DARÜLFÜNUN’DAN DTCF’YE TÜRKOLOJİ ÖĞRETİMİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 12 - 42, 30.06.2017

Aysu Ata

Öz

Bu yazı, 12 Nisan 2017 tarihinde Adnan Menderes Üniversitesi’nde verdiğim konferansta sunulmak üzere hazırlanmış bir metindir. O yüzden başlangıcında Aydın ve Aydın’ın tarihi kimliği ile bu kimliği ortaya çıkaran bilim dalındaki ilkler konu edilmiştir. Daha sonra asıl konuya yani Türkiye’de Türkoloji öğretiminin başlangıcına geçilmiştir. Türkoloji yani Türklük bilimi 19. yy.’ın ikinci yarısında doğmuş bir bilim dalıdır. Bu yüzyıl aynı zamanda fikir akımlarının yerleşmeye başladığı dönemdir.

İstanbul’da “ilim ve fenler evi” olarak açılan Darülfünun, 1933’te üniversite reformu ile İstanbul Üniversitesi adını alır. İstanbul Üniversitesi ile Ankara’da fakülte adı ile ilk defa açılan Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Türkoloji öğretiminin nasıl olduğu öğretim kadrolarından yola çıkılarak anlatılmaya çalışılmıştır. Bu arada ilköğretimden yükseköğretime kadar olan ara kademelerdeki öğretim sistemi de yazıda irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Darülfünun, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF), Türkoloji, Türkoloji öğretimi

Kaynakça

• Akın, Rıdvan, Osmanlı İmparatorluğu’nun Dağılma Devri ve Türkçülük Hareketi (1908-1918), Der Yayınları, İstanbul 2002. Akurgal, Ekrem, “Hatti Uygarlığı”, Remzi Oğuz Arık Armağanı, Ankara 1987. Akyüz, Kenan, “Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri”, Türkoloji Dergisi, C. 2, S.1, Ankara 1965. Arık, Remzi Oğuz, Alacahöyük Hafriyatı 1935, Ankara 1937, 1-115s., Lev. 1-299. Arıkan, Zeki, “Türkiye’nin Çağdaşlamasında Tevfik Fikret ve Atatürk”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, C. 6, S. 22, 1998, s. 119-140. Aydın Güzelhisar, Yapı Kredi Yayınları, 2016. Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, YKY, Ankara 2002. Çoker, Fahri, Türk Tarih Kurumu, kuruluş amacı ve çalışmalar, Ankara 1983. Demirtaş, Bahattin, “Atatürk Döneminde Eğitim Alanında Yaşanan Gelişmeler”, Akademik Bakış, C.1, S.2, Yaz 2008, s. 155-176. Ergin, Osman Nuri, Türkiye Maarif Tarihi, C. 1-2, Eser Matbaası, İstanbul 1977. İhsanoğlu, Ekmeleddin, Darülfünun. Osmanlı’da Kültürel Modernleşmenin Odağı 1-2, IRCICA, 2010. İnan, Rauf, “1920’lerde Türk Millî Eğitimi”, Cumhuriyet Döneminde Eğitim, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 1983. http://www.istanbul.edu.tr Kavcar, Cahit, II. Meşrutiyet Devrinde Edebiyat ve Eğitim 1908-1923, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara 1974. ________, “Tevfik Fikret’in Eğitimciliği ve Yeni Mektep”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 3. ________, Edebiyat ve Eğitim, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara 1982. Orkun, Hüseyin Namık, Türkçülüğün Tarihi, Kömen Yayınları, Ankara 1977. Öncü, Ayşe, “Akademisyenler: Üniversite Söyleminde Batı”, Modernleşme ve Batıcılık 3, İletişim Yayınları, (3. Baskı), İstanbul 2004, s. 521-523. Sakaoğlu, Necdet, “İptidai’den Darülfünun’a Mektep Hayatı”, http://www.obarsiv.com/e-_voyvoda_0708.html (Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi’nde yapılan konferans metni.). Sarınay, Yusuf, Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi ve Türk Ocakları, Ötüken Neşriyatı, İstanbul 2004. Sartre, Jean-Paul, Edebiyat Nedir?, (Çev. Bertan Onaran), İstanbul 1967. Tekeli, İlhan, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Eğitim Sistemindeki Değişmeler”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türk Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, C. 2, İstanbul 1985. Turan, Şerafettin, “Reşit Galip’in Atatürk’e Yakınmaları”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 2006, 25 (39), s. 1-25. Zübeyr, Hamit - Refet, İshak, Anadilden Derlemeler, Hakimiyeti Milliye Matbaası 1932, XVI+448.