Tekstil Sektörümavi Yaka Çalışanlarının Yaşam Doyumu Ve Tükenmişlik Düzeylerinin iş Doyumu Tarafından Yordanması

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 1, 323 - 338, 01.03.2012

Doç.dr. A. Rezan Çeçen Eroğul Uzm.psk.dan. Ümran Örkün

Öz

The purpose of this research was to predict the affect of the job satisfaction of the blue collar group on their life satisfaction and burn out Research data was collected in the scope of Job Satisfaction Scale Maslach Burnout Inventory and Life Satisfaction Scale Data analyzed with SPSS 13 0 program Multiple regression analysis was used to analyze the data According to the results of the statistical analysis a significant and positive relationship was found between job satisfaction and life satisfaction The analysis of 3 sub dimensions of job satisfaction and burnout; a significant negative relationship at medium level with emotional exhaustion a significant and negative relationship with low level of depersonalization a significant and negative relationship at low level with personal success and size were found According to the statistical analysis within the blue collar workers the most predictive variable of job satisfaction was emotional exhaustion; and the next two variables were life satisfaction and depersonalization respectively Keywords: Blue collar Workers Job Satisfaction Burnout Life Satisfaction

Anahtar Kelimeler

-

Tekstil Sektörümavi Yaka Çalışanlarının Yaşam Doyumu Ve Tükenmişlik Düzeylerinin iş Doyumu Tarafından Yordanması

Öz

Bu araştırmanın amacı mavi yaka çalışan grubunun iş doyumlarının tükenmişlik ve yaşam doyumlarını ne derece yordadığını araştırmaktır Araştırmanın verileri “İş Doyumu Ölçeği” “ Maslach Tükenmişlik Ölçeği” ve “Yaşam Doyum Ölçeği” ile toplanmıştır Veriler SPSS 13 0 Programı ile çözümlenmiştir Verilerin analizinde çoklu regresyon analizi kullanılmıştır Buna göre iş doyumu ve yaşam doyumu arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır İş doyumu ile tükenmişliğin 3 alt boyutu olan; duygusal tükenme ile orta düzeyde anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki; duyarsızlaşma ile düşük düzeyde anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki; kişisel başarı boyutu ile düşük düzeyde anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır Araştırma sonucuna göre; mavi yaka çalışanlarda iş doyumunu en çok yordayan değişken duygusal tükenme sonraki iki değişken ise sırasıyla yaşam doyumu ve duyarsızlaşmadır Anahtar Kelimeler: Mavi Yaka Çalışan İş Doyumu Tükenmişlik Yaşam Doyumu

Anahtar Kelimeler

Mavi Yaka Çalışan, İş Doyumu, Tükenmişlik, Yaşam Doyumu

Kaynakça

• Altay, M. (2007). Okul yöneticilerinin mesleki tükenmislik düzeyleri ve çok boyutlu algılanan sosyal destek düzeyleri arasındaki iliski. Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpasa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• ATO Gazetesi (2009). Adanada Tekstil İhracatı yüzde 40 Geriledi. 2093 (9). http://www.adana-to.org.tr/ (14 Ağustos 2009).
• Bacharach, S. B., Bamberger, P., Conley S. (1991). Work- Home conflict among nurses and engineers, mediating the ımpact of role stres on burnout and satisfaction of work. Journal of Organizational Behavior. 12, 39 -53
• Blandford, S., Grundy, W., (2000). Developing a Culture for Positive Behaviour
• Management. Emotional and Behavioural Difficulties, 4 (3), 5-9.
• Cordes, C. L., Dougherty, T. W. (1993). A review and an ıntegration of research on job burnout. Academy of Management Rewiew, 18 (4), 621-656.
• Çam, O. (1992). Tükenmişlik envanterinin geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması. 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı, 155 – 166.
• Dağdelen, M. (2008). Üretim ve hizmet sektöründe çalışan işçilerde ruhsal sağlık düzeyi belirti dağılımı, algılanan sağlık, iş doyumu, yaşam doyumu ve sosyodemografik değişkenlerin karşılaştırılması. Uzmanlık tezi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi. Malatya.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 3, 542-575.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment,49, 71–75.
• Diener, E., Diener, M. (1995). Cross-cultural correlates of life satisfactionand self- esteem. Journal of Personality and Social Psychology 68, 653-663
• Dikmen, A. A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50/ 3-4.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve maslach tükenmişlik envanterinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı, 143- 154.
• Gökçakan Z., Murat M. (2000). Sınıf öğretmenlerinin tükenmişliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, (9),1.
• Güler, M. (1990). Endüstri işçilerinin iş doyumu ve iş verimine depresyon kaygı ve diğer bazı değişkenlerin etkisi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Gümüş, H. (2006). Farklı mesleklerde çalışanların iş ve yaşam doyumlarının tükenmişlik düzeyleri açısından karşılaştırılması. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Hackman, J.R., Oldham, G.R. (1975). Development of the job diagnostic survey, Journal of Applied Psychology, 60: 159.170.
• ILO Sektörel Eylem Planı, (2005), ILO Sektörel Eylem Planı Raporu, 7, Cenevre.
• Irıs, B., Barrett, G. Y. (1972). Some relations between job and life satisfaction and job ımportance. Journal of Applied Psychology, 56, 301-304.
• Keser, A. (2005). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: otomotiv sektöründe bir uygulama. Çalışma ve Toplum Dergisi, (4), 77-95
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyum düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Ankara Ünversitesi, Ankara.
• Lee R., Wilbur, E.R. (1985). Age education, job tenure, salary, job characteristics and job satisfaction: Multivariate analysis. Human Relations, 38 (8), 781- 791.
• Lee, R. T., Ashford B. E. (1993). A further examination of managerial burnout: toward an ıntegrated model. Journal of Organizational Behavior, 14, 3 -20.
• Levinson, D. J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, 41 (1), 3-13.
• Lochritz, J. R. (2004). Exploring burnout among university faculty. Teaching and Teacher Education, 20 (7) , 723.
• Maslach, C., Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Egonomics, 1, 189.
• Maslach C., Schaufeli W. B., Leither M. P. (2001). Job burnout. Annuval Reviews of Psychology, 52, 397 -422
• Özer, R. (1998). Rehber öğretmenlerde tükenmişlik düzeyi, nedenleri ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Özkaya M. O., Yakın V., Ekici T. (2008). Stres düzeylerinin çalışanların iş doyumu üzerine etkisi. Yönetim ve Ekonomi, 15 (1). 163–179.
• Öz İplik İş Sendikası, (t.siz). Tekstil Sektörü Değerlendirme Raporu, www.ozıplıkıs.org.tr (14 Ocak 2009).
• Rice, W. R., Near, J. P., Hunt, R. G. (1980). The job satisfaction/life satisfaction relationship: a review of empirical research. Basic and Applied Social Social Psychology, 1, (1), 37-64.
• Schimitt, N., Bedian, A. G. (1982). A comparison level of LISREL and two-stage least squares analysis of a hypothesized life-job satisfaction reciprocal relationship. Journal of Applied Psychology, 67, 806-817.
• Sezgin A. (2010). Üniversite hastanelerinde çalışan başmüdür ve müdürlerinin iş doyumu ile tükenmişlik düzeylerinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Tait,M., Padgett M.Y., ve BaldwinT.T. (1989), Job and life satisfaetion: A ;eevaluation of the strength of the relationship and gender effeeı as a funclion of the date of the study. Journal of Applied Psychology, 74, 502-507.
• Tsigilis, N., Zachopoulou, E., Grammatikopoulos, V. (2006). Job satisfaction and burnour among grek early Educators: A comparison between public and private sector employees. Educational Research and Review. 11 (8), 256 – 261.
• Ünal S., Karlıdağ R., Yoloğlu S. (2001). Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 4, 113-118.
• Yetim, Ü. (1991). Kişisel projelerin organizasyonu ve örüntüsü açısından yaşam doyumu. Doktora tezi, Ege Ünversitesi, İzmir.
• Yüksel, I. (1997). “İş Güçlüğü Boyutlarının Belirlenmesi ve Çok Boyutlu Istatistiksel Analizi”. Yayınlanmamış Doktora Tezi.. Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü