DOĞAL KONUŞUCUNUN SES SEMBOLİZMİNE DAİR SEZGİSEL BİLGİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, , 1007 - 1035, 30.12.2022

Osman Akteker

https://doi.org/10.32321/cutad.1181636

Öz

Ses sembolizmi, göstergelerin gösterenlerinin rastlantısal olup olmadığını araştıran bir varsayımdır. Felsefe, dil bilimi, psikoloji gibi birçok disiplin ses sembolizmi varsayımını incelemektedir. Dil bilimi ise ses sembolizmini dilin evrimini açıklayan bir varsayım olarak tanımlamaktadır. Fakat ses sembolizmi varsayımı, dil biliminde genel kabul görmemiştir. Özellikle Yapısalcı Dil Bilimi ve Üretici Dil Bilgisi, ses sembolizmi varsayımını dil bilimi çalışmalarına dâhil etmemiştir. Çünkü ses sembolizmi varsayımı, gösterenleri oluşturan ses birimleri ile gösterilenleri arasında ses ve anlam bağıntısı bulunduğunu ileri süren bir varsayımdır. Fakat bu bağıntıyı bilimsel yöntemlerle incelemek mümkün değildir.
Bu çalışma, ses ve anlam bağıntısının belirgin olduğu ve ses sembolizminin tipolojik biçimleri olan “boyut sembolizmi, biçim sembolizmi, yansıma sözcükler ve kavram sesleri”nden hareketle doğal konuşucunun ses ve anlam ilişkisine dair sezgisel dil bilgilerini ölçmeyi amaçlamıştır. Ayrıca, ses sembolizmi varsayımını tipolojik biçimlerle sınırlamış ve ses sembolizmini sözcük biliminin konusu olan bir söz yapımı aracı olarak tanımlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Ses Sembolizmi, Yansıma Sözcükler, Kavram Sesleri, Ünlem, Anlam

Teşekkür

İlginiz ve objektif değerlendirmeniz için teşekkür ederim.

A RESEARCH ON NATURAL SPEAKER'S INTUITIVE KNOWLEDGE OF SOUND SYMBOLISM

Öz

Sound symbolism is a hypothesis that investigates whether the signifiers of indicators are random. Many disciplines, such as philosophy, linguistics, psychology, study the hypothesis of sound symbolism. Linguistics, on the other hand, defines sound symbolism as a hypothesis that explains the evolution of language. However, the hypothesis of sound symbolism has not received general acceptance in the linguistics. In particular, Structural Linguistic and Generative Grammar have not included the sound symbolism hypothesis in their linguistic studies. Because the sound symbolism hypothesis is a hypothesis that suggests that there is a correlation of sound and meaning between phoneme that makes up the signifiers and signified phoneme. However, it is not possible to study this correlation by scientific methods.
This study aims to measure the intuitive knowledge of language about the sound and meaning relationship of the natural speaker based on “size symbolism, shape symbolism, onomatopeic words and ideophone”, which are the typological forms of sound symbolism in which the correlation of sound and meaning is evident. In addition, the study limits the hypothesis of sound symbolism to typological forms and defines sound symbolism as a means of word formation, which is the subject of lexicology.

Anahtar Kelimeler

Sound Symbolism, Onomatopeic Words, Ideophone, Exclamation, Meaning

Kaynakça

• Akalın, Ş. H. (2014). Türkçede söz yapımı yolları ve sözlükselleşme. XI. Milli Türkoloji Kongresi Bildirileri (s. 832-841). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Altınörs, A. (2016). İdealar ve dil bağlamında Locke ile Leibniz. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Ay, D. A. (2017). Ses Sembolizmi ve Ses-Anlam Uyumunun Farklı Bir Sınıflandırma Denemesi. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 17-27.
• Chomsky, N. (2015). The mimimalist program. Cambridge MA: MIT Press.
• Chomsky, N. (2020). Biz ne tür yaratıklarız. İstanbul: Bgst Yayınları.
• Doke, C. (1935). Bantu linguistic terminology. Londra: Longmans Green.
• Hinton, L., Nichols, J. and Ohala, J. J. (Eds.). (1994). Sound symbolism. Cambridge: Cambridge University Press.
• Jendraschek, G. (2001). Semantic and structural properties of Turkish ideophones. Turkic languages, 5, 88-103.
• Kakehi, H. (1996). Dictionary of iconic expressions in Japanese. Berlin: Mouton de Gruyter.
• Köhler, W. (1992). Gestalt psychlogy. New York: Liveright.
• Locke, J. (2020). İnsan anlığı üzerine bir deneme. Ankara: Serbest Kitaplar.
• Magnus, M. (2013). The Oxford handbook of the history of Linguistics (Allan, K., Ed.). Oxford: Oxford Unıversıty Press.
• Nelson F. Liu; Gina-Anne Levow; Noah A. Smith. (2018). Discovering Phonesthemes with Sparse Regularization. Proceedings of the Second Workshop on Subword/Character Level Models, New Orleans. Association for Computational Linguistics, 49-54.
• Nubuko Mizutani, J. A. (1989). Basic Japanese-English dictionary. Oxford: Oxford University.
• Ohala, J. J. (1997). Sound symbolism. Proceedings of the 4th Seoul International Conference on Linguistics (SICOL) 11–15 August, (p. 98-103).
• Platon. (2018). Kratylos (Karakaya, C., Çev.). İstanbul: İletişim.
• Sarıca, N. (2016). Fransızca ve Türkçe’de yansıma sözcükler ve bunların eşdeğerliği üzerine. Dil Bilimleri Kültür ve Edebiyat (s. 3-17). Denizli: PADAM.
• Saussure, F. D. (1998). Genel dilbilim dersleri (Vardar, B., Çev.). İstanbul: Multilingual.
• Uzun, N. E. (2000). Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe. İstanbul: Multilingual.
• Ramachandran, V. S. and Hubbard, E. M. (2001). Synaesthesia a window into perception, thought and language. Journal of Consciousness Studies, 3-34.
• Watts, N. (2008). The Oxford new Greek dictionary. New York: Berkley Books.
• Zülfikar, H. (1995). Türkçede Ses Yansımalı Kelimeler inceleme-Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.