, M., Erataş, F. (2014), İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliği: Yükselen Piyasa Ekonomileri İçin Bir Örnek, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Sayı:22, sf, 136-151 Papadogonas, T., & Stournaras, Y. (2006), Twin Deficit and Financial Integration in EU Member-States. Journal of Policy Modelling, sf, 595-602. Parkin, M. (2000), Economics, Fifth Edition, Addison-Wesley Publishing Company, United States. Ratha, A. (2011), Twin Deficits or Distant Cousins? Evidence from India. Economics Faculty Working Papers. Paper 5, http://repository.stcloudstate.edu/econ_wps/5, (10.04.2015). Saleh, A. (2003), The Budget Deficit and Economic Performance: A Survey. The University of Wollongog Economics Working Paper Series WP 03-12, sf, 1-54. Saleh, S., M.Nair, T. Agalewatte. (2005), The Twin Deficits Problem in Srilanka: An Econometric Analysis, South Economic Journal, 6(2), sf, .222-239. Ünsal, Erdal. (2011), Makro İktisat (9. Baskı), Ankara: İmaj Yayınları. Yaşar, S. (2014), Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı Sonrası Türkiye’de İkiz Açıklar hipotezi : Ampirik Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi, sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Yılmaz, F., N. Tezcan. (2007), Vergi Hasılatı ve Sabit Sermaya Yatırımlarının ekonomik Büyümeye Olan Etkisi: Ekonometrik Bir İnceleme, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, sf, 1-14. Zamanzadeh, A., Mehrara, M. (2011), Testing Twin Deficits Hypothesis in Iran, Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1(9), sf, 07-11. Warne, A. (2004), Lecture Notes on Stuructural Vector Autoregression. (http://texlips.hypermart.net/download/lecture_notes.pdf “Why the twins sometimes go their separate ways”(erişim tarihi:19.04.2015)