Çeviride Cinsiyetin İzdüşümü: Bachmann’ın ‘Undine Geht’ Çevirileri

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 2, 143 - 158, 01.06.2012

Yrd.doç.dr. Sevdiye Köksal Doç.dr. Faruk Yücel

Öz

The fact that there are differences between women and men in use of language is determined especially by linguistic studies The linguistic sensitiveness of woman and the view that she has a different language world from man are topics in expression and image studies It is known that depending on culture the position and identity of woman are determined by social norms These norms certainly cause women to use language differently as well as their linguistic behaviours to differ from men This difference is not only seen in text writing but also in translation In this paper how language use related to gender is reflected to translated text in translation of a literary work is discussed In this respect an Austrian writer Ingeborg Bachmann’s story Undine Geht is going to be considered in terms of translation studies In this study the translations of the story by Bachmann who describes woman’s world and woman man relations made by a female translator and a male translator are compared In this comparison examining whether there are linguistic differences between the two translations how far the gender of the translator directs translated text is questioned Keywords: Ingeborg Bachmann Undine Geht gender based use of language translator’s gender identity

Anahtar Kelimeler

-

Çeviride Cinsiyetin İzdüşümü: Bachmann’ın ‘Undine Geht’ Çevirileri

Öz

Kadın ve erkeklerin dil kullanımı arasında farklılıkların bulunduğu özellikle dilbilimsel çalışmalarla ortaya konmuştur Gerek kadının dilsel duyarlığı gerekse onun erkekten farklı bir dil dünyasına sahip olduğu görüsü söylem ve imge çalışmalarında dile getirilen bir konudur Kadının kültüre bağlı olarak toplum içerisindeki yerinin ve kimliğinin toplumsal normlar tarafından belirlendiği bilinmektedir Bu normlar kuskusuz kadınların dili farklı kullanmalarına yol açtığı gibi dilsel davranışlarının da erkeklerinkinden farklı olmasına neden olmaktadır Bu farklılık salt metin yazarlığında değil çeviri ediminde de görülmektedir Bu çalışmada yazınsal bir metnin çevirisinde cinsiyete bağlı dil kullanımının erek metne nasıl yansıdığı tartışılacaktır Bu bağlamda Avusturyalı yazar Ingeborg Bachmann’ın Undine Geht adlı öyküsü çeviribilimsel açıdan irdelenecektir Çalışmada yapıtlarında kadının dünyasını ve kadın erkek ilişkilerini betimleyen Bachmann’ın bir öyküsünün bir kadın ve bir erkek çevirmen tarafından yapılan çevirileri karsılaştırılacaktır Bu karsılaştırmada dilsel farklılıkların olup olmadığı incelenerek çevirmenin cinsiyetinin çeviri metnini ne ölçüde yönlendirebileceği sorgulanacaktır Anahtar Kelimeler: Ingeborg Bachmann Undine Geht cinsiyete bağlı dil kullanımı çevirmenin cinsiyeti The Reflection of Gender in Translation: The Translations of Bachmann’s ‘Undine Geht’

Anahtar Kelimeler

Ingeborg Bachmann, Undine Geht, cinsiyete bağlı dil kullanımı, çevirmenin cinsiyeti