Kısıntılı Sulama Altında Hibrit Mısır Çeşitlerinin Bazı Büyüme Parametreleri Üzerine Bir Sera Çalışması

Yıl 2021, , 391 - 404, 31.12.2021

Mertay Demir Alkhan Sarıyev , Mert Acar , Sertan Sesveren , Taofeek Samuel Wahab

https://doi.org/10.36846/CJAFS.2021.65

Öz

Tarımsal üretimde su stresine toleranslı ve verim potansiyeli yüksek hibrit tohumların kısıntılı sulamaya verdiği tepki oldukça önemlidir. Bu çalışmada sera koşullarında saksıda, kısıntılı sulamanın Çukurova bölgesinde verim kapasitesi yüksek hibrit mısır (P2088 ve P1921) çeşitlerinin bazı bitki gelişim parametreleri üzerine değişimleri belirlenmiştir. Denemede I100 (tarla kapasitesinde sulama), I75 ve I50 (I100 uygulamasında verilen suyun sırasıyla %75’i ve %50’si) olmak üzere üç farklı sulama düzeyi incelenmiştir. Toprak su içeriği arttıkça bitki boyu ve kuru madde miktarı önemli şekilde artmıştır. Mısır bitkisinin üst aksamında farklı sulama düzeylerinin P2088 (potasyum içeriği hariç) ve P1921 mısır çeşitlerinde tüm makro elementler üzerinde istatistiksel olarak önemli etkileri bulunmamıştır. Sulama miktarı azaldıkça bitkinin makro besin elementi alımı da azalmıştır. Çalışmada bulgular, I100’e göre %25 su tasarrufu sağlayan I75 uygulamasının daha uzun yetiştiricilik periyodunda denenmesini destekler niteliktedir. Böylelikle, daha fazla alanın sulama olanağı ve mısır bitkisinin su kullanım etkinliği artabilir.

Anahtar Kelimeler

Kısıntılı sulama, mısır, çeşit, büyüme parametreleri

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

FYL-2020-12921

Kaynakça

• Referans1 Abd El Wahed, A., Sanabani, S. S., Faye, O., Pessoa, R., Patriota, J. V., Giorgi, R. R., Patel, P., Böhlken-Fascher, S., Landt, O., Niedrig, M., Zanotto, P. M. de A., Czerny, C. P., Sall, A. A., Weidmann, M. (2017) Rapid molecular detection of Zika virus in acute-phase urine samples using the recombinase polymerase amplification assay. PLoS Curr 9.
• Referans2 Afzal, M., Shabbir, G., Ilyas, M., Jan, S. S. A., Jan, S. A. (2018) Impact of climate change on crop adaptation: current challenges and future perspectives. Pure Appl Biol 7:965–972.
• Referans3 Anonim (2021a). TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, https://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=32780&tipi=17&sube=0 (Erişim tarihi: 05.03.2021).
• Referans4 Anonim (2021b). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, https://adana.tarimorman.gov.tr/Belgeler/SUBELER/bitkisel_uretim_ve_bitki_sagligi_sube_mudurlugu/hububat_yetistiriciligi_ve_mucadelesi/M%C4%B1s%C4%B1r%20Yeti%C5%9Ftiricili%C4%9Fi.pdf (Erişim tarihi: 05.03.2021).
• Referans5 Bouyoucos, G. (1962) Hidrometer method improved for making particle size analysis of soil. Agron J 54:464-465.
• Referans6 Bozkurt, Y. (2005). Çukurova koşullarında damla yöntemiyle sulanan ikinci ürün mısır bitkisinde optimum lateral aralığının belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Referans7 Bozkurt, Y., Yazar, A., Gencel, B., Sezen, M. S. (2006) Optimum lateral spacing for drip irrigated corn in the Mediterranean region of Turkey. Agric Water Manage 85:113–120.
• Referans8 Chai, Q., Gan, Y., Zhao, C., Xu, H., Waskom, R. M., Niu, Y., Siddique, K. H. M. (2016) Regulated deficit irrigation for crop production under drought stress. A review. Agron Sustain Dev 36:3.
• Referans9 Colomb, B., Kiniry, R. J., Debaeke, P. (2000) Effect of soil phosphorus on leaf development and senescence dynamics of field-grown maize. Agron J 2:428-435.
• Referans10 Çakır, R. (2004) Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crops Res 89:1–16.
• Referans11 Dagdelen, N., Yılmaz, E., Sezgin, F., Gürbüz, T. (2006) Water yield relation and water use efficiency of cotton (Gossypium hirsutum L.) and second crop corn (Zeamays L.) in western Turkey. Agric Water Manage 82:63-85.
• Referans12 Eissa, M. A., Negim, O. E. (2019) Nutrients uptake and water use efficiency of drip irrigated maize under deficit irrigation. J Plant Nutr 42(1):79-88.
• Referans13 Fereres, E., Soriano, M. A. (2007) Deficit irrigation for reducing agricultural water use. J Exp Bot 58:147–159.
• Referans14 Goodwin, I., Boland, A. M. (2004) Scheduling deficit ırrigation of fruit trees for optimizing water use efficiency. Deficit Irrigation Practices. FAO Corporate Document Repository, Rome.
• Referans15 Güneş, M., Aktaş, M. (2008) Su stresinde yetiştirilen genç mısır bitkisinde potasyum uygulamasının gelişme ve verim üzerine etkisi. HR. Ü. Z.F. Dergisi 12(2):33–36.
• Referans16 Hafiz, M. H., Wajid, F., Farhat, A., Fahad, S., Shafqat, S., Wajid, W., Hafiz, F. B. (2016) Maize plant nitrogen uptake dynamics at limited irrigation water and nitrogen. Environ Sci Pollut Res 24(3):2549–2557.
• Referans17 Ibrahim, S. A., Kandil, H. (2007) Growth, yield and chemical constituents of corn (Zea maize L.) as affected by nitrogen and phosphors fertilization under different irrigation intervals. J Appl Sci Res 3(10):1112–20.
• Referans18 Igbadun, H. E., Mahoo, H. F., Tarımo, A. K. P. R., Salim, B. A. (2006) Crop water productivity of an irrigated maize crop in mkoji sub-catchment of the Great Ruaha River basin, Tanzania. Agr Water Manage 85(1-2):141-150.
• Referans19 Jones, J., Benton, J., Wolf, B., Mills, H. A. (1991) Plant Analysis Handbook of Plant Analysis and Interpretation Guide. Micro-Macro Publishing, Georgia 30607 USA.
• Referans20 Kacar, B. 1994. Toprak Analizleri. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri III. A.Ü. Zir. Fak. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No:3, Ankara, 705.
• Referans21 Karam, F., Breidy, J., Stephan, C., Rouphael, J. (2003) Evapotranspiration, yield and water use efficiency of drip irrigated corn in the Bekaa Valley of Lebanon. Agric Water Manage 63(2):125–137.
• Referans22 Karandish, F., Shahnazari A. (2016) Soil temperature and maize nitrogen uptake improvement under partial root zone drying. Pedosphere 26(6):872–886.
• Referans23 Karnez, E., 2010. Aşağı Seyhan Ovasında buğday ve mısır üretim alanlarında azot bütçesine ilişkin girdi ve çıktıların irdelenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
• Referans24 Kırnak, H., Gençoğlan, C., Değirmenci, V. (2003) Harran ovası koşullarında kısıntılı sulamanın II. ürün mısır verimine ve bitki gelişimine etkisi. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg 34(2):117-123.
• Referans25 Kırtok, Y. (1998) Mısır Üretimi Ve Kullanımı. Kocaoluk Basım Yayınevi, İstanbul.
• Referans26 Klute, A. (1986) Water retention: Laboratory methods. In: Klute, A., Ed., Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods, ASA and SSSA, Madison, 635-662.
• Referans27 Kögler, F., Söffker, D. (2017) Water (stress) models and deficit irrigation: System-theoretical description and causality mapping. Ecol Model 361:135-156.
• Referans28 Kurunc, A., Unlukara, A., Cemek, B. (2011) Salinity and drought affect yield responseof bell pepper similarly. Acta Agric Scand B Soil Plant Sci 61:514-522.
• Referans29 Kuşçu, H., Karasu A., Öz, M. (2010) Bursa koşullarında damla sulamanın mısır verimine etkisi. I. Ulusal Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu, 27-29 Mayıs 2010, Kahramanmaraş.
• Referans30 Lindsay, W. L., Norwell, W. A. (1978) Development of a DTPA soil test for Zn, Fe, Mn and Cd. Soil Sci Soc Am J 42:421-428.
• Referans31 Lopez, J. R., Winter, J. M., Elliott, J., Ruane, A. C., Porter, C. H., Hoogenboom, G. (2017) Integrating growth stage deficit irrigation into a process based crop model. Agric Forest Meteorol 243:84-92.
• Referans32 McCauley, A., Jones, C., Jacobsen, J. (2009) Nutrient Management. Nutrient management module 9 Montana State University Extension Service. Publication, 4449-9, p.1–16.
• Referans33 McLean, E. O. (1982) Soil pH and lime requirement, Methods of Soil Analysis’in İçinde, Part 2, Chemical and Microbiological Properties (Page A.L., Miller R.H., Keeney D.R., Eds.), ASA, SSSA, Agronomy No: 9. Madison, Wisconsin, USA, ss. 199–224.
• Referans34 Mengel, K., Kirkby, E. A. (1987) Principles of Plant Nutrition. 4th Edition Publisher, International Potash Institute, Switzerland.
• Referans35 Mengü, G. P., Özgürel, M. (2008) An evaluation water–yield relations in maize (Zea mays L.) in Turkey. Pak J Biol Sci 11(4):517–524.
• Referans36 Moutonnet, P. (2004) Yield response factors of field crops to deficit irrigation. Deficit Irrigation Practices. FAO Corporate Document Repository, Rome.
• Referans37 Nelson, D. W., Sommers, L. E. (1982) Methods of Soil Analysis, Part 2. Chemical and Microbiological Properties, Page, A. L., Miller, R. H. Keeney, D. R. (Eds.) 2nd Ed. SSS of Am. Inc. Pub., Madison, Wisconsin.
• Referans38 Olsen S. R., Cole C. V., Watanabe F. S., Dean L. A. (1954) Estimation of Available Phosphorus in Soils by Extraction with Sodium Bicarbonate, U.S. Department of Agriculture, Washington DC.
• Referans39 Othman-Sanaa, A., Shehata, A. M. M., El-Naggar, I. M. (2005) Effect of rice straw compost and N-fertilization on maize production and some soil physical properties. Minufiya J Agric Res 30(6):1853–1863.
• Referans40 Özgürel, M., Pamuk, G. (2003) Mısır bitkisinin su-verim ilişkileri ve ceres-maize bitki büyüme modelinin bölge koşullarına uygunluğunun irdelenmesi üzerine bir araştırma. Proje no: TARP-2340. İzmir.
• Referans41 Patanè, C., Tringali, S., Sortino, O. (2011) Effects of deficit irrigation on biomass, yield, water productivity and fruit quality of processing tomato under semi-arid mediterranean climate conditions. Sci Hortic 129(4):590-596.
• Referans42 Pereira, L. S., Cordery, I., Iacovides, I. (2012) Improved indicators of water use performance and productivity for sustainable water conservation and saving. Agric Water Manage 108:39-51.
• Referans43 Sammis, T. W., Smeal, D., Williams, S. (1988) Predicting corn yield under limited irrigation using plant height. TRANS ASAE 31(3):830-838.
• Referans44 Samperio, A., Prieto, M. H., Blanco-Cipollone, F., Vivas, A., Moñino, M. J. (2015) Effects of post-harvest deficit irrigation in ‘Red Beaut’ Japanese plum: tree water status, vegetative growth, fruit yield, quality and economic return. Agric Water Manage 150:92–102.
• Referans45 Stone, P. J., Wilson, D. R., Reid, J. B., Gillespie, R. N. (2001) Water deficit effects on sweet corn. I. water use, radiation use efficiency, growth, and yield. Aust J Agric Res 52(1): 103–113.
• Referans46 Thomas, G. W. (1982) Exchangable cations. P. 159-165. Chemical and Microbiological properties. Agronomy Monograph No. 9 (2nd Ed) ASASSSA. Madison, Wisconsin. USA.
• Referans47 Uçak, A. B. (2013) Doğrudan ve geleneksel ekim yöntemlerinin ve farklı su düzeylerinin mısırın su-verim ilişkilerine etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Referans48 Vural, Ç., Dağdelen, N. (2008) Damla sulama yöntemiyle sulanan cin mısırda farklı sulama programlarının verim ve bazı agronomik özellikler üzerine etkisi. ADÜ Ziraat Derg 5(2):97-104.
• Referans49 Yolcu, R. (2014) Diyarbakır koşullarında damla sulama ile sulanan silajlık mısırda farklı sulama düzeylerinin ve farklı dönemlerde uygulanan azotlu gübrenin verim ve verim özelliklerine etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Referans50 Zhang, G., Liu, C., Xiao, C., Xie, R., Ming, B., Hou, P., Liu, G., Xu, W., Shen, D., Wang, K., Li, S. (2017) Optimizing water use efficiency and economic return of super high yield spring maize under drip irrigation and plastic mulching in arid areas of China. Field Crops Res 211:137–146.
• Referans51 Zhang, X. Y., Chen, S. Y., Sun, H. Y., Pei, D., Wang, Y. M. (2008) Dry matter, harvest index, grain yield and water use efficiency as affected by water supply in winter wheat. Irrig Sci 27:1.