LITERATURE AND OTHER FINE ARTS – FROM AHMET MİTHAT TO TANPINAR

Yıl 2023, , 484 - 495, 20.06.2023

Aydan Ener Su

https://doi.org/10.32321/cutad.1208904

Öz

A work evaluated according to any discipline has started to be examined by establishing relations with other disciplines over time, so the multi-layeredness of the works has gained importance. In addition to examining literary works in their own structure, evaluating them in terms of fine arts under the influence of the work provides to reveal different aspects of the work. With each passing day, it is better understood that the branches of science are disciplines that complement each other, and studies in this direction are gaining importance. In this article, Şerife Çağın's work titled Literature and Other Fine Arts – From Ahmet Mithat to Tanpınar, which deals with the relationship between literature and other disciplines, is introduced. First of all, information was given about the similar studies carried out before in this field, the difference between Cagin's mentioned work and these works was mentioned and the importance of the book for literature was emphasized. Afterwards, each part of the work, which consists of seven main titles, is introduced in detail. Fine arts that influenced Ahmet Mithat Efendi in the first two parts of the work and Halit Ziya Uşaklıgil in the third part were mentioned. In the fourth chapter, two authors (Halit Ziya Uşaklıgil and Ahmet Hamdi Tanpınar) are discussed comparatively in terms of the fine arts they are influenced by. In the fifth chapter, Ahmet Haşim, in the sixth chapter Yahya Kemal and in the seventh chapter Ahmet Hamdi Tanpınar were evaluated in terms of the fine arts they were influenced by, and the reflection of various branches of fine arts on the works of the mentioned literary figures was discussed. This work of Cagin, which deals with the relationship between literature and fine arts with a holistic and chronological understanding and method, is one of the rare works in which more than one author and more than one discipline (music, painting, sculpture, dance, opera, architecture) are evaluated together. This study, which encourages interdisciplinary studies, which has an important place in terms of Turkish literary historiography, is aimed at academicians and students who are interested in and working in the field of Turkish literature, music, painting, sculpture, archeology, architecture, museology, mythology, dance, literature lovers, Ahmet It is a guiding reference work for readers of Mithat Efendi, Halit Ziya Uşaklıgil, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Haşim and Yahya Kemal. Increasing the number of literary figures discussed in the next editions of the work, which requires a long and meticulous work process, will further increase the value of the work, and the work will appeal to more readers.

Anahtar Kelimeler

Literature, Fine Arts, Interdisciplinary, Ahmet Mithat Efendi, Ahmet Hamdi Tanpınar

EDEBİYAT VE DİĞER GÜZEL SANATLAR – AHMET MİTHAT’TAN TANPINAR’A

Öz

Herhangi bir disipline göre değerlendirilen bir eser, zamanla diğer disiplinlerle aralarında ilişki kurularak incelenmeye başlanmış, böylelikle eserlerdeki çok katmanlılık önem kazanmıştır. Edebî eserlerin de kendi yapısı içinde incelenmelerinin yanı sıra tesiri altında kaldığı güzel sanatlar bakımından değerlendirilmesi eserin farklı yönlerinin ortaya çıkarılmasını sağlamaktadır. Her geçen gün bilim dallarının birbirini tamamlayan disiplinler olduğu daha iyi anlaşılmakta ve bu yönde çalışmalar önem kazanmaktadır. Bu yazıda, Şerife Çağın’ın edebiyatın diğer disiplinlerle ilişkisini ele alan Edebiyat ve Diğer Güzel Sanatlar –Ahmet Mithat’tan Tanpınar’a başlıklı eseri tanıtılmıştır. Öncelikle bu alanda daha önce yapılan benzer çalışmalar hakkında bilgi verilmiş, Çağın’ın belirtilen eserinin bu eserlerden farkına değinilmiş ve kitabın literatür için önemi üzerinde durulmuştur. Sonrasında ise yedi ana başlıktan oluşan eserin her bir bölümü ayrıntılı bir şekilde tanıtılmıştır. Eserin ilk iki bölümünde Ahmet Mithat Efendi’yi, üçüncü bölümünde Halit Ziya Uşaklıgil’i etkileyen güzel sanatlardan bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde iki yazar (Halit Ziya Uşaklıgil ve Ahmet Hamdi Tanpınar) etkilendiği güzel sanatlar bakımından karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Beşinci bölümde Ahmet Haşim, altıncıda Yahya Kemal ve yedinci bölümde de Ahmet Hamdi Tanpınar etkilendikleri güzel sanatlar açısından değerlendirilmiş, güzel sanatların çeşitli kollarının bahsedilen edebî şahsiyetlerin eserlerine yansıması ele alınmıştır. Edebiyatın güzel sanatlarla ilişkisini bütüncül ve kronolojik bir anlayış ve metotla ele alan Çağın’ın bu eseri birden fazla yazarın ve birden fazla disiplinin (musiki, resim, heykel, dans, opera, mimari) bir arada değerlendirildiği ender çalışmalardan biridir. Türk edebiyat tarihçiliği açısından önemli bir yere sahip olan disiplinler arası çalışmalara teşvik edici nitelikteki bu çalışma, Türk edebiyatı, müzik, resim, heykel, arkeoloji, mimari, müzecilik, mitoloji, dans alanına ilgi duyan ve bu alanda çalışan akademisyen ve öğrenciler, edebiyatseverler, Ahmet Mithat Efendi, Halit Ziya Uşaklıgil, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Haşim ve Yahya Kemal okurları için yol gösterici nitelikte bir başvuru eseridir. Uzun ve titiz bir çalışma süreci gerektiren eserin sonraki baskılarında ele alınan edebî şahsiyetlerin sayısının artırılması çalışmanın değerini daha da artıracak, eser daha fazla okura hitap edecektir.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat, Güzel Sanatlar, Disiplinlerarası, Ahmet Mithat Efendi, Ahmet Hamdi Tanpınar

Kaynakça

• Çağın, Ş. (2022). Edebiyat ve diğer güzel sanatlar – Ahmet Mithat’tan Tanpınar’a. İstanbul: Dergâh Yayınları.