KÜRESEL ÖLÇEKTE ENERJİ SEKTÖRÜNÜN REKABET GÜCÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ: MINT ÜLKELERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 2, 272 - 285, 15.10.2019

Betül Altay Topcu

https://doi.org/10.35379/cusosbil.557948

Öz

Bu
çalışmada, MINT ülkeleri olarak bilinen Meksika, Endonezya, Nijerya ve Türkiye enerji
sektörünün global ölçekteki rekabet gücünün, 2000-2017 dönemi için, Ticaret
Dengesi İndeksi (Trade Balance Index-TBI) ile ölçülmesi amaçlanmıştır. Enerji
sektörüne ait dört alt sektörün rekabet gücü, Standart Uluslararası Ticaret
Sınıflaması’na (Standard International Trade
Classification -SITC Rev.3) göre
iki dijitli veriler ile analiz edilmiştir. Çalışma, hem ulusal hem de
uluslararası literatürde enerji sektörünün rekabet gücünün ölçülmesine yönelik
olarak yapılan çalışma sayısının yetersiz olması ve literatürdeki bu boşluğun
doldurulması açısından önem arz etmektedir.

İndeks
sonuçlarına göre, Türkiye sadece 35 kodlu sektörde genel olarak net ihracatçı
konumdayken, diğer sektörlerde net ithalatçı konumdadır. Meksika 33 ve 35 kodlu
sektörlerde, Endonezya 32, 33 ve 34 kodlu sektörlerde, Nijerya 33 ve 34 kodlu
sektörlerde net ihracatçı konumdadır. MINT ülkeleri arasında enerji sektörünün
rekabet gücü en düşük ülke Türkiye’dir. Meksika ülkesinin rekabet gücü Türkiye
ile benzer ancak Türkiye’den daha iyi konumdadır. Rekabet gücü en yüksek
ülkeler ise Nijerya ve Endonezya’dır. 

Anahtar Kelimeler

Enerji Sektörü, Enerji Sektörü Alt Sektörleri, Ticaret Dengesi İndeksi, Rekabet Gücü

Kaynakça

• Altay, B. ve Gürpınar, K. (2008). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Bazı Rekabet Gücü Endeksleri: Türk Mobilya Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, X(I): 257-274. Altay Topcu, B. ve Sümerli Sarıgül, S. (2015). Comparative Advantage and The Products Mapping of Exporting Sectors in Turkey. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (18): 330-348.Arastou, K. (2008). Kazakhstan’s Revealed Comparative Advantage vis-à-vis the EU-27. ECIPE Working Paper, No.03: 1-13. Ardıç, B. (2017). Türkiye’nin Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlüklerinin Belirlenmesi. ECONDER International Academic Journal, 1(1): 8-21. Balassa, B. (1965). Trade Liberalisation and Revealed Comparative Advantage. The Manchester School, 33(2): 99-123.Çakmak, A. (2005). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Rekabet Gücü: Türkiye Tekstil ve Hazır Giyim Endüstrisi Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış, 5(1): 65-76. Dalum, B., Laursen, K. ve Villumsen, G. (1998). Structural Change in OECD Export Specialization Patterns: De-specialization and Stickiness. International Review of Applied Economics, 12 (3): 423-443.Erdoğan, S. ve Gürbüz, S. (2014). Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32: 79-87. Ergün, S. (2005). Türkiye Enerji (Elektrik, Gaz, Su) Sektöründe Verimlilik Göstergeleri. TMMOB Türkiye V. Enerji Sempozyumu, 21-23 Aralık, Ankara. Erkan, B. ve Batbaylı, Ş. (2017). Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) Üyesi Ülkelerin Küresel Pazarlardaki Karşılaştırmalı Üstünlükleri. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 5 (Özel Sayı): 31-49. Hayaloğlu, P. (2015). MINT Ülkelerinde Demokrasi Ekonomik Büyümeyi Nasıl Etkilemektedir?. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 1(1): 17-29. Kuşat, N. (2018). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler İndeksi Çerçevesinde AB Aday Ülkeleri Enerji Sektörü Rekabet Gücü Analizi (2006-2016). Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(1): 362-376. Lafay, G. (1992). The Measurement of Revealed Comparative Advantages. In: DAGENAIS, M.G. & MUET, P.A. (eds.), International Trade Modelling. London: Chapman & Hall.Rossato, F.G.F.S., Susaeta, A., Adams, D.C., Hıdalgo, I.G, Araujo, T.D. ve Queıroz, A. (2018). Comparison of Revealed Comparative Advantage İndexes With Application to Trade Tendencies of Cellulose Production From Planted Forests in Brazil, Canada, China, Sweden, Finland and The United States. Forest Policy and Economics, 97: 59-66. Startiene, G. ve Remeikiene, R. (2014). Evaluation of Revealed Comparative Advantage of Lithuanian Industry in Global Markets. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 110: 428-438. UN Comtrade, International Trade Statistics Database, Erişim Tarihi: 05.01.2019, https://comtrade.un.org/db/dqQuickQuery.aspx.Vollrath, T.L. (1991). A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage. Weltwirtschaftliches Archiv, 127 (2): 265-280. Widodo, T. (2016). Comparative Advantage of Energy Products in the Midst of ASEAN Economic Integration. MPRA Paper No. 79964: 1-17.