Evlilik Doyum Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalişmalari

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 2, 247 - 269, 01.09.2009

Dr. Metehan Çelik Prof. Dr. Banu Yazgan İnanç

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

EVLİLİK DOYUM ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI

Öz

Bu çalışmanın amacı evli bireylerin evlilik doyumlarını ölçmeye yönelik bir
ölçme aracı geliştirmektir. Ölçeğin geliştirilme aşamaları içinde kapsam geçerliği, yapı
geçerliği ve ölçüt bağıntılı geçerlik türleri ile iç tutarlık ve test-tekrar test güvenirliği
çalışmaları yapılmıştır.
Madde havuzunun oluşturulmasında kuramsal temel ve ilgili araştırmalar ve
öğretim elemanları ve uzman psikolojik danışmanlardan yararlanılmıştır. Birinci yapı
geçerliği çalışmasında 360, ikinci yapı geçerliği çalışmasında 146, üçüncü yapı
geçerliği çalışmasında 217, dördüncü yapı geçerliği çalışmasında 301 evli birey
örnekleme dahil edilmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlik çalışmasında benzer ölçekler
geçerliği için Evlilik Uyum Ölçeği (EUÖ) kullanılmış ve toplam 111 evli bireyden veri
toplanmıştır. Ayırt edici geçerlik için ise Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) kullanılmış ve
toplam 47 evli bireyden veri elde edilmiştir. Test-tekrar test güvenirliği çalışması 70
evli bireyden oluşan bir örneklem üzerinden üç haftalık bir ara ile elde edilmiştir.
Yapı geçerliği için gerçekleştirilen açıklayıcı faktör analizleri sonucunda 13
madde kalmış ve 3 faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu üç faktör doğrulayıcı faktör
analizi sonucunda desteklenmiştir. Her üç faktör de alt ölçek olarak kabul edilerek,
içeriklerine göre “aile”, cinsellik” ve “benlik” olarak adlandırılmışlardır. Ayrıca ölçeğin
tamamının ve alt ölçeklerinin iç tutarlık Cronbach alfa değerleri, madde-toplam puan
korelasyonları ve test-tekrar test katsayılarının yüksek olduğu görülmüştür. Ölçüt
bağıntılı geçerlik çalışmaları sonucunda elde edilen ilişki değerleri ölçeğin geçerliğini
destekler niteliktedir

Anahtar Kelimeler

Evlilik Doyumu Ölçeği, Aile, Cinsellik, Benlik

Kaynakça

• Beck, A.T., Epstein, N., Brown, G., Ster, R. A. (1988) An Inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. Journal of Consulting and Clinical Psychology, C. 56, SS. 893-897.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri analizi El Kitabı. (1. Baskı) Pegem A Yayıncılık. Ankara.
• Byrne, B. M. (1998). Structural equation modeling with LISREL, PRELIS, and SIMPLES: Basic concepts, applications, and programming. NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
• Cohen, L.; Manion, L.; Morrison, K. (2001). Research Methods in Educations. (Fifth Ed.). Taylor and Fracis Group. London and Newyork.
• Cutler, H. A.; Radford, A. (1999). Adult Children of Alcoholics: adjustment to a college environment. The Family Journal: Counseling and Therapy For Couples and Families. C.7, SS. 148-153.
• Dimitrovsky, L.; Levy-Shiff, R.; Schattner-Zanaay, I. (2002). Dimensions of depression and perceptionism in pregnant and nonpregnant women: Their levels and interrelationships and their relationship to marital satisfaction. The Journal of Psychology. C.136, S.6, SS.631-646.
• Everett, C. A. (1990). The field of marital and family therapy. Journal of Counselling and Development, C.68, SS.498-502.
• Fincham, F. D.; Bradbury, T. N. (1987). The assesment of marital quality: A reevulation. Journal of Marriage and the Family. C. 49, SS. 797-809.
• Farley, F. (1990). Type “T” behavior and families: introduction and backround to a new theory. Family Psychologist. C.6, SS.24-25.
• Fowers, B. J. (1993). Psychology as public philosophy: An illustration of the moral dimension of psychology with marital research. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology. C. 13, SS. 124-136.
• Gladding, S.T. (2002). Family Therapy. History, Theory and Practice. Second Edition, Merrill Prentice Hall. SS.3-26.
• Glenn, N. D. (1990). Quantitative Research On Marital Quality In The 1980s: A Critical Review. Journal of Marriage and The Family. C.52, SS. 818-831.
• Glenn, N. D. (1991). The recent trend in marital success in the United States. Journal of Marriage and The Family. C.53, SS. 261-270.
• Guidubaldi, J.; Cleminshaw, H., K. (1985). The development of the Cleminshaw- Guidubaldi Parent Satsfaction Scale. Journal of Clinical Child Psychology. C.14, S.4, SS. 293-298.
• Greef, A. P. (2000). Characteristic of families that function well. Journal of Family ıssues, S. 21, SS. 948-962.
• Heyman, R. E.; Sayers, S. L.; Bellack, A. S. (1994). Global marital satisfaction versus marital adjustment: An empirical comparison of three measures. Journal of Family Psychology. S.8, SS. 432-446.
• Holman, T. B.; Larson, J. H. (1994). The Development and Predictive Validity of A New Assesment Intrument. Family Relations. C.43, S.1,SS.46-53.
• Hewitt, P. L.; Flett, G. L.; Mikail, S. F.(1995). Perfectionism and relationship adjustment in pain patients and their spouses. Journal of Family Psychology. C.9,SS.335-347.
• Hunsley, J.; Pinsent, C. (1995).Construct validity of the short forms of the Dyadic Adjustment Scale. Family Relations. C.44, S.3, SS.7-19.
• Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modeling with the SIMPLES Command Language. Chicago, IL: Scientific Software International, Inc.
• Kitamura, R.; Shima, S.; Sugawara, M.; Toda, M. A. (1996). Clinical and psychosocial correlates of antenatal depression: A review. Psychotherapy and Psychosomatics. C.65, SS.117-123.
• Kline, R. B. (1998). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. NY: The Guilford Press.
• Norton, R. (1983). Measuring marital quality: A critical look at the dependent variable. Journal of Marriage and the Family. S. 45, SS. 141-151.
• Olson, D. H. (1993). Circumplex model of marital and family systems: Assessing family functioning. (F. Walsh. Editör). Normal Family Processes. (2.Baskı). New York. SS. 104-137.
• O’Rourke, N.; Cappeliez, P. (2002). Development and validation of a couples measure of biased responding: The Marital Aggrandizement Scale. Journal of Personallity. C. 78, S.2, SS.301-320.
• Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik Testler, Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
• Power, T. C.; Parke, R. D. (1984). Social network factors and transition to parenthood. Sex Roles. C.10, SS.949-972.
• Sabatelli, R.; Ronald, M. (1984). The Marital Comparison Level Index : A measure for assessing outcomes relative to expectations. Journal of Marriage and the Family. C. 46. S. 3, SS. 651-662.
• Saxton. L. (1982), Marriage. The Nature of Marriage, The Individual, Marriage, and the Family. (5.Baskı). Wadsworth Publishing Company Belmont, California A Division of Wadswort, Inc. SS. 216-224.
• Sokolski, D.M.; Hendrick,S.S. (1999). Marital satisfaction. American Journal of Family Therapy. C.26, SS.39-49.
• South, S. J.; Lloyd, K. M. (1995). Spousal Alternatives and Marital Dissolution.American Sociological Review. C.60, SS.21-35.
• Snyder, D. K. (1979). Marital Satisfaction Inventory-Revised (MSI-R) Manual. Los Angeles: Western Psychological Services.
• Tavşanlı, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tegin, B. (1980). Depresyonda bilişsel bozukluklar: beck modeline göre bir inceleme. Yayınlanmamış doktora tezi, H. Ü. Psikoloji Bölümü, Ankara.
• Terry, J.; Kottman, M. (1995). Working With Families. Guidance and Counseling In The Elementary and Middle Schools. SS. 254-281. Brown ve Benchmark Publishers.
• Tutarel-Kışlak, Ş. (1999). Evlilik Uyum Ölçeği Adaptasyon Çalışması. 3P Dergisi. C.7, N.1. SS.50-57.
• Vaughn, M. J.; Baier, M. E. (1999). Reliability and validity of the relationship assesment scale. American Journal of Family Therapy. C. 27, S.2, SS. 137- 139.
• Waldron-Hennessey, R.; Sabatelli, R. M. (1997). The Parental Comparison Level Index: A measure for assesing parental rewards and cost relative to expectstions. Journal of Marriage and the Family. C.59, S.4, SS.824-834.
• Warring, E. M.; Reddon, J. R. (1983). The measurement of intimacy in marriage: The Warring Intimacy Questionnaire. Journal of Clinical Psychology. C.39, SS.53-57.
• *Bu makale Ç.Ü. Eğitim Fakültesinde Prof. Dr. Banu Yazgan İnanç danışmanlığında yapılan doktora tezi çalışmasının bir bölümüdür.