İlköğretim 8 Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Beceri Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 1, 83 - 100, 01.03.2012

Elif Esra Karar Nilgün Yenice

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

İlköğretim 8 Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Beceri Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretim 8 sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerini belirlemek öğrencilerin bilimsel süreç beceri düzeyleri ile Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişkiyi tespit etmektir Bu amaçla öğrencilere Bilimsel Süreç Becerileri Testi Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır Bilimsel Süreç Becerileri Testinin yapılan güvenilirlik çalışması sonucunda güvenilirlik katsayısı 78 olarak bulunmuştur Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeğinin Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı ise 87 olarak bulunmuştur Araştırmada Bilimsel Süreç Becerileri Testi ve Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği 2010 2011 eğitim öğretim yılı Denizli İli Merkez ilçede bulunan üst orta ve alt sosyo ekonomik düzeydeki ilköğretim okullarından tabakalı amaçsal örnekleme yöntemi ile belirlenen toplam 650 8 sınıf öğrencisine uygulanmıştır Öğrencilerin akademik başarısı için 2010–2011 eğitim öğretim yılı güz dönem sonu Fen ve Teknoloji dersi karne notu dikkate alınmıştır Verilerin analizinde öncelikle betimsel istatistikler frekans yüzde ortalama standart sapma hesaplanmış ve dağılımın özellikleri ortaya konmuştur Ayrıca öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumları ve akademik başarıları ile bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkiyi çözümlemek için pearson momentler çarpımı korelasyon analizinden yararlanılmıştır Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini edinebilme düzeylerinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir Öğrencilerin bilimsel süreç beceri düzeyleri ile Fen’e yönelik tutumları arasında düşük düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki akademik başarıları arasında ise orta düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur Anahtar Kelimeler: Fen ve Teknoloji Dersi Bilimsel Süreç Becerileri Fen’e Yönelik Tutum Akademik Başarı İlköğretim Öğrencileri Analysis Of The Scientific Process Skill Levels Of Primary School 8th Grade Students Based On Different Variables The aim of the research is to determine the scientific process skill levels of primary school 8th grade students and also analyze the relationship between scientific process skill levels and attitutes towards science and technology course and academic achievement The data were collected through Scientific Process Skills Test Attitudes Scale Towards Science and Technology Course and Personal Information Inventory Reliability coefficient of the Scientific Process Skills Test was found as 945;=0 78 The Cronbach’s alpha coefficient for the Attitudes Scale Towards Science and Technology Course was found as 945;=0 87 Data collection tools were applied to 650 8th grade students identified by stratified purposive sampling from primary schools which were lower middle and upper social economic status in Denizli central district in 2010 2011 academic year As an academic achievement students’ science and technology course report marks were taken into account in fall term of 2010 2011 academic year As a result of the analyses conducted it was concluded that the students had a moderate level of scientific process skills It was also found that there were a low level of positive and significant correlation between students’ scientific process skill levels and attitudes towards science and a moderate level of positive and significant correlation between students’ scientific process skill levels and their academic achievement Key words: Science Education Scientific Process Skills Attitute Towards Science Academic Achievement Primary School Students

Anahtar Kelimeler

Fen ve Teknoloji Dersi, Bilimsel Süreç Becerileri, Fen’e

Kaynakça

• Akar, Ü. (2007). Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileri ve Eleştirel Düşünme Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Afyonkarahisar.
• Ango, M. L. (2002) Mastery of science process skills and their effective use in the teaching of science: Aneducology of science education in the nigerian context. International Journal of Educology, 16 (1), 11–30.
• Arslan, G. A. (1995). İlkokul Öğrencilerinde Gözlenen Bilimsel Beceriler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Arslanhan, S. ve Özenç, B. (2010). PISA 2009 Sonuçlarına İlişkin Bir Değerlendirme. TEPAV Değerlendirme Notu.
• Ash, D. & Bell, B.K. (2010). “Identifying Inquiry in the K-Classroom”, http:/www. nsf.gov/pubs/ 2000/nsf99148 /ch. Erişim Tarihi: 20.02.2011
• Ateş, S. ve Bahar, M. (2002). Araştırmacı Fen Öğretimi Yaklaşımıyla Sınıf Öğretmenliği 3. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Yöntem Yeteneklerinin Geliştirilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi Bildirileri, s.276. http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/b_kitabi.htm, Erişim Tarihi:10 Aralık 2005.
• Ateş, S. (2005). Öğretmen Adaylarının Değişkenleri Belirleme ve Kontrol Etme Yeteneklerinin Geliştirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 21-39.
• Aydınlı, E. (2007). İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerine İlişkin Performanslarının Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Bilimsel Süreç Becerilerini Etkileyen Değişkenlerin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İzmir.
• Azizoğlu, N. ve Dönmez, F. (2010). Meslek Liselerindeki Öğrencilerin Bilimsel Süreç Beceri Düzeylerinin İncelenmesi: Balıkesir Örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), Cilt 4, Sayı 2, sayfa 79-109.
• Bağcı Kılıç, G. (2003). Üçüncü Uluslararası Matematik ve Fen Araştırması (TIMSS): Fen Öğretimi, Bilimsel Araştırma ve Bilimin Doğası. İlköğretim-Online, 2 (1), 42-51. Erişim tarihi: 10.02.2010
• Bahadır, H. (2007). Bilimsel Yöntem Sürecine Dayalı İlköğretim Fen Eğitiminin Bilimsel Süreç Becerilerine, Tutuma, Başarıya ve Kalıcılığa Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Başdağ, G. (2006). 2000 Yılı Fen Bilgisi Dersi ve 2004 Yılı Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programlarının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Başdağ, E. (2007). İlköğretim Basit Malzemelerle yapılan Fen Aktivitelerinin Bilimsel Süreç Becerileri, Akademik Başarıya ve Motivasyona Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: Manisa.
• Bauer, L., Nelson, D. & Parsons, A. (1998). Improvement of scientific literacy at the primarylevel. http://www.eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2sql/content_storage_01/000 0019b/80/15/f8/8f.pdf, Accession Number: ED436356, Erişim tarihi: 15.03.2011.
• Bozdoğan, A. E., Taşdemir A. ve Demirbaş M. (2006). Fen Bilgisi Öğretiminde İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Etkisi. İnönü Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 23-36.
• Böyük, U., Tanık, N. ve Saraçoğlu, S. (2011). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Türk bilim Araştırma Vakfı Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, Sayfa:20-30.
• Brown, A. S. & Brown, L. L. (2007). What are science and math test scores really telling us?, The Bent of Tau Beta Pi, 13-17.
• Chuang, H. F. & Cheng, Y. J. (2002). The Relationships Between Attitudes Toward Science and Related Variables of Junior High School Students (Article Written in Chinese), Chinese Journal of Science Education 10 (1), 1-20.
• Çakar, E. (2008). 5. Sınıf Fen Ve Teknoloji Programının Bilimsel Süreç Becerileri Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeylerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Isparta.
• Çepni, S., Ayas, A. ve Akdeniz, A.R. (1993). Fen ve Fen Bilimleri Öğretimi. Development of the Turkish Secondary Science Curriculum. Science Education, 77, (4), 433 - 440.)
• Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. ve Turgut, M.F. (1996) Fizik Öğretimi, Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Deneme Basımı, Ankara
• Demir, M. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileriyle İlgili Yeterliklerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Doğruöz, P. (1998). Effect of Science Process Skill Oriente Lesson on Understanding of Fluid Force Concepts, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University.
• Downing, J.E. & Filer, J.D. (1999). Science Process Skills And Attitudes Of Preservice Elementary Teachers, Journal of Elementary Science Education, Vol.11. (September, 1999).
• Dökme, İ. (2004). Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim 7. sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Değerlendirilmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi: Malatya.
• Dökme, İ. (2005). İlköğretim 6. sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Değerlendirilmesi. İlköğretim-Online, 4(1), 7. http://ilkogretim-online.org.tr/vol4say1/v04s01m2.pdf Erişim tarihi: 12.02.2010
• Duran, M. (2008). Fen Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerine Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Bilime Karşı Tutumlarına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: Muğla.
• Ercan, S. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Bilimsel Süreç Beceri Düzeyleri İle Fen Bilgisi Özyeterlik Düzeylerinin Karşılaştırılması (Uşak İli Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Afyonkarahisar.
• Ergin, Ö., Şahin, E.Ş. ve Öngel, S.E. (2005). Kuramdan Uygulamaya Deney Yoluyla Fen Öğretimi, İzmir: Dinazor Kitapevi.
• Fang, X. & Chen, Z. (2010). A Study on the Current Status of Teaching and Learning Science Process Skills in Anhui Province Secondary Schools. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, Volume 11, Issue 1, Article 14.
• Foulds, W. & Rowe, J. (1996). The Enhancement of Science Process Skills in Primary Teacher Education Students, Australian Journal of Teacher Education, 21(1), 16-23.
• Ferreira, L.B.M. (2004) The Role of A Science Story, Activities, and Dialogue Modeled on Philosophy for Children in Teaching Basic Science Process Skills to Fifth Graders. PhD Thesis, University of Montelair State University.
• Geban, Ö., Aşkar, P. & Özkan, İ. (1992) Effects of Computer Similation and Problem Solving Approaches on High School. Journal of Educational Research. 86 (1), 5-10.
• Germann, P. J., (1994). Testing A Model of Science Process Skills Acquisition: An Interaction with Parents, Education, Preffered Language, Gender, Science Attitude, Cognitive Development, Academic Ability, and Biology Knowledge, Journal of Research in Science Teaching, 31(7), 749-783.
• Germann, P.J. & Aram, R. J. (1996). Student Performances on the Science Process of Recording Data, Drawing Conclusionsi and Providing Evidence, Journal of Research in Science Teaching, 33(7), 773-798.
• Gonzalez, E. J. & Miles J. A. (2001). TIMSS 1999 User Guıde for the Internatıonal Database IEA’s Repeat of the Third International Mathematics and Science Study at the Eighth Grade, Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College.
• Griffiths, A. & Thompson, J. (1993). Secondary School Students’ Understandings of Scientific Process: An Interview Study, Research in Science &Technological Education, 11(1).
• Güler, Z. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin SBS Puanları ile Ders Başarıları, Bilimsel Süreç Becerileri ve Mantıksal Düşünme Yetenekleri Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Bolu.
• Harlen, W. (1999). Purposes and Procedures for Assessing Science Process Skills. Assessment in Education, Vol: 6, No:1.
• Hazır, A. (2006). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerini Edinebilme Düzeyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Afyonkarahisar.
• İpek, Y. (2010). Fen ve Teknoloji Dersinde Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişim Düzeylerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü: Van.
• Kanlı, U. (2007). 7E Modeli Merkezli Laboratuar Yaklaşımı İle Doğrulama Laboratuar Yaklaşımlarının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişimine ve Kavramsal Başarılarına Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Karahan, P. (2006). Fen ve Teknoloji Dersinde Bilimsel Süreç Becerilerine Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrenme Ürünlerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Zonguldak.
• Keser, Ö. F. (2005). Recommendations towards developing educational standards to improve science education in Turkey, The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, 4(1), Article 6.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Alternatif Değerlendirme Yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Korucuoğlu, P. (2008) Fizik Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerini Kullanım Düzeylerinin Fizik Tutumu, Cinsiyet, Sınıf Düzeni ve Mezun Oldukları Lise Türü İle İlişkilerinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İzmir.
• Lawrenz, F. & Cohen, H. (1985). The Effect of Methods Classes And Practise Teaching on Student Attitudes Towards Science and Knowledge of Process, Science Education, 69(1), 105-113.
• Lee, O., Eichinger, D.C., Anderson, C.W., Berkheimer G.D. & T.S. Blakeslee (1993). Changing Middle School Students’ Conceptions of Matter and Molecules, Journal of Research in Science Teaching. 30(3), 249-270.
• Martin, M.O., Mullis, I.V.S., & Foy, P. (with Olson, J.F., Erberber, E., Preuschoff, C., & Galia, J.). (2008) TIMSS 2007 International Science Report: Findings from IEA’s Trends in International Mathematics and Science Study at the Fourth and Eighth Grades. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara, MEB Yayınları.
• Nuhoğlu, H. (2008). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Sistem Dinamiği Yaklaşımının Tutuma, Başarıya ve Farklı Becerilere Etkisinin Araştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Olkun, S. ve Aydoğdu, T. (2003). Üçüncü Uluslararası Matematik ve Fen Araştırması (TIMSS) Nedir? Neyi Sorgular? Örnek Geometri Soruları ve Etkinlikler.
• İlköğretim-Online 2(1). ss.28-35 http://ilkogretim-online.org.tr Erişim Tarihi: 18.05.2010
• Ostlund, K. L. (1998) What the research says about science process skills. Electronic Journal of Science Education, 2(4), 1–8.
• Özdemir, H. (2009). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerine Sahip Olma Düzeyleri (Afyonkarahisar İli Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Afyonkarahisar.
• Öztürk, N. (2008). İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Bilimsel Süreç Becerilerini Kazanma Düzeyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir.
• Rainford, M. J. (1997). An Evaluation of Grade 7 Students' Performance on Some of the Jamaican ROSE Project Science Components. Unpublished M.A., The University of the West Indies, Mona.
• Sittirug, H. (1997). The Predictive Value of Science Process Skills, Attitude Toward Science, and Cognitive Development on Achievement in a Thai Teacher Institution, Unpublished PhD. Thesis, University of Missouri-Columbia.
• Şahbaz, Ö. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Kullanılan Farklı Yöntemlerin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerileri, Problem Çözme Becerileri, Akademik Başarıları ve Hatırda Tutma Üzerindeki Etkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İzmir.
• Tan, M. ve Temiz, B.K. (2003). Fen Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerinin Yeri ve Önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt:1 Sayı:13, s:89-101.
• Taşar, M.F, Temiz, B.K. ve Tan, M. (2002). İlköğretim Fen Öğretim Programında Hedeflenen Öğrenci Kazanımlarının Bilimsel Süreç Becerilerine Göre Sınıflandırılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. (16-18 Eylül 2002). Bildiri Kitapçığı (Cilt I, 380-385). Ankara: ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi.
• Temiz, B.K. (2001). Lise 1. Sınıf Fizik Dersi Programının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmeye Uygunluğunun İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Yalçın Ağgül, F. (2011). İlköğretim 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuzu Maddenin Yapısı ve Özellikleri Ünitesinin Bilimsel Süreç Becerileri Açısından Değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 10 (1), 378-388, 2011.
• [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Erişim Tarihi: 02.03.2010 Walters, B., & Soyibo, K. (2001). An Analysis of High School Student’s Performance on Five Integrated Science Process Skills, Research in Science & Technological Education, 19 (2), 133-143.
• Wenk, L. & Tronsky, L. (2011). First-Year Students Benefit from Reading Primary Research Articles, Journal of College Science Teaching, 40(4) p60-67.
• White, T.R (1999). An Investigation of Gender and Grade-Level Differences in Middle School Students’ Attitudes About Science; In Science Process Skills Ability, And In Parental Expectations of Their Children’s Science Performance. Unpublished PhD Thesis. The University of Southern Mississiphi.