Mersin Müzesi’nde Bulunan Megara Kaseleri

Yıl 2007, Cilt: 16 Sayı: 2, 169 - 186, 01.09.2007

Yard.doç.dr.hatice Yılmazer Çorbacı

Öz

:Megarian bowls one of the pot arts of the Hellenistic period spread out entire mediterrenean from Egypt to Spain These bowls which are hemispherical shaped without a handle and footless are made up with a mould There are relief ornamentation only on the pots outer covering The name reached until today because O Bendorf had mistakenly written these pots production center as Megara They are recently called as “moulded bowl” and they were probably called “hemitomos” in the ancient world Prototypes of Relief bowls had been searched in Egypt where metal works were widespread Megarian bowls appeared in Athens just after the middle of 3rd century B C They were widely produced in such early centers as Pergamon early 2 century B C in Anatolia and in general in the middle of 2nd century B C Delian bowls which were known as a commen form originated in West Anatolia Bowl moulds which were found in Ephesus and some of the Delian bowls were produced in Ephesus Four Megarian bowls which are kept in Mersin Museum warehouse carry very similar characteristics of Antakya bowls Waage classifed these bowls as early and late bowls Two bowls in the museum have early bowl characteristics and one has ramped goat motif Antithetical ramped goats motif is most liked motif in Athens and it originated from fore Asia Another bowl in the museum includes transition to late period One another bowl includes typical late period bowl with its shape and its rare found shell ornamentation İt is said the chronology of Antakya have been disputable Megarian bowls in Mersin Museum are dated back from 150 B C and to the last quarter of the 1st century B C

Anahtar Kelimeler

-

MERSİN MÜZESİ’NDE BULUNAN MEGARA KASELERİ

Öz

Hellenistik çömlek sanatının ana formlarından biri olan Megara kaseleri,
Mısırdan İspanya’ya kadar tüm Akdeniz Bölgesine yayılmıştır. Yarım küre biçimli,
kulpsuz ve ayaksız olan bu kaseler kalıpla yapılmışlardır. Sadece dış yüzlerinde
kabartma bezemeler bulunur. O.Bendorf’un yalnışlıkla bu türün üretim merkezinin
Megara olduğunu yazması ile bu ad günümüze kadar gelmiştir. Son zamanlarda “kalıp
yapımı kaseler” olarak da adlandırılmaktadırlar. Antik dünyadaki adı olasılıkla
“hemitomos” idi.Kabartmalı kaselerin ön örnekleri metal işlerinin yoğun olduğu
Mısır’da aranmıştır. Bu türün ortaya çıkışı Atina’da İ.Ö. 3. yüzyılın ortalarından biraz
sonradır. Anadolu’da Bergama (İ.Ö.2. yüzyılın başı) gibi erken örnekler veren
merkezlerin yanı sıra genel olarak İ.Ö. 2. yüzyılın ortalarında yoğun bir şekilde üretilir.
Delos kaseleri olarak bilinen yaygın form, batı Anadolu kaynaklıdır. Efes’te ele geçen
kase kalıplarıyla, Delos mallarının en azından bir kısmının Efes’te üretildiği
anlaşılmıştır.
Mersin Müzesi deposunda bulunan dört adet Megara kasesi Antakya
kaselerinin özelliklerini taşımaktadır. Waage, bu kaseleri erken ve geç kaseler olarak
gruplamıştır. Müzedeki iki kase erken özellikler göstermekte olup kaselerin birinde şaha
kalkmış bir keçi motifi yer almaktadır. Karşılıklı şaha kalkmış keçi motifi Atina’da çok
sevilen bir motiftir ve ön Asya kökenlidir. Müzedeki diğer kaselerden biri geç döneme
geçiş safhasına, diğeri ise hem biçim hem de üzerindeki çok nadir bulunan deniz
kabuğu bezemesiyle tipik geç kaseler grubuna girer. Antakya’nın kronolojisinin
tartışmalı olduğu ileri sürülmektedir. Bizim örneklerimiz İ.Ö. 150 – İ.Ö. 1. yüzyılın son
çeyreğine tarihlenebilir.