ZORUNLU DENETİM FİRMASI ROTASYONUNUN BAĞIMSIZ DENETİM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ: LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2025, Cilt: 34 Sayı: 2, 912 - 924, 24.10.2025

Ayşe Kaya , Turgut Çürük

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1619834

Öz

Finansal skandalların ardından denetçi bağımsızlığı ve denetim kalitesine olan güvenin artması amacıyla 2002 yılında Sarbanes-Oxley Yasası (SOX) ile önerilen zorunlu rotasyon uygulaması gündeme gelmiştir. Bu uygulama akademik dünyada geniş bir şekilde araştırılmış, farklı ülkelerdeki örnekler, çeşitli rotasyon koşulları ve çok sayıda değişken üzerinden denetim kalitesine etkileri incelenmiştir. Birçok teorik ve ampirik çalışma, uygulamanın etkilerini farklı sektörler ve ülkeler açısından analiz ederken, zorunlu rotasyonun fayda maliyet dengesi üzerine farklı görüşler sunmuştur. Bu çalışmanın amacı, zorunlu denetim firması rotasyonu ile ilgili literatürde yer alan söz konusu çalışmaların toplu bir özetini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, literatürde yer alan 29 akademik (teorik ve ampirik) çalışma, zorunlu denetim firması rotasyonunun bağımsız denetim kalitesine etkisi konusundaki bulgular açısından değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmede, literatürde zorunlu denetim firması rotasyonunun uygulanıp uygulanmaması, maliyetleri ve süresi gibi konularda birbirinden farklı sonuçlara ulaşıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, zorunlu denetim firması rotasyonunun fayda ve maliyet açısından değerlendirilebilmesi için kapsamlı ampirik çalışmalara ihtiyaç duyulduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Denetim , Zorunlu Denetim Firması Rotasyonu , Denetim Kalitesi.

THE EFFECT OF MANDATORY AUDIT FIRM ROTATION ON INDEPENDENT AUDIT QUALITY: A LITERATURE REVIEW

Öz

After the financial scandals, the mandatory audit firm rotation proposed by the Sarbanes-Oxley Act (SOX) of 2002 has become a prominent topic in order to increase auditor independence and restore confidence in audit quality. This practice has been extensively researched in the academic literature, with numerous theoretical and empirical studies exploring its implications across different countries, sectors, and regulatory conditions. Many theoretical and empirical studies have analysed the effects of the practice in terms of different sectors and countries, and have presented different views on the cost-benefit balance of mandatory rotation. The purpose of this study is to present a comprehensive synthesis of the academic literature on mandatory audit firm rotation. In this context, 29 academic studies in the literature were evaluated in terms of their findings about the effect of mandatory audit firm rotation on independent audit quality. The evaluation reveals conflicting results regarding the implementation, duration, and associated costs of audit firm rotation. Furthermore, the literature highlights the need for more extensive empirical research to better assess the benefits and costs of mandatory rotation policies.

Anahtar Kelimeler

Audit , Mandatory Audit Firm Rotation , Audit Quality.

Kaynakça

• Bamber, E. M. ve Bamber, L. S. (2009). Discussion of “mandatory audit partner rotation, audit quality, and market perception: Evidence from Taiwan”. Contemporary Accounting Research, 26(2), 393–402.
• Cameran, M., Francis, J. R., Marra, A. ve Pettinicchio, A. (2015). Are there adverse consequences of mandatory auditor rotation?. Evidence from the Italian experience. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 34(1), 1-24.
• Cameran, M., Prencipe, A. ve Trombetta M. (2016). Mandatory audit firm rotation and audit quality. European Accounting Review, 25(1), 35-58.
• Carrera, N., Gomez-Aguilar, N., Humphrey, C. ve Ruiz-Barbadillo, E. (2007). Mandatory audit firm rotation in Spain: A policy that was never applied. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 20(5), 671-701.
• Casterella, J.R. ve Johnston, D. (2013). Can the academic literature contribute to the debate over mandatory audit firm rotation?. Research in Accounting Regulation 25, 108–116.
• Choi, J., Lim, H. ve Mali, D. (2017). Mandatory audit firm rotation and Big4 effect on audit quality: Evidence from South Korea. Asian Academy of Management Journal of Accounting & Finance, 13(1), 1-40.
• Dang, L. (2004). Assessing actual audit quality. Doctoral Dissertation. Drexel University.
• Doğan, A. (2016). Bağımsız denetimde zorunlu rotasyon. Muhasebe ve Denetim Dünyası, 1, 1-22.
• Ewelt- Knauer, C., Gold, A. ve Pott, C. (2013). Mandatory audit firm rotation: A review of stakeholder perspectives and prior research. Accounting in Europe, 10(1), 27–41.
• Fathi, E. ve Rashed, A. S. (2021). Exploring the impact of mandatory audit firm rotation on audit quality: An empirical study. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 25(6), 1-18.
• Firth, M., Rui, O. M. ve Wu, X. (2012). How the various forms of auditor rotation affect audit quality? Evidence from China. The International Journal of Accounting, 47(1), 109-138.
• Friedrich, C., Pappert, N. ve Quick, R. (2023). The anticipation of mandatory audit firm rotation and audit quality. Journal of International Accounting Research, 22(1), 59-81.
• Harris, K. ve Whisenant, S. (2012). Mandatory audit rotation: An international investigation.
• Hassanpour, S. (2024). The effectiveness of audit firm rotation on audit quality in companies listed on the Tehran Stock Exchange using Pearson's linear torque model. International Journal of Nonlinear Analysis and Applications, 15(1), 343-352.
• Jackson, A. B., Moldrich, M. ve Roebuck, P. (2008). Mandatory audit firm rotation and audit quality. Managerial Auditing Journal, 23(5), 420-437.
• Kaplan, S. E. ve Mauldin, E. G. (2008). Auditor rotation and the appearance of independence: Evidence from non-professional investors. Journal of Accounting & Public Policy, 27(2), 177–192.
• Kim, H., Lee, H. ve Lee, J. E. (2015). Mandatory audit firm rotation and audit quality. The Journal of Applied Business Research, 31(3), 1089-1106.
• Kingstone, G., Gerald, W., Dzidzai, C., Elizaberth, S., Nyasha, K., Trymore, M. ve Donnelie, M. (2017). Mandatory audit firm rotation and audit quality in Zimbabwe. Research Journal of Finance and Accounting, 8(6), 34-41.
• Kwon, S. Y., Lim, Y. ve Simnett, R. (2010). Mandatory audit firm rotation and audit quality: Evidence from the Korean audit market. Working Paper, Kensington, NSW: University of New South Wales.
• Kwon, S. Y., Lim, Y. ve Simnett, R. (2014). The effect of mandatory audit firm rotation on audit quality and audit fees: Empirical evidence from the Korean audit market. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 33(4), 167-195.
• Lantau, M. ve Ertman, P. (2012). Could mandatory audit firm rotation improve audit quality?. Thesis (Degree Project in Accounting and Auditing), Lund University School of Economics and Management, Sweden.
• Lennox, C. (2007). Auditor tenure and rotation. Template: Royal A, Font.
• Lennox, C. (2014). Auditor tenure and rotation. In D. Hay, W. R. Knechel & M. Willikens (Eds.), In The Routledge Companion to Auditing, Oxon, UK: Routledge.
• Özger, S. ve Tuğay, O. (2020). Bağımsız denetimde zorunlu rotasyonun denetçi bağımsızlığı ve denetim kalitesine etkisi ve rotasyon ile denetim kalitesi arasındaki ilişkide denetçi bağımsızlığının aracılık rolü: Bağımsız denetçilerin algılarına yönelik bir araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 87, 33-52.
• Ruiz-Barbadillo, E., Gomez-Aguilar, N. ve Carrera, N. (2009). Does mandatory audit firm rotation enhance auditor independence?. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 28(1), 113-135.
• Said, K. M. ve Khasharmeh H. A. (2014). Mandatory audit firm rotation and audit costs: A survey of auditing firms in Bahrain. Journal of Finance and Accounting, 2(6), 116-128.
• Sarbanes Oxley Act (25.07.2002, H.R. 3763). www.soxlaw.com. Erişim tarihi: 16.04.2021.
• Sotirios, M. (2014). The effects of mandatory audit firm rotation on audit quality: Evidence from the United States of America. Master Thesis, Erasmus University of Rotterdam, Holland.
• Tuan, K. (2015). Bağımsız denetimde rotasyon uygulaması: Sistemin artıları-eksileri üzerine tartışmalar. The Journal of Academic Social Science, 3(16), 291-309.
• Yalçın, N. (2018/1). Zorunlu denetim firması rotasyonunun bağımsız denetim kalitesine etkisi: Borsa İstanbul’da bir uygulama. Doktora Tezi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Osmaniye.
• Yalçın, N. (2018/2). Zorunlu rotasyonun bağımsız denetim kalitesi üzerine etkisi: Literatür değerlendirmesi. Artıbilim: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1-21.
• Yaşar, A. (2016). Zorunlu bağımsız denetim firması ve sorumlu ortak başdenetçi rotasyonu üzerine uluslararası tartışmalar: Literatür değerlendirmesi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies 2(3), 200-231.