TURKISH EDUCATION IN NORTH MACEDONIA

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 147 - 167, 15.06.2022

Enes Altay Ahmet Akkaya

https://doi.org/10.32321/cutad.1098063

Öz

There is a dense Turkish population in the Republic of North Macedonia. The density of the Turkish population also brings about Turkish teaching activities. While Turkish education in this geography is as old as the existence of Turks, the most intensive Turkish teaching activities took place in the Ottoman Period. However, such factors as the Balkan Wars, the withdrawal of the Ottomans from the region and the understanding of the nation state, etc. have interrupted Turkish teaching activities in this geography. The aim of this study is to detect the Turkish teaching activities in North Macedonia through the opinions of the teachers working there. For this purpose, the research data were obtained through a semi-structured interview form ̶ one of the qualitative data collection techniques. The sample of the study involves 30 participants who carried out Turkish lessons in North Macedonia in the 2020-2021 academic year. The semi-structured interview form developed by the researchers was created on Google Docs and the opinions of the participants were asked on a voluntary basis. The data obtained were analysed based on the content analysis technique and various concepts and relations were analysed in line with the purpose of the study. By looking at the perceptions of the informants, it was found out that Turkish teaching was carried out along problems such as lack of materials, lack of books, insufficient content and translation of the existing books, insensitivity towards the course, insufficient and improper scientific studies, insufficient and scattered support to the region. The problems identified in this research may be improved by conducting up-to-date and in-depth scientific studies, completing the lack of material, carrying out an organized support activity, editing the cultural elements and translations in the books, showing the necessary interest/emphasis on Turkish by creating language awareness.

Anahtar Kelimeler

Balkans, North Macedonia, Turkish Education

KUZEY MAKEDONYA'DA TÜRKÇE EĞİTİMİ

Öz

Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nde yoğun bir Türk nüfusu mevcuttur. Yoğun Türk nüfusunun varlığı, Türkçe eğitim faaliyetlerini de beraberinde getirmektedir. Bu coğrafyada Türkçe eğitimi, Türklerin varlığı ile yaşıt olmakla birlikte en yoğun Türkçe eğitim faaliyetleri Osmanlı Dönemi'nde gerçekleşmiştir. Bununla birlikte Balkan Savaşları, Osmanlının bölgeden çekilmesi ve ulus devlet anlayışı vb. durumlar bu coğrafyada Türkçe eğitim faaliyetlerini sekteye uğratmıştır. Bu araştırmanın amacı, Kuzey Makedonya’da Türkçe eğitim faaliyetlerini, orada görev yapan öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, araştırma verileri nitel veri toplama tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Kuzey Makedonya’da Türkçe derslerini yürüten 30 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu Google Docs üzerinden oluşturularak katılımlardan görüşleri gönüllülük esasına göre istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle ele alınmış ve çalışmanın amacı doğrultusunda çeşitli kavramlar ve ilişkiler çözümlenmiştir. Katılımcıların görüşlerine göre Türkçe eğitiminin materyal yetersizliği, kitap eksikliği, mevcut kitapların içerik ve çeviri açısından yeterli olmaması, ilgisizlik, bilimsel çalışmaların yeterli ve etkili olmaması, bölgeye yapılan desteklerin yetersiz ve dağınık olması gibi sorunlar çerçevesinde yürütüldüğü belirlenmiştir. Bu araştırmada belirlenen sorunlar; güncel ve derinlikli bilimsel çalışmaların yapılması, materyal eksiğinin tamamlanması, organize bir destek faaliyeti yürütülmesi, kitaplardaki kültürel unsurların ve çevirilerin düzenlenmesi, dil bilinci oluşturularak Türkçeye gereken ilginin gösterilmesi/önemin verilmesiyle daha nitelikli bir hâl alabilir.

Anahtar Kelimeler

Balkanlar, Kuzey Makedonya, Türkçe Eğitimi

Kaynakça

• Açık, F. ve Yavuz, İ. R. (2020). Balkan Türklerinin gözünde Türkçe. Türklük bilimi araştırmaları, 48, 39-54.
• Akalın, Ş. H. (2002). Makedonya’da eğitim dili olarak Türkçe. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 13, 7-13.
• Akkaya, A. ve Doyumğaç, İ. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde metin türleri ve metin türlerine yönelik etkinlik örnekleri. Dil Kullanıcısı Bağlamında Kuramdan Uygulamaya Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi içinde (Akay Ahmed, A. ve Fişekcioğlu, A., Ed.) (ss. 371-412). Ankara: Nobel.
• Ali, M., Çevik, İ. A., Ruşid, F., Özdemir, S. ve Yerlikaya, E. (2016). Makedonya'da Türkçe öğretimi, karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerileri. Yunus Emre Enstitüsü Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yöntem ve Uygulamalar II (1. bs.) içinde (ss. 211-257). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
• Aydın, G. (2018). İki dilli Türkçe öğretmenlerinin Türkçeye ilişkin metaforik algıları: Makedonya örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 230-254.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Bektaş, G. (2020). Bir Rumeli kentinin modernleşmesi: Üsküp 1839-1912.
• Creswell, J. W. (2017). Nitel araştırma yöntemleri (Bütün, M. ve Demir, S.B., Trans. Ed.). İstanbul: Siyasal Kitapevi. Çelik, M. (2021). Kuzey Makedonya’da Türkçe eğitim ve öğretim. I. Uluslararası Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 261-267.
• Çelik, M. E. (2016). Bulgaristan'daki Türkçe öğretmenlerinin Türkçenin eğitimi - öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 69-81.
• Çelik, M. ve Denkova, J. (2014). Makedonya’da Türkçe eğitim. Trakya Üniversitesi 9. Uluslararası Balkan Eğitimi ve Bilim Kongresi, 749-752.
• Çelik, M. ve Gürel, Z. (2018). Makedonya’da Türkçe dilbilgisi öğretimi ve bu alanda yayımlanan kitaplar. Knowledge International Journal, 22(6), 1621-1626.
• Dalkılıç, M. (2019). Kuzey Makedonya Müslümanlarının günümüzde en yaygın sorunları ve çözüm önerileri. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 64-84.
• Demir, N. ve Kayadibi, N. (2018). Makedonya’da ilköğretim 7. sınıfta öğrenim gören Türk öğrencilerin konuşma becerilerinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(1), 220-237.
• Demir, N., Kayadibi, N. (2012). Makedonya'dan Uzanan Türkçe Bir Köprü:'Köprü Dergisi'. Journal Of World Of Turks/Zeitschrift Für Die Welt Der Türken, 4(3).
• Hamzaoğlu, Y. (2010). Balkan Türklüğü I-II-III. Üsküp: Logos-A.
• Hasan, E. ve Adiller, S. (2017). Makedonya, Radoviş Türklerinin Türkçe eğitiminde sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 1-28.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kıymaz, M. S. ve Doyumğaç, İ. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde temel kavramlar ve kurumlar. Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi içinde (Kardaş, M. N., Ed.) (ss. 43-74). Ankara: Pegem Akademi.
• Kurt, Ö. (2020). Makedonya 5. sınıf Türkçe ders kitabı metin altı sorularının yenilenmiş bloom taksonomisi bilişsel süreç basamaklarına göre incelenmesi. Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2(2) , 31-48.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma (Turan, S., Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I‐II (5. bs.). İstanbul: Yayın Odası.
• Ural, S. (2016). Tarihî perspektif ışığında Makedonya'da Türklerin gündelik yaşamı. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.