Örgütsel iletişim ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki ilişki Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2011, Cilt: 20 Sayı: 2, 33 - 47, 01.06.2011

Yavuz Demirel Zeliha Seçkin M. Faruk Özçınar

Öz

The key objective of this study is to ascertain if the organizational communication and organizational citizenship behavior vary among companies through exposing the relationships between organizational communication and organizational citizenship behavior For this purpose a preliminary study was conducted on 514 employees of two manufacturing enterprises While the organizational communication was dealt with in terms of its vertical formal cross wise horizontal and informal forms the organizational leadership behavior was treated in terms of its Altruism Conscientiousness Sportsmanship Courtesy and Civic Virtue dimensions Findings of the study revealed that there is a positive relationship between the subscales of organizational communication and organizational citizenship behavior It was also determined that organizational communication and organizational citizenship behavior vary among companies Keywords: organizational communication organizational citizenship behavior

Anahtar Kelimeler

-

ÖRGÜTSEL İLETİŞİM İLE ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, örgütsel iletişimin örgütsel vatandaşlıkla olan ilişkisini
ortaya koyarak örgütsel iletişim ile örgütsel vatandaşlık davranışının örgütlere göre
farklılık gösterip göstermediğini tespit etmektir. Bu amaçla, imalat sanayinde faaliyet
gösteren iki işletmede çalışan toplam 514 çalışan üzerinde bir pilot araştırma
yapılmıştır. Çalışmada örgütsel iletişim; dikey (formel), çapraz, yatay ve informel
iletişim boyutuyla, örgütsel vatandaşlık davranışı ise; özgecilik/nezaket,
vicdanlılık/centilmenlik ve sivil erdem boyutuyla ele alınmıştır. Araştırma sonucunda,
örgütsel iletişimin alt boyutları ile örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutları
arasında pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca örgütsel iletişim ve örgütsel
vatandaşlık davranışının işletmelere göre farklılık gösterdiği de belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel iletişim, örgütsel vatandaşlık davranışı

Kaynakça

• Acar, A. Z. (2006), “Örgütsel Yurttaşlık Davranışı: Kavramsal Gelişimi ile Kişisel ve Örgütsel Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (1):1-14.
• Ada, N. (2007), “Örgütsel İletişim ve Yeni Bilgi Teknolojileri; Örgütsel İletişim Ağları”, Ege Akademik Bakış, 7(2): 543-551.
• Atak, M. (2005), “Örgütlerde Resmi Olmayan İletişimin Yeri ve Önemi”, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 2 (2): 59-67.
• Akkirman, A. D.; Haris, D. L. (2005), “Organizational Communication Satisfaction in the Virtual Workplace”, The Journal of Management Development, 24 (5/6): 397- 409.
• Aslan, Ş. (2008), “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Araştırılması”, Yönetim ve Ekonomi, 15 (2):163-178.
• Baird, J. E.; Bradley, P. H. (1978), “Communication Correlates of Employee Morale”, The Journal of Business Communication, 15 (3): 47-56.
• Bakan, İ.; Büyükbeşe, T. (2004): “Örgütsel İletişim ile İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik örgütler İçin Bir Alan Araştırması”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (7): 1-30.
• Bateman, T. S. ve Organ, D. W. (1983), “Job Satisfaction and the Good Soldier: The Relationship Between Affect and Empşoyee “Citizenship”, Academy of Management Journal, . 26 (4): 587-595.
• Bergeron, D. M. (2007), “The Potential Paradox of Organizational Citizenship Behaviour: Good Citizens at What Cost?”, Academy of Management Review, 32 (4): 1078- 1095.
• Boiral, O. (2009), “Greening the Corporation Through Organizational Citizenship Behaviors”, journal of Business Ethics, 87 (2): 221-236.
• Bolarinwa, J.A.; Olorunfemi, D. Y. (2009), “Organizational Communication For Organizational Climate and Quality Service in Academic Librarian”, Library Philosophy and Practice,: 1-5.
• Bolat, O. İ.; Bolat, T. (2008), “Otel İşletmelerinde Örgütsel bağlılık ve örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, .11 (19): 75-94.
• Bolino, M. C.; Turnley, W. H. ve Bloodgood, J. (2002), “Citizenship Behaviour and the Creation of Social Capital in Organizational”, Academy of Management Review, 27 (4): 505-522.
• Carmeli, A. ve Josman, Z. E. (2006), “The Relationship Among Emotional Intelligence, Task Performance, and Organizational Citizenship Behaviors”, Human Performance, . 19 (4): 403–419.
• Chen, C.-C.; Chıu, S.-F. (2009), “The Mediating Role of Job Involvement in the Relationship Between Job Characteristics and Organizational Citizenship Behaviour”, The Journal of Social Psychology, 149 (4): 474-494.
• Çetin, M. Ö. (2004), Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Hodgetts, R. M.(1999), Yönetim Teori, Süreç ve Uygulama, (Çev. Çetin, C.; Mutlu (Can), E.) İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A. Ş.
• Ertürk, Y. D. (2007), Halkla İlişkiler Alanına Örgütsel Davranış Yansımaları, (Ed. Yıldız Dilek Ertürk), Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
• Finkelstein, M. A. (2006), “Dispositional Predictors of Organizational Citizenship Behaviour: Motives, Motive Fulfillment, and Role Identity”, Social Behavior and Personality, . 34 (6): 603-616.
• Fodchuk, K. M. (2007), “Work Environments That Negate Counterproductive Behaviors and Foster Organizational Citizenship: Research-Based Recommendations for Managers”, The Psychologıst-Manager Journal, 10 (1): 27–46.
• Fournier, W. H. (2008), Communcation Satisfaction, Interactional Justice, and Organiational Citizenship Behaviours: Staff Perseptions in a University Environment, Ph. D. Thesis, Ohio University.
• Goris, J. R.; Pettit, J. D. Jr ve Vaught, B. C. (2002), “Organizational Communication: Is it a Moderator of the Relationship between Job Congruence and Job Performance/Satisfaction?”, International Journal of Management, . 19 (4): 664- 672.
• Görpe, S. (2007), Halkla İlişkiler Alanına Örgütsel Davranış Yansımaları, (Ed. Yıldız Dilek Ertürk), Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
• Graham, J. W. (2000), “Promoting Civic Virtue Organizational Citizenship Behaviour: Contemporary Questions Rooted in Classical Quandaries From Political Philosophy”, Human Resource Management Review, . 10 (1): 61-77.
• Günbayı, İ. (2007), “The Organizational Communication Process in Schools”, Educational Sciences Theory&Practice, 7 (2): 787-798.
• Johansson, C. (2007), “Research on Organizational Communication The Case Of Sweden”, Nordicom Review, 28 (1): 93-110.
• Kavak, B.; Vatansever, N.(2007), “Hizmet Sektöründe Örgüt İçi İletişim Bileşenleri ve İşgören Verimliliği Üzerindeki Etkileri: Ankara‟daki Beş Yıldızlı Otel İşgörenlerinin Düşünceleri”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (2): 120-140.
• Kaya, Y. K. (1993), Eğitim Yönetimi Kuram ve Türkiye‟deki Uygulama, Set Ofset Matbaacılık Ltd. şti., Ankara.
• Koçel, T. (2005), İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Arıkan Basım Yayım dağıtım Ltd. Şti.
• Konowsky, M. A. ve Pugh, S. D. (1994), “Citizenship Behaviour and Social Exchange”, Academy of Management Journal, . 37 (3):656-669.
• Koys, D. J. (2001), “The Effects of Employee Satisfaction, Organizational Citizenship Behavior, and Turnover on Organizational Effectiveness: A Unit-Level, Longtudinal Study”, Personel Psychology, 54 (1): 101-114.
• Lin, C.-P. (2008), “Clarifying the Relationship Between Organizational Citizenship Behaviors, Gender, and Knowledge Sharing in Workplace Organizations in Taiwan”, J Bus Psychol 22 (3): 241–250.
• Messer, B. A. E. ve White, F. A. (2006), “Employees‟ Mood, Perceptions of Fairness, and Organizational Citizenship Behaviour”, Journal of Business and Psychology, 21 (1): 65-82.
• Organ, D. W.; Moorman, R. H. (1993), “Fairness and Organizational Citizenship Behavior: What are the Connections?”, Social Justice Research, 6 (1):5-18.
• Organ, W. D.; Podsakoff, P. M.; MacKenzie, S. B. (2006), Organizational Citizenship Behaviour Its Nature, Antecedents, and Consequences, Sage Publications Inc. California.
• Organ, W. D. (1988), Organizational Citizenship Behaviour: The Good Soldier Syndrome, Lexington, MA: Lexington Boks.
• Sezgin, F. (2005), “Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Kavramsal Bir Çözümleme ve Okul Açısından Bazı Çıkarımlar”, GÜ, Gazi Eğitim fakültesi Dergisi, 25 (1):317-339.
• Schlechter, A. F.; Engelbrecht, A. S. (2006), “The Relationship Between Transformational Leadership, Meaning and Organisational Citizenship Behaviour”, Management Dynamics, 15 (4): 2-16.
• Somech, A.; Drach-Zahavy, A. („004), “Exploring organizational citizenship behaviour from an organizational perspective: The relationship between organizational learning and organizational citizenship behaviour”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77 (3): 281–298.
• Tayyab, S. (2005), “Organisational Citizenship Behaviour: Validating Factorial Structure and Invariance among Employees”, journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 31 (1-2): 49-64.
• Titrek, O.; Bayrakçı, M. ve Zafer, D. (2009), “Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Görüşleri”, Akademik Bakış, 17:1-28.
• Tsai, M.-T.; Chuang, S.-S. ve Hsieh, W.-P.(2009), “An Integrated Process Model of Communication Satisfaction and Organizational Outcomes”, Society for Personality Researche, 37 (6): 825-834.
• Tucker, M.L.; Meyer, G. D. ve Westwrman, J. W. (1996), The Journal of Business Communication, 33 (1): 51-69.
• Tüzün, İ. K.; Çağlar, İ. (2008), “Örgütsel Özdeşleşme Kavramı ve İletişim Etkinliği İlişkisi”, Journal of Yasar University, 3(9): 1011-1027.
• Uysal, Birkan (1998), Siyaset Yönetim Halkla İlişkiler, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü yayını, No: 287.
• VanYperen, N. W.; Van Den Berg, A. E. ve Willering, M. C. (1999), “Towards a beter understanding of the link between participation in decisin-making and organizational citizenship behaviour: A multilevel analysis”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 72 (3): 377-392.
• Varona, F. (1996), “Relationship Between Communication Satisfaction and Organizational Commitment in Three Guatemalan Organizations”, The Journal of Business Communication, 33 (2): 111-140.
• Yates, J. ve Orlikowski, W. J. ( 992), “Genres of Organizational Communication: A Structional Approach to Studying Communication and Media”, Academy of management Review, 17 (2) : 299-326.
• Zellars, K. L.; Teper, B. J. ve Duffy, M. K. (2002), “Abusive Supervision and Subordinates‟ Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Applied Psycholojy, 87 (6): 1068-1076.
• Williams, S. ve Shiaw, W. T. (1999), “Mood and Organizational Citizenship Behaviour: The Effects of Positive Affect on Employee Organizational Citizenship Behaviour Intentions”, The Journal of Psychology, 133( 6): 656-668.