ilköğretim 5 Sınıf Düzeyinde Arkadaşlığın Sosyometrik Statü Ve Akademik Başarı Açısından incelenmesi

Yıl 2008, Cilt: 17 Sayı: 2, 281 - 294, 01.06.2008

Vesile Oral Yrd. Doç. Dr. Filiz Yurtal

Öz

The purpose of the study is to investigate the ideas of 5th grade students regarding friends and friendship accrding to sociometric status and academic achievement The study was conducted among 528 students attending 5th grades Study data were obtained using Peer Beliefs Scale and interview form According to the results there was no correlation among the ideas of students on their friends sociometric status and academic achievement but it was found some differences on some aspects of friendship perception according to academic achievement It was determined that successful students can make friends easily and their friendship relations are better relatively Moreover most frequently they refered to themselves with positive features such as being reliable successful intelligent cheerful amiable Key Words: Friendship Relationship Sociometric Status Academic Achievement Peer Relations

Anahtar Kelimeler

-

İLKÖĞRETİM 5. SINIF DÜZEYİNDE ARKADAŞLIĞIN SOSYOMETRİK STATÜ VE AKADEMİK BAŞARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin arkadaşlık
konusundaki düşüncelerini ve arkadaşlık anlayışlarını sosyometrik statü ve akademik
başarıya göre incelemektir. Araştırmaya ilköğretim 5. sınıfta okuyan 528 öğrenci dahil
edilmiştir. Araştırmanın verileri, Akran İnançları Ölçeği ve görüşme formu kullanılarak
elde edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, öğrencilerin arkadaşlarına ilişkin olumlu
ve olumsuz düşünceleri sosyometrik statü ve akademik başarıya göre farklılık
göstermemiştir. Ancak yapılan görüşmelerde akademik başarı açısından arkadaşlık
ilişkileri konusundaki düşüncelerde bazı farklılıklar olduğu saptanmıştır. Başarılı
öğrencilerin daha kolay arkadaş edindikleri ve arkadaş ilişkilerinin daha olumlu olduğu
belirlenmiştir. Ayrıca başarılı öğrencilerin kendilerine yönelik güvenilir olma, başarılı
olma, zeki olma, neşeli olma, sevilme ve cana yakın olma gibi olumlu özellikleri daha
fazla atfettikleri bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Arkadaşlık İlişkileri, Sosyometrik Statü, Akademik Başarı, Akran İlişkileri

Kaynakça

• Altıntaş, M. (1991). Kendini ayarlama Becerisi ve Arkadaşlık İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Üniversitesi Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bölümü, Ankara.
• Austin, A.B. and Draper, D.C. (1984). The relationship among peer acceptance, social impact, and academic achievement in middle school. American Educational Research Journal 21(3): 597–604.
• Arısoy, S. (1983). Lise II.sınıf Düzeyindeki Öğrencilerin Arkadaş Tercihleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Başaran, İ.E. (1994). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Gül Yayınevi,
• Bilgiç, N (2000). Arkadaşlık Becerisi Eğitiminin İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Burton, C.B. (1986). Children's Peer Relationships. ERIC Clearinghouse on Elementary and Early Childhood Education Urbana IL. Retrieved on 12/04/ 2008, at URL: http://www.ericdigests.org/pre-923/peer.htm
• Chen, X., Chang, L., Liu, H. & He, Y. (2008). Effects of the peer group on the development of social functioning and academic achievement: a longitudinal study in chinese children. Child Development, 79(2): 235 – 251.
• Coie, J.D., Dodge, K.A. & Coppotelli, H.A. (1982). Dimensions and types of social status: A cross-age perspective. Developmental Psychology 18(4): 557-570.
• Crick, N.R. & Ladd, G.W. (1993). Children's perceptions of their peer experiences: attributions, loneliness, social anxiety, and social avoidance. Developmental Psychology, 29(2): 244-254.
• Çetin,F., Bilbay, A.A. ve Kaymak, D.A. (2001). Araştırmadan Uygulamaya Çocuklarda Sosyal Beceriler. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Dennis, M.J.B. (1999). Name Calling and the peer beliefs of elementary school children. Professional School Counseling. 3(2), 76-81.
• Embry, S.L. & Luzzo, D.A. (1996). The relationship between name-calling and peer beliefs among elementary school children: implications for school counselor. Elementary School Guidance and Counseling, 31(2): 122-130.
• Erwin, P. (2000). Çocuklukta ve Ergenlikte Arkadaşlık. (Çev. Osman Akınhay). Bursa: Alfa/ Aktüel Kitabevleri.
• Graham, J.A. & Cohen, R. (1998). Longitudinal investigation of race and sex as factors in children's classroom friendship choices. Child Study Journal, 28(4): 245- 266.
• Gündüz, K.( 1986). Sınıf Ortamında Karşılıklı Birbirini Çeken Bireylerin Psikolojik İhtiyaçları.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hartup, W. W. (1989). Social relationship and their developmental significiance. American Psychologist, 44 (2): 120-126.
• Hepler, J.B. (1997). Social development of children: The role of peers. Social Work in Education, 19(4): 242-256.
• Hortaçsu, N. (1997). İnsan İlişkileri. 2.Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Howe, M.J.A. (2001). Öğrenme Psikolojisi. (Çev. Ebru Kılıç). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Johnson, K.A. (2000). The Peer Effect on Academic Achievement Among Public Elementary School Students. A Report of The Heritage Center for Data Analysis. Reports – Research (143), ERIC NO: ED442916.
• Kleck, R. E. and De Jong, W. (1983). Psysical disability, psysical attractiveness and social outcomes in children’s small groups. Rehabilitation Psychology, 28(2): 79-91.
• Kuzgun, Y. (2000). Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Küçük,S. (1984). Ortaokul Düzeyinde Arkadaşlıkların Kişilik Özellikleri Ve Okul Başarısıyla İlişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bölümü, Ankara.
• Lubbers, M.J., Van Der Werf, M.P.C., Snijders, T.A.B., Bert P.M. Creemers, B.P.M. & Kuyper, H. The impact of peer relations on academic progress in junior high. Journal of School Psychology, 44(6): 491–512
• Meurling, C.J.N., Ray, G.E. & Lobello, S.(1999). Children’s evaluations of classroom friend and classroom best friend relationships. Child Study Journal, 29, 79-96.
• Parker, J. G. & Asher, S. R. (1987). Peer relations and later personal adjustment: are low-accepted children at risk? Psychological Bulletin, 102, 357- 389.
• Pekel, N. (2005). Akran zorbalığı gruplarında yalnızlık ve akademik başarı ile sosyometrik statüye göre zorba/ kurban davranış türleri. Türk Psikoloji Dergisi, 20(56), 77-92.
• Rabiner, D.,Keane, S.P, & MacKinnon-Lewis, C. (1993). Children’s beliefs about familiar and unfamiliar peers in relation to their sosyometric status. Developmental Psychology, 29, 236-243.
• Yurtal, F. (2004). Name calling and peer beliefs among primary school children in
• Turkey. Pastoral Care in Education, 22(2), 39-41.