Ortaöğretim Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri Ve Aile içi ilişkileri

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 2, 104 - 118, 01.09.2009

Yrd. Doç. Dr. Yemliha Coşkun

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRENİLMİŞ GÜÇLÜLÜK DÜZEYLERİ VE AİLE İÇİ İLİŞKİLERİ

Öz

Bu araştırma ile, bireyin kişilik gelişiminde önemli çevresel faktörlerden biri
durumundaki aile içi ilişkilerin, ortaöğretim öğrencilerinin öğrenilmiş güçlülük
düzeyleri ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2006-
2007 öğretim yılında İstanbul ili Anadolu yakasında resmi ve özel lise 10 ve 11.
sınıflarında okumakta olan 357‟ si kız, 381‟ i ise erkek olmak üzere toplam 738 öğrenci
oluşturmaktadır.Tarama modelindeki araştırmada veri toplama aracı olarak öğrencilerin
sosyo-demografik özellikleri hakkında bilgi toplamak için araştırmacı tarafından
geliştirilmiş “Kişisel Bilgi Formu” nun yanında “Rosenbaum‟ un Öğrenilmiş Güçlülük
Ölçeği” ve “Aile Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda,
öğrencilerin öğrenilmiş güçlülükleri ile aile içi ilişkileri arasında anlamlı ilişkinin
olduğu görülmüştür. Bunun yanısıra devlet okulunda okuyan öğrencilerin öğrenilmiş
güçlülük düzeylerinin, özel okullarda okuyan öğrencilerininkinden; kız öğrencilerin
öğrenilmiş güçlülük düzeylerinin ise erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu
görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Öğrenilmiş Güçlülük, Aile İçi İlişkiler

Kaynakça

• Baltaş, A. (1993).Eğitim Başarısını Yükseltmede, Sağlıklı ve Mutlu İnsanlar
• Yetiştirmede Ailenin Rolü. Ana-Baba Okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi, 4. Baskı.
• Basut, E; Erden, G. (2005). Suça Yönelen ve Yönelmeyen Ergenlerin Stres Belirtileri ve Stresle Başa Çıkma Örüntüleri Yönünden İncelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12 (2), 48-55.
• Boyraz, G. ve Aydın, G.(2003). Yetiştirme Yurdu ve Anne-Baba Yanında Kalan Ergenlerde Öğrenilmiş Güçlülük. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, II (20), 59-64.
• Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği. Ankara: Özgüzeliş Matbaası.
• Coşkun, Y. (2007). Ortaöğretim Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülükleri ve Aile İçi İlişkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dağ, İ. (1991). Rosenbaum‟un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği‟nin Üniversite Öğrencileri İçin Güvenirliği ve Geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2 (4), 269-274.
• Edwards, D. ve Riordan, S. (1994). Learned Resourcefulness in Black and White South African Unıversity Students. The Journal of Social Psychology, 134(5), 665- 675.
• Epstein, N. B., Baldwin, L. M. ve Bishop, D.S. (1983). The McMaster family assesment device. Journal of Marital and Family Therapy, 9 (2): 171-180.
• Fidaner, H.(1995). Ruh Sağlığı Hizmetinde Aileye Yaklaşım. İzmir: Sevdi Matbaacılık.
• Kılıç, E. Z., Uslu, R. İ., Erden, G. ve Kerimoğlu, E. (1999). Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtilerini Sürdüren Ailesel Etmenler. Kriz Dergisi, 7(2),1- 8.
• Kerimoğlu, E. (1996). Aile Tedavileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları.
• Kliewer, W. ve Lewis, H. (1995). Family İnfluences on Coping Processes İn Children and Adolescents With Sickle Cell Disease. Journal Of Pediatric Psychology, 20(4), 511-525.
• Krech, D. ve Crutchfield, R. S. (1965). Sosyal Psikoloji (Çev:Erol Güngör), İstanbul: Baha Matbası.
• Lohman, B.J ve Jarvis, P.A. (2000). Adolescent stressors, coping strategies, and psychological health studied in the family context. Journal Of Youth And Adolescence, 29,15-43.
• Öner, N. (1994). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı.
• Özgüven, İ. E.( 2000). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: PDREM Yayınları.
• Rosenbaum, M. (1980). A Schedule for assessing self-control behaviors: Preliminary findings. Behaviors Therapy, 11, 109-121.
• Rosenbaum, M. (1983). Learned resourcefulness as a behavioral repertoire for the self- regulation of internal events:Issues and speculations. In M. Rosenbaum, C. M. Franks, ; Y. Jaffe (Eds.). Perspectives on behavior therapy in the eighties. (pp.54-73). New York: Springer.
• Rosenbaum, M. (1988). Learned resourcefulness, stres, and self-regulation. In S. Fisher ; J. Reason (Eds.). Handbook of life stres, cognition, and health (pp. 483-496). Chichester, UK: John Wiley; Son.
• Rosenbaum, M. (1990). The role of learned resourcefulness in the self-control of heslth behavior. In M. Rosenbaum (Ed.). Learned resourcefulness: On coping skills, self-control, and adaptive behavior (pp. 3-30). New York: Springer Publishing Co.
• Rosenbaum, M. ve Ben-Ari, K. (1985). Learned helplessness and learned resourcefulness: Effects of noncontingent success and failure on individuals differing in self-control skills. Journal of Personality and Social Psycgology, 48, 198-215.
• Sarı, T. (2004). Üniversite Öğrencilerinde Bazı Değişkenlere göre Öğrenilmiş Güçlülük (Özet Kitabı). XIII. Ulusal Psikoloji Kongresi ‘Toplumsal Barış: Dün, Bugün ve Yarın’ Kongre Kitabı (s.260-261). İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Sarıcı, S. (1999).Üniversite Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri, Ben Durumları ve Sosyo-Ekonomik Düzeyleri Arasındaki İlişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Savaşır, I. ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Siva, N. A. (1991). İnfertilite’de Stresle baş etme, Öğrenilmiş Güçlülük ve Deprosyonun İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Nörolojik ve Psikiyatrik Bilimler Enstitüsü.
• Sonuvar, B. (1988). Aile İçi İlişkiler ve Tutumlar. Bazı Önemli Psikiyatrik Sorunlar Simpozyumu Kitabı. (Yayın Sorumlusu: Orhan Doğan). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi yayınları.
• Sürük, N. (1994). Üniversite Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Stratejilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Vural, B. (2004). Öğrencinin Başarısı İçin Aile-Okul Birlikteliği. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Zauszniewski, J. A., Chung, C., Chang, H. ve Krafcik, K. (2002). Predictors of resourcefulness in school-aged. Issues İn Mental Healt Nursing, 23 (4), 385- 401.