Fuzûlî’de Melâmet Kavramı

Yıl 2007, Cilt: 16 Sayı: 2, 487 - 502, 01.09.2007

Dr. Bahir Selçuk

Öz

Condemnation is a sufi related to Islamic mysticism concept which was been used by both divan poets and sufi mystic poets Divan poet Fuzûlî having benefited from sufi ideas with the aim of putting depth and richness into his poems dealt with the condemnation concept for this aim too In this work scanning Fuzûlî’s Turkish divan couplets beyits in which condemnation thought was mentioned have been determined It has been seen that the poet deals with the condemnation in he form of a social reaction and rejection shown to the lover’s behaviour and attitude a sign of being in love a reason of honour After an introduction regarding condemnation it was tried to explain the idea of condemnation with examples in the context of lover condemnation condemnation society Key Words: Fuzûlî Turkish Divan tasavvuf Islamic mysticism love lover condemnation melâmet society

Anahtar Kelimeler

-

Fuzûlî’de Melâmet Kavramı

Öz

Melâmet hem tekke ve tasavvuf şairlerince hem de divan şairlerince kullanılmış olan tasavvufî bir kavramdır Tasavvufî düşünceden şiirlerine derinlik ve zenginlik katmak amacıyla faydalanmış olan divan şairi Fuzûlî melâmet kavramına da bu amaçla yer vermiştir Bu çalışmada; Fuzûlî’nin Türkçe divanı taranarak melâmetin dile getirildiği beyitler tespit edilmiştir Şairin melâmeti aşk yolunda ilerleyen âşığın davranışlarına tutumuna gösterilen toplumsal bir tepki ve dışlama âşıklık göstergesi övünç vesilesi şeklinde ele aldığı görülmüştür Melâmetle ilgili bir girişten sonra Fuzûlî’nin melâmet kavramına bakışı âşık melâmet melâmet toplum bağlamında örneklerle izah edilmeye çalışılmıştır Anahtar Kelimeler: Fuzûlî Türkçe Divan tasavvuf aşk âşık melâmet toplum

Anahtar Kelimeler

Fuzûlî, Türkçe Divan, tasavvuf, aşk, âşık, melâmet, toplum

Kaynakça

• Ahmed Âsım (Mütercim), Okyanusu’l Basit fi-Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît, C. 4, İst., 1305
• Akyüz, Kenan-Beken, Süheyl vd., Fuzûlî Dîvânı, Akçağ yay., Ank., 1990
• Azamat, Nihat, Melâmet, TDV İslam Ansiklopedisi, C.29, TDV yay., Ank., 2004
• Bolat, Ali, Bir Tasavvuf Okulu Olarak Melametilik, 2. Baskı, İnsan yay., İst., 2003
• Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, 3. Baskı, Anka yay., Ank. 2005
• Doğan, Muhammet Nur, Fuzulî Leylâ ve Mecnun (Metin, Düzyazıya Çeviri, Notlar Ve Açıklamalar) YKY, İst., 2000
• Eşrefoğlu Divanı, Tercüman 1001 Temel Eser, İst., tarihsiz
• Frager, Robert, (Çev. İbrahim Kapaklıkaya) Kalp, Nefs ve Ruh, Sufi Psikolojisinde Gelişim Denge ve Uyum, Gelenek yay., İst., 2005
• Gölpınarlı, Abdulbaki, Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri, İnkılap ve Aka Yay., İst., 1977
• ……………………..., Mevlânâ’dan Sonra Mevlevîlik, 2. Baskı, İnkılap ve Aka Kitabevleri, 1983
• ………………………, 100 Soruda Tasavvuf, Gerçek Yayınevi, 2. Baskı, İst., 1985
• ………………………, Melâmilik ve Melâmîler (Tıpkı Basım) Gri yay., İst., 1992
• İpekten, Haluk, Fuzûlî Hayatı Sanatı Eserleri, Akçağ yay., Ank., 1996
• Kahramanoğlu, Kemal, Divan Şiiri, Değişen Dünyada Kaybolmuş Paradigma, Çizgi yay., Konya 2006
• Karaismailoğlu, Adnan, Mesnevî, C.1, Yeni Şafak Yay., Ank. 2004
• Konur, Himmet: İbrahim Gülşenî, Eserleri, Tarikatı, İnsan yay., İst., 2000
• Mazıoğlu, Hasibe, Fuzûlî Üzerine Makaleler, TDK yay., Ank. 1997
• Okuyucu, Cihan, Klasik Edebiyat: Türk Kültürü İçindeki Yeri, Kaynakları, Oluşumu, Sanat ve Estetik Anlayış, Türk Dünyası Edebiyat Tarihi, C. 4, AKM yay., Ank. 2004
• Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ yay., Ank., 1995
• Pürcevadî, Nasrullah, (Çev. Hicabi Kırlangıç) Can Esintisi, İnsan yay., İst., 1998
• Tarlan, Ali Nihat, Fuzûlî Divanı Şerhi, Akçağ yay., Ank., 1998
• Tatçı, Mustafa, Hayretî’nin Dinî Tasavvufî Dünyası, Kültür Bakanlığı Yay., Ank., 1998