Birbirimizi Kandırmanın Dayanılmaz Hafifliği: Saatleri Ayarlama Enstitüsü

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 1, 247 - 260, 01.06.2009

Dr. Atalay Gündüz

Öz

The Time Regulation Institute is a satirical allegory of how Turkish modernization project is perceived by Turkish society in the first half of the twentieth century The obsession for modernization yields only a weak result: The Time Regulation Institute A shallow understanding of Western institutions thought and scholarship and the pathological amnesia of the society towards their cultural heritage are some of the factors which make The Time Regulation Institute possible These factors are also the reasons why Turkey has long been surpassed by the Western countries In that context this study aims to locate the central theme of The Time Regulation Institute through a close reading of the text discussing the binary oppositions the formation of the main characters and allegorical institutions like the Society of Spiritism and the Time Regulation Institute Keywords: The Time Regulation Institute Turkish modernization social ethics work and ethics binary opposition

Anahtar Kelimeler

-

Birbirimizi Kandırmanın Dayanılmaz Hafifliği: Saatleri Ayarlama Enstitüsü

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanı Türk modernleşme projesinin yirminci yüzyılın ilk yarısında Türk toplumu tarafından nasıl algılandığının alegorik bir hicvidir Modernleşme saplantısı ancak ve ancak Saatleri Ayarlama Enstitüsü gibi çok cılız ve içi boş kurumlar doğurmuştur Batı kurumlarının düşüncesinin ve biliminin yüzeysel bir şekilde anlaşılması ve toplumun geçmişten devralması gerektiği kurumları sağlıksız bir şekilde zihninden silip atması Saatleri Ayarlama Enstitüsünü mümkün kılan faktörlerdendir Bu faktörler Türkiye’nin Batılı ülkelerin neden bu kadar gerisinde kaldığının sebeplerindendir aynı zamanda Eserin belli başlı karakterlerini derinlemesine bir incelemeye tabi tutan bu çalışma Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanın merkez izleğini bulmaya çalışmayı hedeflemektedir Ahlaki olarak kendini ve çevresindekileri kandırmakta bu kadar ustalaşmış bireylerden kurulu bir toplumun Saatleri Ayarlama Enstitüsü gibi bir kurumu ortaya çıkarması ve beslemesinin ne kadar doğal olduğunu tartışmaktadır Anahtar Kelimeler: Saatleri Ayarlama Enstitüsü Türk modernleşmesi toplumsal ahlak çalışma ve ahlak ikili zıtlık

Anahtar Kelimeler

Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Türk modernleşmesi, toplumsal ahlak, çalışma ve ahlak, ikili zıtlık

Kaynakça

• Ertop, Konur (2002), “Ahmet Hamdi Tanpınar: Romancı Kişiliği ve Geçmişle Hesaplaşması”, “Bir Gül Bu
• Karanlıklarda”: Tanpınar Üzerine Yazılar, Haz. Abdullah Uçman ve Handan İnci, Kitabevi, İstanbul. Feldman, Walter (2002), “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nde Zaman, Bellek ve Özyaşamöyküsü,” Bir Gül Bu Karanlıklarda: Tanpınar Üzerine Yazılar, Haz. Abdullah Uçman ve Handan
• İnci, Kitabevi, İstanbul. Hilav, Selahattin (2002), “Tanpınar Üzerine Notlar,” Bir Gül Bu Karanlıklarda: Tanpınar Üzerine Yazılar,
• Haz. Abdullah Uçman ve Handan İnci, Kitabevi, İstanbul. Kahraman, Hasan Bülent (2002), “Yitirilmemiş Zamanın Ardında: Ahmet Hamdi Tanpınar ve Muhafazakar
• Modernliğin Estetik Düzlemi”, Bir Gül Bu Karanlıklarda: Tanpınar Üzerine Yazılar, Haz. Abdullah Uçman ve Handan İnci, Kitabevi, İstanbul. Moran, Berna (2002), “Saatleri Ayarlama Enstitüsü,” Bir Gül Bu Karanlıklarda: Tanpınar Üzerine Yazılar,