GAZETECİLİĞİN LİSANSÜSTÜ DÜZEYDE İNCELENMESİ: 2018 – 2023 YILLARI ARASINDA YAZILAN GAZETECİLİK KONULU TEZLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 32 Sayı: 3 - Cumhuriyetimiz 100 Yaşında Özel Sayısı, 223 - 237, 30.12.2023

İrem Yeniceler Kortak

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1379408

Öz

Gazetecilik, oldukça eski tarihlerden günümüze kadar gelen bir kavramdır. Tarihsel süreç içerisinde gazeteciliğin biçim ve içerik olarak farklı değişimler geçirdiği görülmektedir. Söz konusu değişimler, gazetecilik alanındaki araştırmaların da konusunu ve sayısını da etkilemiştir. Gazeteciliğe yönelik gerçekleştirilen ilk araştırmalar, bir kavram olarak gazetenin ne olduğu ve gazetecinin kimliğinin nasıl çerçeveleneceği üzerinde durmuştur. Teknolojinin ilerleme göstermesinin beraberinde gazetecilik üzerine yapılan çalışmalar da farklılık göstermiştir. Özellikle yeni medya ortamlarının ortaya çıkmasıyla birlikte gazetecilik, farklı mecralar üzerinden gerçekleştirilen ve çeşitli türlere ayrılabilen bir kavram haline gelmiştir. Gazeteciliğin şemsiye bir kavram olarak değerlendirilebilmesi, alana yönelik yapılan çalışmalar üzerinde de etkili olmuştur. Bu sebeple çalışma, gazetecilik alanındaki araştırmaların yıllara göre ne şekilde değişiklik gösterdiğini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın amacına uygun olması açısından YÖK Ulusal Tez Merkezi üzerinden “Gazetecilik” konusu üzerinden 2018 Ocak ayı ile 2023 Ağustos ayı arasında yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. İlgili tarih aralığında toplamda 1484 tezin yayımlandığı görülmüş ve söz konusu tezler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen araştırma sonucunda; gazetecilik konulu tezlerin sayısal anlamda doktora ve yüksek lisans düzeylerinde farklılaştığı, tezlerin her iki düzeyde de ağırlıklı olarak Türkçe hazırlandığı, üniversitelerin gazetecilik ana bilim dallarında konuyla ilgili en çok sayıda tezin hazırlandığı ve tezlerin ağırlıklı olarak devlet üniversitelerine bağlı enstitüler üzerinden oluşturulduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gazetecilik, Medya, Gazetecilik Eğitimi, İçerik Analizi.

ANALYSIS OF JOURNALISM AT GRADUATE LEVEL: A RESEARCH ON JOURNALISM THESES WRITTEN BETWEEN 2018 – 2023

Öz

Journalism is a concept that has come from ancient times to the present day. It is seen that journalism has undergone different changes both in form and content in the historical process. These changes have also had an impact on the subject matter and volume of research in the field of journalism. The first researches on journalism focused on what the newspaper is as a concept and how the journalist's identity would be framed. Along with the advancement of technology, studies on journalism have also changed. Especially with the emergence of new media environments, journalism has become a concept that can be divided into various types and carried out through different channels. The concept of journalism as an umbrella has also influenced the studies carried out. This study aims to show how research in journalism has changed over the years. For the purpose of the study, master's and doctoral theses published between January 2018 and August 2023 on the subject of "Journalism" through the YÖK National Thesis Center were examined. Content analysis was used as a method in the study, which examined a total of 1484 theses. As a result of the conducted research; It was determined that the theses on journalism are given in different quantities at doctorate and master's levels, that the dissertations at both levels were mainly written in Turkish, that the highest number of dissertations were written in journalism departments of universities, and that the dissertations were mainly written in institutes affiliated to state universities.

Anahtar Kelimeler

Journalism, Media, Journalism Education, Content Analysis

Kaynakça

• Alver, F. (2011). Gazetecilik bilimi ve kuramları. Kalkedon Yayınları.
• Atabek, Ü. ve Şendur Atabek, G. (2019). Türkiye’de gazetecilik literatürü: 1992-2018 yılları arasında yayımlanmış makaleler üzerine bir inceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 31, 710-732. https://doi.org/10.31123/akil.534400
• Bayram, Y. (2020). Türkiye’de akademik düzeydeki gazetecilik çalışmalarını değerlendirmek: 2009-2019 dönemi iletişim fakültesi dergileri’ne yönelik nicel bir araştırma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(2), 568-578.
• Dağtaş, E. (2003). Gazetecilik eğitiminde kuram ve uygulama i̇kilemi: Türkiye’deki i̇letişim fakülteleri üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Dergisi, 17, 143-200.
• Deuze, M. (2005). What is journalism? Professional identity and ideology of journalists reconsidered. Journalism, 6(4): 442-464. https://doi.org/10.1177/1464884905056815
• Deuze, M. (2008). Understanding journalism as newswork: How it changes, and how it remains the same. Westminsters Papers in Communication and Culture. University of Westminster. https://doi.org/10.16997/wpcc.61
• Ertuğ, HR. (1970). Basın ve yayın hareketleri tarihi. Yenilik Basımevi.
• Eşidir, OV. ve Bak, G. (2022). Dijital gazete/gazetecilik konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Z. Karacagil (Ed.), Sosyal Bilimlerde Güncel Tartışmalar-11, 977-991. Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Ezber, B. ve Sayar, T. E. (2016). Türkiye’de akademi dışı medya ve iletişim eğitimi. Marmara İletişim Dergisi, 26, 71-83. https://doi.org/10.17829/midr.2017.45
• Fiske, J. (1996). İletişim çalışmalarına giriş. S. İrvan (Çev.), Bilim ve Sanat Yayınları.
• Goode, L. (2009). Social news, citizen journalism and democracy. New media & Society, 11(8), 1287-1305. https://doi.org/10.1177/1461444809341393
• Jeanneney, JN. (1998). Başlangıcından günümüze medya tarı̇hı̇. E. Atuk (Çev.),Yapı Kredi Yayınları
• Jenkins, H. (2016). Cesur yeni medya teknolojiler ve hayran kültürü. N. Yeğengil (Çev.), İletişim Yayınları.
• Johansen, P, Weaver, D. ve Dornan, C. (2001). Journalism education in the United States and Canada: Not merely clones. Journalism Studies, 2(4), 469–483. https://doi.org/10.1080/14616700127058
• Karaduman, M. (2002). Değişen i̇letişim ortamı, yeni medya ve i̇nternet gazeteciliği. [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi]. İzmir.
• Karaduman, M. ve Akbulutgiller, B. (2017). Türkiye’de gazetecilik eğitimi: Lisans müfredat programları karşılaştırması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16 (4), 1161-1181. https://doi.org/10.21547/jss.303823
• Özçağlayan, M. (2014). Gazetelerin gelişimi ve gazeteciliğin geleceği (yeni teknolojiler ve medya ekonomisi açısından genel bir değerlendirme. Marmara İletişim Dergisi, 13 (13), 131-159.
• Pelivan, M. (2019). Gazete haberlerini konu alan yüksek lisans tezlerine dair bibliyometrik bir analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 119-148. https://doi.org/10.18037/ausbd.668631
• Şahin, M. ve Aydoğdu, AG. (2020). Twitter gazeteciliği ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Etkileşim, 6, 10-35. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2020.6.73
• Tarı, İ. (2023). Türkiye’de medya ekonomisi ve işletmeciliği alanında hazırlanan lisansüstü tezler üzerine bibliyometrik bir analiz. Etkileşim, 11, 232-234. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.11.196
• Taşkıran, İ., ve Kırık, A.M. (2016). Gazetecilerin sosyal medyayı haber kaynağı olarak kullanımı: Medya profesyonellerinin bakış açılarını tespit etmeye yönelik bir araştırma. Intermedia International E-Journal, 3(4), 213-241. https://doi.org/ 10.21645/intermedia.2016319269
• Tokgöz, O. (2003). Temel gazetecilik. İmge Kitabevi.
• Yıldırım, B. (2009). Gazetecilik eğitimi: Değişim ihtiyacı ve dönüşümler. [Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi] Ankara.
• Zelizer, B. (2005). Definitions of journalism. G. Overholser ve KH. Jamieson (Ed.), The Press, 66 – 80. Oxford University Press.