Tükenmişlik: Meslek Yüksekokulu Akademik Personeli Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2007, Cilt: 16 Sayı: 2, 97 - 108, 01.09.2007

Öğr.gör.dr. Mustafa Fedai Çavuş Öğr.gör. Tolga Gök , Yrd.doç.dr. Fahri Kurtay

Öz

In this study the burnout levels of lecturers in some Vocational High School have been analyzed in terms of some variables 79 lecturers have been included Maslach Burnout Inventory have been carried out to measure burnout levels of lecturers Correlations T test one way variance analysis have been used to analyze the data The result of study; Emotional Exhaution and Depersonalization scores are low personel accomplishment score is high in Vocational Scholl Academicians Some significiant relationships were found between the managerial duty total lesson hours job satisfaction and Emotional Exhausition ; Age job satisfaction and Personal accomplisment Key Words: Lecturer Burnout Vocational High School

Anahtar Kelimeler

-

TÜKENMİŞLİK: MESLEK YÜKSEKOKULU AKADEMİK PERSONELİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmada, Meslek Yüksekokullarında çalışan öğretim elemanlarının
tükenmişlik düzeyleri bazı değişkenlere bağlı olarak incelenmiştir. Çalışmada 79
öğretim elemanından elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Tükenmişliğin
değerlendirilmesinde Maslach Tükenmişlik Envanteri, kullanılmıştır. Veriler
Korelasyon, T testi ve Tek yönlü varyans analizi (One-way Anova) ile analiz edilmiştir.
Araştırma sonucunda; Meslek Yüksekokulu akademik personelinin Duygusal Tükenme
ve Duyarsızlaşma puanları düşük, Kişsel başarı puanının ise yüksek olduğu tespit
edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, duygusal tükenme ile idari görev, toplam ders
yükü ve işten elde edilen doyum; Kişisel başarı ile yaş ve işten elde edilen doyum
arasında önemli düzeyde ilişkiler bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretim elemanı, Tükenmişlik, Meslek Yüksekokulu

Kaynakça

• BARUT, Y. KALKAN, M. (2002), “Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”. Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı, 14, ss. 66-77.
• BUDAK, G. ve SÜRGEVİL, O. (2005), “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama” D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, ss. 95-108.
• DOLUNAY, A. B. (2002), “Keçiören İlçesi Genel Liseler ve Teknik-Ticaret Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu Araştırması”, Ankara Üniversitesi Tıp fakültesi Mecmuası, Cilt 55, sayı 2, ss.51-62.
• ERGİN, Canan (1995), “Akademisyenlerde Tükenmişlik ve Çeşitli Stres Kaynaklarının İncelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt. 12, Sayı 1-2, ss. 37-50.
• ERGİN, C. (1993). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin
• Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları,Ed. R.Bayraktar ve İ.Dağ, Ankara: Türk Psikolog Derneği Yayınları,ss.143-154.
• GILLESPIE, N. A., M. WALSH, A. H. WINEFIELD, J. DUA ve C. STOUGH (2001), “Occupational Stress in Universities: Staff Perceptions of the Causes, Consequences and Moderators of Stress”, Work&Stress, 15(1), pp..53-72.
• GİRGİN, G. ve BAYSAL, A.(2005) “Tükenmişlik Sendromuna Bir Örnek: Zihinsel Engelli Öğrencilere Eğitim Veren Öğretmenlerin Meslkei Tükenmişlik Düzeyi” TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(4), ss. 172-188.
• HAMANN, D. L. ve GORDON, D. G. (2000), “Burnout”, Music Educators Journal, 87, (3), pp.34-40.
• IZGAR, H. (2001), Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• MARAŞLI, M.(2005), “Bazı Özelliklerine ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeylerine Göre Lise Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri”, TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Temmuz - Eylül, ss.27-33.
• MASLACH, Christina, Wilmar B. SCHAUFELI ve Michael P. LEITER (2001), “Job Burnout”, Annual Review of Psychology, Volume: 52, ss. 397-422.
• MASLACH, C., and JACKSON, S. E.(1985), “The Role of Sex and Family Variables in Burnout”, Sex Roles, Vol. 12, No.7/8, ss. 25-39.
• MASLACH, C., and JACKSON, S. E.(1981), “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, 2, pp.99-113.
• ÖZDEMİR, H. Deniz (2001, Üniversite Akademik Personelinin Görev Ünvanları Açısından İş Tükenmişlik Düzeylerinin Araştırılması, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
• PEDRABISSI, L. ve ROLLAND, J. P. (1997). “Stress and Burnout Among Teachers in Italy and France” Journal of Psychology, 127, 5, pp.529-535.
• SCHAUFELI, W. B. ve DAAMEN, J. (1994). “Burnout Among Dutch Teachers: An MBI Validity Study” Educational & Psychological Measurement, 54, 3, pp.803-813.
• SCHUTTE, N., TOPPINEN, S., KALIMO, R., SCHAUFELI, W. (2000), “The Factorial Validity of The Maslach Burnout Inventory-General Survey (MBI- GS) Across Occupational Groups and Nations” Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73, 1, pp.53-67.
• SUCUOĞLU, B. ve KULOĞLU, N. (1996), Özürlü Çocuklarla Çalışan Öğretmenlerde
• Tükenmişliğin Değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi.10, 36, ss.44-60.
• TELMAN, N. ve ÖNEN, L.(2006), “İşin Önemi ve İş Yaşamında Tükenmişlik”, 4. Rehberlik ve Gençlik Sempozyumu, 23-24 Haziran, İstanbul,
• http://www.maltepe.edu.tr/haberler/haberler.asp?id=685
• TÜMKAYA, S. (1996), Öğretmenlerde Tükenmişlik: Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
• TÜMKAYA, S (1999), “Çukurova Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeyleri”, 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri 4, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• ZABEL, R,H. ve ZABEL, M.K (1981). Factors Involved in Burn-Out Among Teachers of Emotionally Disturbed and Other Types of Exceptional Children. Paper presented at the Annual International Convention of The Council for Exceptional Children (59th, New York, NY, April, 1981, Session A-12.