Türkiye’de Cari işlem Açıkları Sürdürülebilir Mi? Zaman Serileri Perspektifinden Bir Bakış

Yıl 2005, Cilt: 14 Sayı: 2, 483 - 492, 01.09.2005

Arş. Gör. Fatih Yücel Arş. Gör. Rüstem Yanar

Öz

Many developing and emerging countries have relied on foreign savings to accelerate economic growth The accumulation of external debt has been a common phenomenon in developing countries especially at the stage of development where the supply of domestic savings has been low and current account deficits have been high The objective of this study is to examine the issue of Turkey’s current account deficit sustainability in the period of 1964 2003 using yearly data The examination is based on Husted’s dynamic model which taking into account the evolution of the key variables such as exports bilateral transfer and interest payments plus to imports We have tested for a long run relationship between export and analogous import measures with using some econometric tests that include Augmented Dickey Fuller ADF Unitroot Test and standard two stage Engle Granger E G Cointegration tests In the result of tests we have shown that the hypothesis of no long run relationship between exports and imports cannot be rejected The meaning of this finding is that Turkey current account deficits are not sustainable Keywords: Current Account Deficits Sustainability Engle Granger Cointegration Test ADF Unitroot Test

Anahtar Kelimeler

-

Türkiye’de Cari işlem Açıkları Sürdürülebilir Mi? Zaman Serileri Perspektifinden Bir Bakış

Öz

Gelişmekte olan ve yükselen bir çok ülke ekonomik büyümelerini hızlandırmak için yurt dışı tasarruflara güvenmiştir Buna paralel olarak dış borçta meydana gelen artışlar gelişmekte olan ülkelerin ortak fenomeni olmuş ve özellikle yurt içi tasarruf arzının düşüklüğü cari işlem açıklarını yükselte gelmiştir Bu çalışmanın konusu Türkiye’nin cari işlem açığının sürdürebilirliğini 1964 2003 dönemi yıllık verileriyle sınamaktır Bu işlem Husted’ın dinamik modeli çerçevesindedir ve burada hesaplamaya alınan anahtar değişkenler karşılıksız yurtdışı transferler ve yurt dışı faiz ödemelerini içeren ithalat ve ihracat verileridir İthalat ve ihracat arasındaki uzun dönemli ilişki test edilmesinde ADF birim kök ve Engle Granger iki aşamalı eşbütünleşme testleri kullanılmıştır Bu test sonuçları göstermektedir ki ithalat ve ihracat arasında uzun dönemli ilişki yoktur hipotezi reddedilememektedir Bu bulgunun anlamı şudur: Türkiye’nin cari işlem açıkları sürdürülemezdir Anahtar Kelimeler: Cari İşlem Açıkları Sürdürülebilirlik Engle Granger Eş Bütünleşme Testi ADF Birim Kök Testi

Anahtar Kelimeler

Cari İşlem Açıkları, Sürdürülebilirlik, Engle-Granger Eş

Kaynakça

• Engle R. ve Granger C.(1987), “Cointegration and Error-Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, March.
• Edwards, Sebastian (2000), “Does Current Account Matter” NBER, Conference on “Crisis Prevention”.
• Ferritti-Razin (1996a), “Sustainability of Persistent Current Account Deficits” NBER Working Paper 5467
• Ferritti-Razin (1996b), “Current Account Sustainability: Selected East Asian and Latin American Experience” NBER, Working Paper 5791.
• Fountas S. ve Wu J-L.(1999), “Are the U.S. Current Account Deficits Really Sustainable?”, International Economic Journal, V13, N.3, Autumn.
• Hakkio C. (1995); “Current Account: The Other Deficit”, FED of Cansas City, Economic Review, Third Quarter.
• Hakkio C. ve Rush M.(1991), “Is The Budget Deficit “too large”?”, Economic Inqwuiry, July.
• Husted S. (1992), “The Emerging U.S. Current Account Deficit in the 1980s: A Cointegration Analysis”, The Review of Economics&Statics, February.
• Özmen, M. (2002), “Dışa Açık Ekonomilerde Para Talebi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir İnceleme”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Nason M.J.-RogersJ.H. (1999), “Investment and The Current Account in The Short Run and The Long Run” Board of Guvernors of Federal Reserve System, International Dıscussion Papers, Number 647
• Ouanes, A. and S. Thakur (1997), Macroeconomic Accounting and Analysis in Transition Economies.Washington D. C: IMF.
• Roldos E.J.(1991), “Tariffs, Investment and Current Account”, International Economic Review, Vol.32, Feb.
• Sargan J.D. ve Bhargava A.(1983), “Testing Residuals From Least Squares Regression For Being Generated by The Gaussian Random Walk”, Econometrica.
• Thanh T.V-Minh D.H.-Houng D.T.-Hong N.T (2001), “The Sustainability of Current Account Deficit and External Debt In Vietnam” EADN Working Papers, No: 10 erişim: http://www.eldis.org/static/DOC9873.htm