Öz
1960’lı yıllarda yazmaya başlayan Sevgi Soysal’ın edebi yaşamı boyunca farklı edebi türlerde verdiği anlatıların edebiyat dünyasında merak uyandıran aynı zamanda eleştirilen yönlerinden biri de içerik ve biçim açısından yeniliğe olan ilgisidir. Soysal’ın hikâye ile roman arasında sıkışıp kalmaktan ziyade iki edebi türün olanaklarını sınırsızca kullanmaya olan merakı ve cesareti dikkat çekicidir.
Yenişehir’de Bir Öğle Vakti romanı da yazıldığı yıllarda anlatım tutumu ve içeriğiyle çağdaşı romanlardan ayrılan bir eser olarak değerlendirilir. Soysal, eserinde aynı mekân içinde toplumun sosyo-ekonomik olarak farklı kesimlerini temsil eden, gelişigüzel bir kalabalığın içinden roman kişilerini seçer ve onları ana hikâyenin içine yerleştirmektense her birinin hikâyesini ayrı ayrı yazmayı tercih eder.
Mikhail Bakhtin, romanda karnavelesk unsurları besleyen ve gerçekleştiren unsurları geniş bir yelpaze içinde ele alır. Bakhtin’in değerlendirmelerinin ışığında grotesk gerçeklik, karnaval ruhu, diyalojik unsurlar gibi başlıklar, herhangi bir romanın karnavalesk romanla kurduğu ilişkiyi tanımlamakta ayrıt edici unsurlar taşır. Bu bağlamda Yenişehir’de Bir Öğle Vakti, karnaval ruhunu yansıtması, grotesk gerçekliğin bedene-canlılara ait söylemi ve diyalojik unsurlar açısından kısmen de olsa bu roman türünün özelliklerini taşır.
Bu çalışmada, Türk edebiyatında daha çok modernist ve postmodernist roman özelinde ele alınan karnavalesk unsurların erken bir örnek olarak Yenişehir’de Bir Öğle Vakti’nde değerlendirilmesini mümkün kılan unsurlar üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana (Soydemir, C., Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bakhtin, M. (2005). Rabelais ve Dünyası (Öztek, Ç., Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Çetin Baycanlar, S. (2018). Şafak romanında kişiler dünyası. Romanda Kişiler Dünyası (Korkmaz, R. ve Şahin, V., Ed.) Ankara: Akçağ Yayınları.
- Doğan, E. (2003). Sevgi Soysal. İstanbul: Everest Yayınları.
- Eren, Z. (2011). Karnavalesk roman örneği olarak Ayfer Tunç’un bir deliler evinin yalan yanlış anlatılan kısa tarihi. Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, 51(2), 207-229.
- Ergeç, Z. (2018). Bakhtin’in diyaloji kuramı çerçevesinde modern Türk romanına bir yaklaşım. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Soysal, S. (1988). Yenişehir’de Bir Öğle Vakti. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Şahin, V. (2019). Romanda kişiler dünyası ve karakter yapıları. Multidisipliner Çalışmalar (Dil ve Edebiyat Üzerine Çalışmalar). (Kırmızı, B., Ed.). Konya: Aybil Yayınları.
- Uğurlu, S. B. (2008). Yenişehir’de Bir Öğle Vakti’nde yapı, tema ve metafor. Bilig, 46, 153-178.
- Ural, T. (2015). Kahrolsun “bağzı” kavaklar: yenişehir, yeni bir ülke umudu ve yazarlığın politik halleri üzerine. İsyankâr Neşe (Şahin, S. ve Şahbenderoğlu, İ., Haz.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Öz
One of the interesting and criticized aspects of the narratives that Sevgi Soysal who started to write in the 1960s gave in different literary genres throughout her literary life is her interest in innovation in terms of content and form. Soysal's curiosity and courage to use the possibilities of two literary genres without being stuck between the story and the novel is remarkable.
Yenişehir'de Bir Öğle Vakti is considered as a work that differs from contemporary novels with its narrative style and content in the years it was written. In her work, Soysal chooses novel characters from a random crowd representing different socio-economic segments of the society in the same space and prefers to write the story of each one separately rather than placing them in the main story.
Mikhail Bakhtin deals with the elements that feed and realize the carnivelesque elements in the novel in a wide spectrum. In the light of Bakhtin's evaluations, titles such as grotesque reality, carnival spirit, dialogic elements have distinctive elements in defining the relationship of any novel with the carnivalesque novel. In this context, Yenişehir'de Bir Öğle Vakti has the characteristics of this novel, albeit partially, in terms of reflecting the carnival spirit, the discourse of grotesque reality about the body-living things, and dialogic elements.
In this study, it will be focused on the elements that make it possible to evaluate the carnivalesque elements, which are considered more in the modernist and postmodernist novels in Turkish literature, as an early example in Yeni Şehirde Bir Öğle Vakti.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana (Soydemir, C., Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bakhtin, M. (2005). Rabelais ve Dünyası (Öztek, Ç., Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Çetin Baycanlar, S. (2018). Şafak romanında kişiler dünyası. Romanda Kişiler Dünyası (Korkmaz, R. ve Şahin, V., Ed.) Ankara: Akçağ Yayınları.
- Doğan, E. (2003). Sevgi Soysal. İstanbul: Everest Yayınları.
- Eren, Z. (2011). Karnavalesk roman örneği olarak Ayfer Tunç’un bir deliler evinin yalan yanlış anlatılan kısa tarihi. Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, 51(2), 207-229.
- Ergeç, Z. (2018). Bakhtin’in diyaloji kuramı çerçevesinde modern Türk romanına bir yaklaşım. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Soysal, S. (1988). Yenişehir’de Bir Öğle Vakti. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Şahin, V. (2019). Romanda kişiler dünyası ve karakter yapıları. Multidisipliner Çalışmalar (Dil ve Edebiyat Üzerine Çalışmalar). (Kırmızı, B., Ed.). Konya: Aybil Yayınları.
- Uğurlu, S. B. (2008). Yenişehir’de Bir Öğle Vakti’nde yapı, tema ve metafor. Bilig, 46, 153-178.
- Ural, T. (2015). Kahrolsun “bağzı” kavaklar: yenişehir, yeni bir ülke umudu ve yazarlığın politik halleri üzerine. İsyankâr Neşe (Şahin, S. ve Şahbenderoğlu, İ., Haz.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Edebiyat Araştırmaları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Ocak 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |