MARKALARIN SÜRDÜRÜLEBİLİR TÜKETİM FARKINDALIĞI OLUŞTURMALARINDA SOSYAL MEDYANIN ROLÜ: INSTAGRAM ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 3, 170 - 182, 15.12.2019

İsmail Erkan

Öz

Bu çalışmanın amacı ülkemizde genç nüfusun en çok kullandığı sosyal medya ağı olan Instagram sitesini
sürdürülebilir tüketim konusunda bir farkındalık aracı olarak incelemek ve markaların bu konudaki rolünü
araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak içerik analizi uygulanmış, Instagram’da sürdürülebilirlik
kavramıyla ilgili etiketler kullanılarak yapılan 90 adet paylaşım incelenmiştir. Ardından 10 üniversite öğrencisi ile
yarı yapılandırılmış, derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. İçerik analizi neticesinde elde edilen bulgular
Instagram’da sürdürülebilir tüketim vb. etiketler kullanılarak yapılan paylaşım sayılarının az olduğunu, olanların
da markalar tarafından değil, daha çok sosyal medya fenomenleri ve diyetisyenler tarafından yapıldığını ortaya
koymaktadır. Mülakat sonuçları ise tüketicilerin sürdürülebilir tüketim konusunda farkındalık oluşturmada
markalardan beklentilerini göstermekte, markaların bu yönde paylaşımlar yapmaları halinde tüketicilerin sevgisini
kazanacağını ve daha çok tercih edileceğini ifade etmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Tüketim, Sosyal Medya, Instagram, Marka, İçerik Analizi

Kaynakça

• Aslan, F., & Çınar, R. (2007). Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Kafkas Üniversitesi Öğrencilerinin Çevreye Duyarli Ürünleri Kullanma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştirma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), 169-184.
• Aktan, E. (2018). Instagram Kullanıcılarının Kullanım Motivasyonları ve Instagram Takip Davranışlarının İncelenmesi. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 9(33), 127.
• Aydın, E., & Özeren, E. (2019). Akademide işe yabancılaşma olgusu: Araştırma görevlileri üzerine nitel bir alan çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 12(22), 159-178.
• Barreda, A. A., Bilgihan, A., Nusair, K., & Okumus, F. (2015). Generating brand awareness in online social networks. Computers in Human Behavior, 50, 600-609.
• Casteleyn, J., Mottart, A., & Rutten, K. (2009). How to use data from Facebook in your market research. International Journal of Market Research, 51(4), 439-447.
• Chan, R.Y. K. (2001). Determinants of Chinese consumers’ green purchase behavior. Psychology & Marketing, 18(4), 389-413.
• Cho, E., Gupta, S., & Kim, Y. K. (2015). Style consumption: its drivers and role in sustainable apparel consumption. International Journal of Consumer Studies, 39(6), 661-669.
• Collin P.H. (2004). Dictionary of environment & ecology. London: Bloomsbury Publishing.
• Çabuk, S., Doğan Südaş, H., Kaya, L. (2019). Sosyal Medya Müşteri İlişkileri Yönetimi Faaliyetlerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 206-221.
• Çabuk, S., & Nakıboğlu, M. B. (2003). Çevreci pazarlama ve tüketicilerin çevreci tutumlarının satın alma davranışlarına etkileri ile ilgili bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12).
• Dijilopedi. (2019). 2019 Türkiye İnternet Kullanım ve Sosyal Medya İstatistikleri, https://dijilopedi.com/2019-turkiye-internet-kullanim-ve-sosyal-medya-istatistikleri/, Erişim tarihi: 01.10.2019.
• Erkan, I., Gokerik, M., & Acikgoz, F. (2019). The Impacts of Facebook Ads on Brand Image, Brand Awareness, and Brand Equity. In Handbook of Research on Entrepreneurship and Marketing for Global Reach in the Digital Economy (pp. 442-462). IGI Global.
• Eru, O., & Yakın, V. (2019). Research on Determining Perceptions and Attitudes towards Emoji Use in Digital Marketing Campaigns, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 83-100.
• Flick, U. (2019). An Introduction to Qualitative Research (6th ed.). London: Sage Publications.
• Gössling, S., Hall, C. M., & Weaver, D. (Eds.). (2009). Sustainable tourism futures: Perspectives on systems, restructuring and innovations. New York: Routledge.
• Gülbahar, Y., & Alper, A. (2009). A content analysis of the studies in instructional technologies area. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 93.
• Hwang, J., & Hyun, S. S. (2012). The antecedents and consequences of brand prestige in luxury restaurants. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 17(6), 656-683.
• Kaya, F. & Uğurhan, Y. Z. C. (2019). Otomobil Markalarının Çevre Dostu Paylaşımları: Küresel ve Yerel Sosyal Medya Karşılaştırması. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (2), 1101-1120.
• Kuter, N., & Ünal, H. E. (2009). Sürdürülebilirlik kapsamında ekoturizmin çevresel, ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 9(2), 146-156.
• Medya Akademi. (2018). Türkiye’de Gençlerin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları [Araştırma Raporu], https://www.medyaakademi.org/2018/07/31/turkiyede-genclerin-sosyal-medya-kullanim-aliskanliklari-arastirma-raporu/, Erişim tarihi: 01.10.2019.
• Mogaji, E., & Erkan, I. (2019). Insight into consumer experience on UK train transportation services. Travel Behaviour and Society, 14, 21-33.
• Morse, Janice M. 1994. “Designing Funded Qualitative Research.” In Handbook of Qualitative Research, edited by Norman, K. Denzin, Yvonna S. Lincoln, 220–235. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Öndoğan, E. N. (2018). Hazır giyim sektörü ve yeşil pazarlama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 97-110.
• Seyhan, G., & Yılmaz, B. S. (2010). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Konaklama İşletmelerinde Yeşil Pazarlama: Calista Luxury Resort Hotel. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 11(1), 51-74.
• Strähle, J., & Gräff, C. (2017). The role of social media for a sustainable consumption. In Green Fashion Retail (pp. 225-247). Singapore: Springer.
• Tavşancıl, E., & Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon.
• Vermeir, I. ve Verbeke, W. (2008) Sustainable food consumption among young adults in Belgium: theory of planned behaviour and the role of confidence and values. Ecological Economics, 64, 542–553.
• Yücel, M., & Ekmekçiler, Ü. S. (2008). Çevre Dostu Ürün Kavramına Bütünsel Yaklaşım; Temiz Üretim Sistemi, Eko-Etiket, Yeşil Pazarlama. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 320-333.
• Zeren, D., & Gokdagli, N. (2017). Marka Prestiji ve Marka Kredibilitesinin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(2), 91-102.
• Zeren, D., & Nakıboğlu, G., (2009). Sürdürülebilir Ürün Tasarımında Tanım Ve Yöntemler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 458-480.