DÖVİZ KURUNUN BORSA İSTANBUL’DA İŞLEM GÖREN PETROL ŞİRKETLERİNİN PAY GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2021, Cilt 30, Sayı 1, 132 - 141, 30.04.2021

Ecem ÖZHAN Serkan KANDIR

https://doi.org/10.35379/cusosbil.824910

Öz

Bu çalışmanın amacı, döviz kurunun BİST’de petrol ile ilgili alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin pay getirileri üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Çalışma boyunca kullanılan bu şirketler için petrol şirketleri terimi kullanılmıştır. Çalışmanın yöntemi olarak basit regresyon kullanılmıştır. Analiz, 2000:07 – 2019:08 dönemi için BİST’de faaliyet gösteren 4 petrol şirketi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan regresyon modelinde; petrol şirketlerinin pay getirileri bağımlı değişken, döviz kuru verileri ve BİST 100 endeksi bağımsız değişkenler olarak kullanılmıştır. Ayrıca, analiz sonucuna göre paylara ait regresyon modellerinde BİST 100 endeksine ait olasılıkların tümü %1 anlamlılık düzeyinde istatistiksel bakımdan anlamlı bulunurken, döviz kuruna ait olasılıklar istatistiksel bakımdan anlamlı bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Borsa İstanbul 100 Endeksi, döviz kuru, petrol sektörü, regresyon analizi

Kaynakça

• Abdioğlu, Z., Değirmenci, N. (2014). Petrol Fiyatları-Hisse Senedi Fiyatları İlişkisi: BİST Sektörel Analiz. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8): 01-24.
• Avcı, Ö. (2015). Petrol Fiyatlarının Hisse Senedi Piyasasına Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3): 27-34.
• Aydın, M. (2017). Gelişmekte Olan Ülkelerde Borsa ile Döviz Kurları Arasındaki İlişki: Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (27): 1-15.
• Ayvaz, Ö. (2006). Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2): 1 – 14.
• Belen, M., Karamelikli, H. (2015). Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri ile Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1): 34-42.
• Berke, B. (2012), Döviz Kuru ve İMKB100 Endeksi İlişkisi: Yeni Bir Test. Maliye Dergisi, 163(1): 243-257.
• Birgili, E., Tuna, G. (2010). Markowitz ve Tek Endeks Modellerinin Uygulanması: İMKB 30 Endeksi Üzerinde Karşılaştırmalı Analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1-18.
• Bodie, Z., Kane, A. ve Marcus, A. (2014). Investment. Singapore: McGraw-HillInc.
• Boyacıoğlu M., Çürük, D. (2016), Döviz Kuru Değişimlerinin Hisse Senedi Getirisine Etkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksi Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 144-146.
• Ceylan, S., Şahin, B. (2015). Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru İlişkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 400-407.
• Doğukanlı, H., Özmen, M. ve Yücel, E. (2010). İMKB’de Sektörel Açıdan Döviz Kuru Duyarlılığının İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3): 63-86. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (2019). Haziran 2019 Petrol Piyasası Sektör Raporu.
• Eyüboğlu, K., Eyüboğlu, S. (2016). Doğal Gaz ve Petrol Fiyatları ile BİST Sanayi Sektörü Endeksleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Yaşar University, 11(42): 150-162.
• Eyüboğlu S., Eyüboğlu K. (2018). Borsa İstanbul Sektör Endeksleri ile Döviz Kurları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: ARDL Modeli. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1): 8-28. Göktaş, A., İşçi, Ö. (2010). Türkiye’de İşsizlik Oranının Temel Bileşenli Regresyon Analizi ile Belirlenmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20, 279-294.
• Gönüllü, Ç., Otluoğlu, E. ve Şengöz, M. (2015). Ham Petrol Fiyatı Değişimlerinin Petrokimya Sektörü Getirileri Üzerindeki Etkisi. International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(14), 224-234.
• Güler, S., Nalın, H. (2013). Impact of Oil Prices on ISE Indices. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(9): 79-97.
• İlarslan, K. (2018). Kısa ve Uzun Dönemde Döviz Kurları ile Borsa Endeksi Arasındaki İlişkinin Açıklanmasına Yönelik Ampirik Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(1), 83-104.
• İpek Doğal Enerji Kaynakları (2019). Finansal Bilgiler. http://ipekenerji.com.tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/ Erişim Tarihi: 01.07.2019
• İskenderoğlu, Ö., Karadeniz, E. (2011). Optimum Portföyün Seçimi: IMKB 30 Üzerinde Bir Uygulama. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(2): 235-255.
• Karcıoğlu, R., Özcan, M. ve Ağırman, E. (2017). Petrol Fiyatları ve BİST Sektör Endeksleri İlişkisi. International Conference on Eurasian Economies, 301-306.
• Karhan, G., Aydın, H. (2018). Petrol Fiyatları, Kur ve Hisse Senedi Getirileri Üzerine Bir Araştırma. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 10(9): 405-413.
• Kaya, A. (2014). BİST Kimya, Petrol, Plastik Endeksi Hisse Senedi Fiyatları ile Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1): 383-395.
• Kaya, A., Binici, Ö. (2015), BİST Kimya, Petrol, Plastik Endeksi Hisse Senedi Fiyatları ile Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1): 383-395.
• Kendirli, S., Çankaya, M. (2016). Ham Petrol Fiyatlarının BİST 100 ve BİST Ulaştırma Endeksleri ile İlişkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1): 137-141.
• Oralbaykızı, A. (2019). Petrol Fiyat Değişimlerinin BİST Endeks Getirileri Üzerindeki Etkisinin Analizi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1): 247-265.
• Özmerdivanlı, A. (2014). Petrol Fiyatları ile BİST 100 Endeksi Kapanış Fiyatları Arasındaki İlişki. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 43(1).
• Pekkaya, M., Bayramoğlu M. (2008). Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: YTL/USD, İMKB 100 ve S&P 500 Üzerine Bir Uygulama, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38(1): 163-176.
• Polat, M. (2018). Döviz Kurunun Hisse Senedi Fiyatına Etkisi: OECD Ülkelerinde Güncel Bir Yaklaşımla Panel Veri Analizi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(2): 211-230.
• Syzdykova, A. (2017). Petrol Fiyatlarının Hisse Senedi Piyasasına Etkisi: Kazakistan Borsası Örneği. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 2(4), 259-269. Turcas Petrol A.Ş. (2019). Faaliyet Raporu. https://www.turcas.com.tr/yatirimci-iliskileri/mali-tablolar-ve-denetci-raporlari/faaliyet-raporlari Erişim Tarihi: 01.07.2019
• Yolsal, H. (2005). Hisse Senetlerinin Beklenen Getiri ve Risklerinin Tahmininde Alternatif Modeller. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları. 47. Seri. 180-198.
• https://www.kap.org.tr/tr/ Erişim Tarihi: 03.07.2019
• https://evds2.tcmb.gov.tr/ Erişim Tarihi: 03.07.2019
• https://www.finnet2000.com/F2000Plus Erişim Tarihi: 01.07.2019