Evli Çiftlerin Duygusal Zeka Düzeyleri ile Evlilik Uyumlarının Karşılaştırılması

Yıl 2014, Cilt: 23 Sayı: 1, 352 - 369, 12.10.2014

Emine Durmuş , Eser Baba

Öz

Bu araştırmanın amacı, evli çiftlerin duygusal zeka düzeyleri ile evlilik uyumlarını karşılaştırmalı olarak incelemektir. Araştırmanın örneklemi, İzmir, İstanbul, Malatya ve Erzurum illerinde yaşayan 220 evli çiftten, oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak Acar (2001) tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan Bar-On Duygusal Zeka Yeteneği Ölçeği ve Kabakçı ve arkadaşları (1993) tarafından uyarlaması yapılan Birtchnell Eş Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın analizlerinde tek yönlü varyans analizi, t-testi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; evli çiftlerin duygusal zeka düzeyleri açısından kadın ve erkekler arasında farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Evlilik uyumu açısından çiftlere bakıldığında kadınların evlilik uyum düzeylerinin, erkeklerin evlilik uyum düzeylerinden daha yüksek olduğu görülmüştür. Evli çiftlerde kadınların duygusal zeka düzeylerinin evlilik uyumuyla ilişkili olmadığı bulunurken, erkeklerin genel ruh durumu boyutunun evlilik uyumunu anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Evlilik yılları açısından değerlendirildiğinde ise, evlilik yılları 11-21 yıl arasında olan evli çiftlerde duygusal zeka alanlarının evlilik uyumunu yordayıcı etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Evlilik, Duygusal Zeka, Evlilik Uyumu

Kaynakça

• Acar, F. T. (2001). Duygusal zeka yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışlarıyla ilişkisi: banka müdürleri üzerine bir alan çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Acar, F, ( 2002) Duygusal zeka ve liderlik. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 39-52. Aşan, Ö. ve Özyer, K.(2003). Duygusal zekaya etki eden demografik faktörlerin saptanmasına yönelik ampirik bir çalışma. H.Ü. İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1,151-167. Ball, R. E. (1991, April). Work and marital happiness among african americans. Paper presented at the annual meeting of the Southern Sociological Society, Atlanta. Bar-On, R. (1997). The Emotional Intelligence Inventory (EQ-i): technical manual. Toronto, Canada :Multi-Health Systems. Bilen, M. (1983). Ailede Kurumlarda ve Toplumda Sağlıklı İnsan İlişkileri, Ankara: Teknik Basım sanayi. Bridge, B. (2003). Duyguların Eğitimi, İstanbul: Beyaz Yayınları. Burgess, E.W.& Cottrell, L. S. (1998). Predicting Success or Failure in Marriage. London: Routledge/Thoemmes Pres. Burleson, B. Rve Denton, W. H. (1997). The relationship between communication skill and marital satisfaction: some moderating effects. Journal of Marriage and the Family, 59, 884-902. Chapman, G. D.(2005). Evliliğin Dört Mevsimi, İstanbul: Koridor Yayıncılık. Çakır, S. (2008). Evli bireylerin evlilik uyumlarının ana-babalarına bağlanma düzeyleri ve demografik değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara. Dawda, D., & Hart, S. D. (2000). Assessing emotional intelligence: reliability and validity of the Bar- On Emotional Quotient Inventory (EQ-i) in university students. Personality and Individual Differences, 28, 797–812. Deniz. M, E ve Yılmaz, E.(2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında Sunulmuş Bildiri, Erbek E, Beştepe E, Akar H, Eradamlar N, Alpkan R (2005). Evlilik uyumu. Düşünen Adam; 2005, 18 (1): 39-47 Erdoğdu, M, Y. Ve Kenarlı, Ö. (2008) Duygusal zeka ile akademik başarı arasındaki ilişki, Milli Eğitim Dergisi, 178, 297-309. Ergin, N.G. (2008) Evli ve boşanmış kişilerin evlilik uyumu ve cinsiyetçilik açısından karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara. Erginsoy, D.(2002) Duygusal zeka ve kişiler arası ilişkiler tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Erzurum. Fışıloğlu, H. (1992). Lisansüstü öğrencilerin evlilik uyumu. Türk Psikoloji Dergisi, 28,16-23. Fışıloğlu, H. ve Demir, A. (2000). Applicability of the Dyadic Adjustment Scale for Measurement of Marital Quality with Turkish Couples. Europan Journal of Psychological Assesment,16,214- 218. Fıeld, A. (2005). Discovering Statistics Using SPSS, Londra: Sage Publications. Fowers, B. J. (1990). An ınteractional approach to standardized marital assestment: a literature review. Family Relations, 3,368-385. Göcet, E.(2006). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Sakarya. Goleman, D. (1996). Duygusal Zeka (Çev. B.S.Yüksel) İstanbul: Varlık Yayınları. Gökmen, A. (2001). Evli eşlerin birbirine yönelik kontrolcülük ve bağımlılık algılarının evlilik doyumu üzerindeki etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. Gottman, J. (1993). What predicts divorce?the relationship between marital processes and marital outcomes, Hilsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Green, S. B & Salkind, N. J. (2008), Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and Understanding Data.Upper Saddle River: Pearson; Prentice Hall Gündoğdu, F. B. (1995) Otistik ve normal çocuğu olan anne-babaların evlilik uyumlarını algılamaları ve bazı değişkenler açısından karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Haır, J. F., Black, B., Babın, B., Anderson, R. E.&Tatham,R.L.(2006). Multivariate Data Analysis, Upper Saddle River: Prentice Hall. Halıçınarlı, E., Bender, M.T. (2006). Kadında duygusal zeka (EQ) ve bir saha çalışması”, II. Uluslararası Kadın Araştırmaları Konferansında Sunulmuş Bildiri, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazi Magusa. Haley, J. (1988). İletişim, Psikolojik Sorunlar ve Psikoterapi (Çev. A. Uzunöz), Ankara: Çark Kitabevi Yayınları. Hamamcı, Z. (2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital satisfaction and adjustment, SocialBehavior and Personality, 33, 313-328. Harrod, N. R. & Scheer, S. D. (2005). An exploration of adolescent emotional intelligence in relation to demographic characteristics. Adolescence, 40, 503. İşmen, E. (2001). Duygusal zeka ve problem çözme, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Dergisi, 13,111-124. İşmen, E.(2004). Duygusal zeka ve aile işlevleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11,55-77 Jose, O. & Alfons, V. (2007). Do demographics affect marital satisfaction? Journal of Sex and Marital Therapy, 33,73-85. Kabakçı, E., Tuğrul. C. ve Öztan, N.(1993). Birtchnell eş değerlendirme ölçeği; geçerlik güvenirlik çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 8,31-36. Leech, N. L., Barrett, K.C. & Morgan, G.A. (2005). SPSS for Intermediate Statistics: Use and Interpretation. (Second Edition). NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Özgüven, İ.E. (2001). Kişiler arası iletişim, ailede iletişim ve yaşam, Ankara: PDREM Yayınları. Sardoğan, M. ve Karahan,F. (2005). Evli bireylere yönelik bir insan ilişkileri beceri programının evli bireylerin evlilik uyum düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38, 89-102. Şener, A. ve Terzioğlu, G. (2002). Ailede eşler arası uyuma etki eden faktörlerin araştırılması, Ankara: Kardelen Ofset. Tabachnıck, B. G.& Fıdell, L.S. (2007). Using Multivariate Statistics, Boston: Allyn and Bacon Inc. Terry, J.& Kottman, M. (1995). Working with families, guidance and counseling in the elementary and middle schools, wisconsin: Brown and Benchmark Publishers. Tutarel-Kışlak, Ş. Ve Çabukça, F.(2002). Empati ve demografik değişkenlerin evlilik uyumu ile ilişkisi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 2, 32-38. Üncü, S. (2007). Duygusal zeka ve evlilik doyumu ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yıldırım, İ.(1992). Evli bireylerin uyum düzeylerini etkileyen bazı etmenler, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Yılmaz, A. (2001). Eşler arasındaki uyum; kuramsal yaklaşımlar ve görgül çalışmalar. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, Sayı:4, s.49-59.