TÜRKİYE’DE EN YOKSUL % 20’NİN YOKSULLUK PROFİLİ, GELİR DAĞILIMI VE TÜKETİM HARCAMASI

Yıl 2010, Cilt: 19 Sayı: 2, 192 - 218, 01.06.2010

Yrd. Doç. Dr. Tolga Kabaş

Öz

In this study poverty profile income distribution and consumption expenditure of lowest 20 percent of income distribution is analyzed When Turkey 8217;s poverty profile is examined by using poverty lines it is seen that rural poverty is very high In the period 2002 2006 number of poor people living in urban areas has decreased significantly however it has slightly changed in the rural areas Besides in this study the poverty gap and poverty gap ratios of lowest 20 are estimated Poverty gap shows the amount of income transfer required for poor people to reach poverty line In 2002 the poverty gap of lowest 20 is estimated as 38 In 2005 the poverty gap ratio is calculated as 24 This means that when 24 of poverty line is transfered to poor people they can reach the poverty line When income share and poverty gap of lowest 20 is regionally analyzed South Eastern Anatolia West Black Sea Northeastern Anatolia Middleeastern Anatolia Meditarranean and Middle Anatolia regions are classified as the poorest regions In the last section of the study targets related to income distribution are proposed in addition to growth rates Especially income share of lowest 20 is proposed as a complementary target to the growth rates in Turkey Besides in this study a well designed social assistance system is advised in addition to pro poor economic policies Key Words: Lowest 20 Poverty Profile Poverty Gap Consumption Gap

Anahtar Kelimeler

Lowest 20 %, Poverty Profile, Poverty Gap, Consumption Gap

TÜRKİYE’DE EN YOKSUL % 20’NİN YOKSULLUK PROFİLİ, GELİR DAĞILIMI VE TÜKETİM HARCAMASI

Öz

Bu çalışmada adalet kavramı açısından önemli olan en yoksul 20 8217;nin yoksulluk profili gelir dağılımı ve tüketim harcaması incelenmiştir Türkiye 8217;nin yoksulluk sınırlarına göre yoksulluk profili incelendiğinde kırsal bölgelerde daha büyük bir yoksulluk görülmektedir 2002 2006 yılları arasında kentsel bölgelerde yoksul fertlerin sayısı hızla azalırken kırsal bölgelerde hemen hemen hiç değişmemiştir Ayrıca bu çalışmada en yoksul 20 8217;nin yoksulluk açığı ve oranları hesaplanmıştır Yoksulluk açığı oranı yoksulluk sınırına ulaşabilmeleri için yoksullara oran olarak ne kadar gelir transferi yapılması gerektiğini göstermektedir 2002 yılında en yoksul 20 8217;nin yoksulluk açığı 38 olarak hesaplanmıştır 2005 yılında ise bu oran 24 8217;e inmiştir Yani yoksulluk sınırının 24 8217;ü kadarı yoksullara gelir transferi yapılırsa yoksulluk sınırına ulaşmaktadırlar 12 bölge arasında en yoksul 20 8217;nin hane geliri ve yoksulluk açıkları incelendiğinde en yoksul bölgeler arasında Güney Doğu Anadolu Batı Karadeniz Kuzeydoğu Anadolu Ortadoğu Anadolu Akdeniz ve Orta Anadolu bölgeleri gelmektedir Çalışmanın sonuç kısmında ise Türkiye 8217;de büyüme hedeflerinin yanı sıra gelir dağılımıyla ilgili hedeflerin konulması bunun için büyüme hedefiyle birlikte en yoksul 20 8217;nin gelir payının tamamlayıcı bir hedef olarak izlenmesi önerilmiştir Ayrıca bu çalışmada yoksul yanlısı büyümenin yanı sıra iyi düzenlenmiş Sosyal Yardım Sistemi de önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

En Yoksul % 20, Yoksulluk Profili, Yoksulluk Açığı, Tüketim Açığı

Kaynakça

• Clark, David A. (2006), “The Capability Approach:Its Development, Critiques and Recent Advances”, Global Poverty Research Group, GPRG-WPS-032, Erişim: www.gprg.org, Ziyaret Tarihi, Ocak, 2006.
• Cord, Louise; Lopez, J. Humberto; Page, John (2004), “ Pro-Poor Growth and Poverty Reduction”, edi. Krakowski, Michael, Attacking Poverty: What Makes Growth Pro-Poor?, s.15-37, Nomos.
• Eswaran, Mukesh; Kotwal, Ashok (2006), “The Role of Agriculture in Development”, edi. Banerjee, Abhijit Vinayak; Benabou, Roland; Mookherjee, Dilip, Understanding Poverty, s. 111-123, Oxford University Press.
• Fields, Gary S. (2001), Distribution and Development, Russel Sage Foundation, The MIT Press.
• Fukuda-Parr, Sakiko (2003), “The Human Development Paradigm: Operationalizing Sen’s Ideas On Capabilities”, Feminist Economics, 9(2-3), s. 301-317.
• Haq, Mahbub Ul (1995), Reflections on Human Development, Oxford University Press.
• Kakwani, N. (2000), “Growth and Poverty Reduction: An Emprical Analysis”, Asian Development Review, vol. 18, no. 2, s. 74-84.
• Klasen, Stephan (2004), “In Search of the Holy Grail: How to Achieve Pro-Poor Growth?”, edi. Krakowski, Michael, Attacking Poverty: What Makes Growth Pro- Poor?, s. 89-125, Nomos.
• Laderchi R. C.; Saith Ruhi; Stewart Frances (2003), “Does it Matter that we do not Agree on the Definition of Poverty? A comparison of Four Approaches”, Oxford Development Studies, Vol. 31, No. 3.
• Meier, Gerald M. ; Stiglitz, Joseph E. (2001), Frontiers of Development Economics, A Copublication of World Bank and Oxford University Press.
• Mithaug, Dennis E. (1996), Equal Opportunity Theory, SAGE Publications.
• Özcan, Kıvılcım M. (2003), “Türkiye’de Yoksulluğun Ölçülmesi:2001”, Ekonomik Yaklaşım, cilt:14, sayı:49.
• Ranis, Gustav; Stewart, Frances; Ramirez, Alejandro (2005), “Economic Growth and Human Development”, edi. Fukuda-Parr, Sakiko; Kumar, A.K. Shiva, Readings in Human Development, s. 61-84, Oxford University Press.
• Ray, Debraj (1997), Development Economics, Princeton University Press.
• Sen, A. K. (2007), Commodities and Capabilities, Oxford University Press,11. Baskı.
• Sen, A.K. (2005), “Development As Capability Expansion”, edi. Fukuda-Parr, Sakiko; Kumar, A.K. Shiva, Readings in Human Development, s. 3-16, Oxford University Press.
• Sen, A. K. (1995), Inequality Reexamined, Harvard University Press,1. Baskı.
• Sen, A. K. (1993), “On the Darwinian View of Progress”, Population and Development
• Review, Vol. 19, No. 1. s. 123-137.
• Sumner, Andrew (2007), “Meaning versus Measurement: Why Do Economic Indicators of Poverty Still Predominate ?”, Development in Practice, Volume 17, Number 1, February 2007.
• Sumner, Andrew (2004), “Economic Well-being and Non-economic Well-being”, World Institute for Development Economics Research, Research Paper No. 2004/30.
• Şenses, Fikret (2003), Küreselleşmenin Öteki Yüzü, İletişim Yayınları, İstanbul, 3. Baskı.
• Thorbecke, Erik (2005), “Multi-dimensional Poverty: Conceptual and Measurement Issues”, Paper prepared for The Many Dimensions of Poverty International Conference, UNDP International Poverty Centre, Brasilia.
• Tokatlıoğlu, İbrahim; Başaran, Alparslan (2003): “Türkiye’de Yoksulluğun Dağılımı, Yapışkanlığı ve Transfer Politikaları”, Ekonomik Yaklaşım,cilt:14,sayı:49.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2003), Hanehalkı Bütçe Araştırması, CD Rom.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2006), Hanehalkı Bütçe Araştırması, CD Rom.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2007), Yoksulluk Çalışması, Tüketim Harcamaları, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, Erişim: http://www.tuik.gov.tr, Ziyaret Tarihi: Şubat, 2009.