Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Öğretmen Öz yeterlik inanç Düzeyleri ile Zeka Türleri Arasındaki ilişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2007, Cilt: 16 Sayı: 1, 113 - 132, 01.06.2007

Araş. Gör. Hasan Güner Berkant Yrd. Doç. Dr. Gülay Ekici

Öz

The main purpose of this research is to evaluate the relationship between primary school teacher candidates’ teacher self efficacy belief levels in science teaching and their intelligence types This research was prepared by survey model The sample of this research consists of 363 teacher candidates attending first second third and fourth grades of Gazi University Faculty of Education Department of Primary Education and Cukurova University Faculty of Education Department of Primary Education To collect data The Science Teaching Efficacy Belief Inventory STEBI Enochs Riggs 1990 and Scale of Multiple Intelligence Saban 2001 were used To analyze data independent samples t test one way ANOVA LSD analysis descriptive analysis and Pearson correlation coefficient were chosen Cronbach’s alpha coefficient was calculated in order to establish reliabilities of the instruments SPSS 11 5 package programme was used during these analyses At the end of the study findings revealed that teacher candidates’ self efficacy belief level is average Meaningful differences weren’t determined between the candidates’ self efficacy beliefs according to their genders and grades of classroom in both general of the scale and subscales There is no meaningful correlation between the genders of the candidates and their intelligence types There are “strongly developed” level candidates in all types of intelligences Among the intelligence areas logical mathematical intelligence includes the most of the “strongly developed” level candidates It is determined that there are low and average level meaningful correlations between the candidates’ self efficacy scores and intelligence scores and between all of the intelligence scores In respect of ANOVA findings there are meaningful differences between candidates’ self efficacy scores according to different development levels of types of intelligence At the end of the study some proposals were put forward toward the educational practices and other related researches Key words: Self efficacy belief multiple intelligence science teaching

Anahtar Kelimeler

-

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Öğretmen Öz yeterlik inanç Düzeyleri ile Zeka Türleri Arasındaki ilişkinin Değerlendirilmesi

Öz

Bu araştırmanın temel amacı sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen öz yeterlik inanç düzeyleri ile zeka türleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir Tarama modelinde hazırlanmış olan bu araştırmanın çalışma grubunu Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi ve Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği bölümlerinin 1 2 3 ve 4 sınıflarında öğrenim gören 363 öğretmen adayı oluşturmuştur Araştırmada veri toplama aracı olarak sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öz yeterlik inancı ölçeği STEBI Enochs Riggs 1990 ve çoklu zeka kuramı ölçeği Saban 2001 kullanılmıştır Verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi tek yönlü ANOVA LSD analizi betimsel analiz ve Pearson korelasyon katsayısı kullanılırken ölçeklerin güvenirlik katsayılarının hesaplanmasında Cronbach alpha katsayısı kullanılmıştır Araştırma verileri SPSS 11 5 programı ile analiz edilmiştir Araştırma verilerinin değerlendirilmesi sonunda; öğretmen adaylarının fen öğretiminde öz yeterlik inançlarının orta düzeyde olduğu belirlenirken adayların inanç düzeylerinin ölçeğin hem genelinde hem de alt boyutlarında cinsiyete ve öğrencilerin okudukları sınıflara göre anlamlı fark göstermediği belirlenmiştir Ayrıca öğretmen adaylarının zeka türleri ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir Her zeka türünde “çok gelişmiş” düzeyde zeka puanına sahip bireyler bulunduğu belirlenirken en fazla “çok gelişmiş” düzeyde zeka puanına sahip birey içeren zeka türünün mantıksal matematiksel olduğu belirlenmiştir Diğer taraftan öğretmen adaylarının fen öğretimi öz yeterlik puanları ile zeka puanları arasında ve zeka puanlarının birbirleri arasında düşük ve orta düzeyde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir Ayrıca fen öğretiminde öz yeterlik inancı ölçeği puanlarının zeka türleri gelişmişliğine göre ANOVA sonuçları incelendiğinde; adayların öz yeterlik inanç puanları arasında zeka türü gelişmişliğine göre anlamlı farklar bulunmuştur Anlamlı farklılığın hangi gelişmişlik düzeyleri arasında olduğunu bulmak için yapılan LSD testi sonucuna göre zeka türlerinin çok gelişmiş gelişmiş orta düzeyde gelişmiş ve biraz gelişmiş düzeylerine sahip bireylerin öz yeterlik inancı puanları arasında anlamlı farklar olduğu belirlenmiştir Araştırma sonunda elde edilen bulgular ışığında öneriler sunulmuştur Anahtar kelimeler: Öz yeterlik inancı çoklu zeka ve fen öğretimi

Anahtar Kelimeler

Öz-yeterlik inancı, çoklu zeka ve fen öğretimi

Kaynakça

• Anderson, A. M., Dragsted, S., Evans, R. H. & Sorensen, H. (2004). The relationship between changes in teachers’ self-efficacy beliefs and the science teaching environment of Danish first-year elementary teachers. Journal of Science Teacher Education, 15, 25-38.
• Alabay, E. (2006).İlköğretim okulöncesi öğretmen adaylarının fen ile ilgili öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Yedi Tepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2 (1), Kasım-2006.
• Appleton, K. (1995). Student teachers’ confidence to teach science: Is more science knowledge necessary to improve self-confidence? International Journal of Science Education, 17, 357-369.
• Appleton, K. & Kindt ,I. (2002). Beginning elementary teachers’ development as teachers of science. Journal of Science Teacher Education, 21, 155-168.
• Arı, R. & Saban, A. (2000). Sınıf Yönetimi. Konya: Ceylan Ofset.
• Aston, P.T. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35 (5), 28-32.
• Aşkar, P. & Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Atıcı, M. (2000). İlkokul öğretmenlerinin sınıf yönetiminde yetkinlik beklentisi rolünün
• İngiltere ve Türkiye’ de seçilen bir araştırma grubu üzerinde incelenmesi. www.yok. gov.tr/ egfak/meral.htm. Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change.
• Psychological Review, 84, 191-215. Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human egency. American Psychologist, (2), 122-147.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. A Social cognitive theory.
• Englewood Cliffs. NJ: Prentice Hall. Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies.
• Self-efficacy in changing societies. Cambridge University Press. Bıkmaz, F. H. (2002). Fen öğretiminde öz-yeterlik inancı ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1 (2), 197- 210.
• Bıkmaz, F. H. (2006). Fen öğretiminde öz-yeterlik inançları ve etkili fen dersine ilişkin görüşler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 25, 34-44.
• Brualdi, A.,C. (1994). Multiple Intelligences: Gardner’s Theory. http://ericae2.educ. cua.edu/ digests/ tm 9601. htm.
• Butts, D. P., Koballa Jr., T. R. & Ellition, T. D. (1997).Does participating in an undergraduate elementary science methods course make a difference ? Journal of Elementary Science Education, 9,1-17.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cannon, J. R. & Scharmann, L. C. (1996). Influence of a cooperative early field experience on preservice elementary teachers’ science self-efficacy. Science Education. 80, 419-436.
• Checkly, K. (1997). The First Seven... and The Eight: A conversation with Howard
• Gardner. Educational Leadership. 55 (1): 8-13. Emmer, E. & Hickmen, J. (1991). Teacher efficacy in classroom management and discipline. Educational and Psychological Measurement, 51, 755-765.
• Enochs, L. G. & Riggs, I. M. (1990). Further development of an elementary science teaching efficacy belief instrument. A preservice elementary scale. School
• Science and Mathematics, 90(8), 694-706. Erb, M. (1996). Increasing student’s responsibility for learning through multiple intelligence activities and cooperative learning. Secondary Education Quarterly, (2), 56-63.
• Gawith, G. (1995). A serious look at self-efficacy: Or waking beeping Slooty. http:// www. cegsa.sa.edu.au/conference/acec98. htm. [Erişim tarihi: 10 Ekim 2004].
• Gibson, S. & Dembo, M. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of
• Education Psychology, 76, 569-582. Gray, H. J., & Viens, J. (1994). The theory of multiple intelligences: understanding cognitive diversity in school. National Forum, 74 (1), 22-25.
• Hoerr, T. (1998). The naturalist intelligence. http://www.newhorizons. org/trm_hoerrmi. html.
• Hoy, W. K. & Woolfolk, A. E. (1993). Teachers’ sense of efficacy and the organizational healthy of schools. The elementary School Journal. 93, 356-372.
• Lazear, D. (2000). The intelligent curriculum. Using MI to develop your student’s full potential. New York: Zephyr Press.
• Morrel, P. D. & Carroll, J. B. (2003). An extended examination of preservice elementary teachers’ science teaching self-efficacy. School Science and Mathematics, 103 (5): 246-251.
• Morrisey, J. T. (1981). An analysis of studies en changing the attitude of elementary student teacher toward science and science teaching. Science Education, 65 (2), 177.
• Oral, B. (2001). Branşlarına göre üniversite öğrencilerinin zeka alanlarının incelenmesi.
• Eğitim ve Bilim. 26 (126): 19-31. Palmer, D. (2006). Durability of changes in self-efficacy of preservice primary teachers.
• International Journal of Science Education, 28 (6), 655-671. Pajares,F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66(4), 543-578.
• Pintrich, P. R. & Degreat, E. V. (1990). Motivational and self regulated learning compenents of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82 (1), 33-40.
• Pintrich, P. R. (1999). The role of motivation in promoting and sustaining self-regulated learning. International Journal of Educational Research, 31, 359-470.
• Posnanski, T. J. (2002). Professional development programs for elementary science teachers: An analysis of teacher self-efficacy beliefs and a professional development model. Journal of science Teacher Education, 13, 189-220.
• Ross, J. A. (1992). Teacher efficacy and the effect of coaching on student achievement.
• Canadian Journal of Education, 17, 51- 65. Saban, A. (2001).Çoklu zeka teorisi ve eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Schoon, K. J. & Boone, W. J. (1998). Self-efficacy and alternative conceptions of science of preservice elementary teachers. Science Education, 82, 553-568.
• Silver, H., Strong, R. & Perini, M. (2000). So each may learn “integrating learning styles and multiple intelligences. USA: ASCD, 2nd, Alexandria.
• Soodak, L. C. & Podell, D. M. (1998). Teacher efficacy and the vulnerability of the difficult-to-teach student. Advances in Research on Teaching, 7, 75-109.
• Terry, K. & Wayman, M. (1996). Multiple intelligences key. http://www.athena.ivv. nasa. gov/curric/ weather/ adptcty/ multint. html.
• Tosun, T. (2000). The belief of preservice elementary teachers toward science and science teaching. School Science and Mathematics, 100 (7), 376-386.
• Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W. & Hoy, W. K. (1998).Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68 (2), 202-248.
• Tschannen-Moran, M. & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education. 17, 783-805.
• Watters, J. J. & Ginns, I. S. (2000). Developing motivation to teach elementary science:
• Effect of collaborative and authentic learning practices in preservice education. Journal of Science Teacher Education, 11, 3001-321.
• Zimmerman, B. J. (Eds.) (1995). Self-efficacy and educational development. Self- efficacy in changing societies. New York: Cambridge University Press.