Antalya İlinin Bazı İlçelerindeki Sebze Alanlarında Bulunan Külleme Türlerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 1, 1 - 14, 30.06.2020

Ayşe Tümay Hülya Özgönen Özkaya

Öz

Külleme etmenleri, sebze alanlarında görülen ve ekonomik olarak ürün kayıplarına neden olan önemli fungal hastalıklar arasında yer alır. Bu çalışma, Antalya’nın bazı ilçelerinde, yoğun olarak örtü altı yetiştiriciliği yapılan domates, biber, patlıcan, hıyar ve kabak gibi sebze ekiliş alanlarında görülen külleme türlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, sebze ekiliş alanlarında külleme etmenlerinin hastalık şiddeti (%), hastalık oranı (%) ve yaygınlığı (%) belirlenmiştir. Sörvey alanı olarak Antalya’da Aksu, Kepez, Konyaaltı, Muratpaşa ve Serik’teki sebze seralarından enfekteli yaprak örnekleri toplanmıştır. Tür teşhisleri ise, hastalıklı yaprak örneklerinde simptomatolojik ve mikroskobik teşhis kriterleri kullanılarak yapılmıştır. Sörvey alanlarında küllemenin hastalık oranları domateste %4.0-19.3; biberde %5.0-7.5; patlıcanda %7.5-36.6; kabakta %45.0-70.0 ve hıyarda %22.0-50.0 arasında değişmiştir. Küllemenin yaygınlık oranları domateste %54.1, biberde %55.5, patlıcanda %44.4, kabakta %75.0 ve hıyarda %66.5 olarak belirlenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, domates, biber ve patlıcanda Leveillula taurica (Lév) G. Arnaud (anamorph: Oidiopsis taurica (Lév.) E. S. Salmon), domateste Oidium neolycopersici L. Kiss., kabakgillerde Golovinomyces cichoracearum (de Candolle) Heluta (=Erysiphe cichoracearum) ve Podosphaera xanthii (Castagne) Braun & Shishkof (=Sphaerotheca fuliginea) belirlenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında külleme etmenlerinin sebze ekiliş alanlarında önemli düzeyde yaygın olduğu ve mücadele edilmesi gerektiği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Antalya, Külleme hastalıkları, Solanaceae, Cucurbitaceae

Kaynakça

• Agrios, G. N. (1997). Plant Pathology (4th ed.). Academic Press, San Diego.
• Amano, K. (1986). Host Range and Geographical Distribution of the Powdery Mildew Fungi. Japan Scientific Societies Press, Tokyo.
• Anonim, (2004). Crime Scene Investigatin with Powdery Mildew Fungi.
• Anonim (2008a). Zirai Mücadele Teknik Talimatları. T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Zirai Mücadele Teknik Talimatları. Cilt 3,s. 68.Ankara.
• Anonim (2008b). T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Zirai Mücadele Teknik Talimatları.Cilt 3,s. 29.Ankara.
• Anonim (2016a) http://pnwhandbooks.org/plantdisease/pathogen-articles/pathogens-common many-plants/fungi/powdery-mildew-diseases. Son erişim tarihi: 15.06.2016.
• Anonim, (2016 b). Bitki Hastalıkları Standart İlaç Deneme Metotları. T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI.http://www.tarim.gov.tr/TAGEM/Belgeler/Sitandard/SEBZE%20HASTALIKLARI%20STANDART%20%C4%B0LA%C3%87%20 DENEME %20METOTLARI.pdf. Son erişim tarihi: 14.06.2016.
• Anonim (2017). T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Örtüaltı Entegre Mücadele Teknik Talimatı s. 73.Ankara.
• Anonim (2019a). https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Tarla-Ve- Bahce-Bitkileri/Ortu-Alti-Yetistiricilik (Son erişim tarihi: 03.05.2019).
• Anonim (2019b). https://antalya.tarimorman.gov.tr/Menu/75/Antalyada-Tarim (Son erişim tarihi: 20.06.2019)
• Bardin, M.D., Duffaud, L., Neu, M. & Laurent, T. (2014). Combining various biological methods to control powdery mildew of tomato. http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=FR2016222588 (Son erişim tarihi: 10.11.2019).
• Bilanger, R. R., Busnell, W. R., Bile, A. J. & Carver, OT. L.W. (2002). The Powdery Mildews A Comprehensive Treatise. APS Press, St. Poul, MN.
• Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı, (2019). https://bku.tarim.gov.tr /Arama/Index (Son erişim tarihi:07.06.2019).
• Blumer, S., (1933). Die Erysiphacean Miitteleuropas. Verlang von Gebr. Fretz. A.G.., Zürih, 483 pp.
• Bora T. & Karaca I. (1970). Bitki Hastalıkları Sürveyi, Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı, Yayın No: 167, Ege Üniversitesi Matbaası, Bornova. 43 s.
• Braun, U. (1987). A monograph of the Erysiphales (powdery mildews). Beih Nova Hedwigia 89, 1–700
• Braun, U., Cook, R.T.A. Inman, A.J. & Shin. H.D. (2002). The Taxonomy of the Powdery Mildew Fungi. Pages 13-55 in: The Powdery Mildews: a Comprehensive Treatise, Berlanger, R.R., W.R. Bushnell, A.J. Dik, and T.L.W Carver (eds.). American Phytopathological Society, St Paul.
• Braun, U. & Cook, R.T.A. (2012). Taxonomic Manual of the Erysiphales (Powdery Mildews). CBS Biodiversity Series II, CBS-KHAW Fungal Biodiversity Centre, Utrecht, The Netherlands.
• Cohen, R., Burger, Y. & Katzir, N. (2004). Monitoring physiological races of Podosphaera xanthii (syn. Sphaerotheca fuliginea), the causal agent of powdery mildew in cucurbits: Factors affecting race identification and the importance for research and commerce. Phytopathology, 32(2), 174-183.
• Cook, R.T.A.. Inman, A.J. & Billings, C. (1997). Identication and classication of powdery mildew anamorphs using light and scanning electron microscopy and host range data. Mycological Research, 101 (8), 975-1002.
• EPPO, (2019 a). Leveillula taurica (LEVETA). EPPO Global Database, https://gd.eppo.int/taxon/LEVETA (Son erişim tarihi: 25.06.2019)
• EPPO, (2019 b). Oidium neolycopersici (OIDINL) EPPO Global Database, https://gd.eppo.int/taxon/OIDINL (Son erişim tarihi: 25.06.2019)
• EPPO, (2019 c). Golovinomyces cichoracearum (ERYSCI). EPPO Global Database, https://gd.eppo.int/taxon/ERYSCI (Son erişim tarihi: 20.06.2019)
• EPPO, (2019 d). Podosphaera xanthii (PODOXA). EPPO Global Database, https://gd.eppo.int/taxon/PODOXA (Son erişim tarihi: 23.06.2019)
• Falk, S.P., Gadoury, D.M., Pearson, R.C. & Seem, R.C. (1995). Partial control of grape powdery mildew by the mycoparasite Ampelomyces quisqualis. Plant Diseases, 79, 483–490.
• Hawker, L. E. (1966). Fungi. Hutchinson, London.
• Heffer, V., Johnson, K.B. Powelson, M.L. & Shishkoff. N. (2006). Identification of Powdery Mildew Fungi. The Plant Health Instructor.
• Hijwegen, T. (1992). Biological control of cucumber powdery mildew with Tilletiopsis minor under greenhouse conditions. Netherlands Journal of Plant Pathology, 98, 221–225.
• Horst, R.K. (2013). Field Manual of Diseases on Fruits and Vegetables. Springen, 131 p, London.
• İl Planlama Müdürlüğü, (2018). http://www.antalya.gov.tr/tarim-ve-hayvancilik (Son erişim tarihi: 10.03.2019)
• Jones, H., Whipps, J.M. & Gurr, S.J. (2001). The tomato powdery mildew fungus Oidium neolycopersici. Molecular Plant Pathology, 2(6), 303-309.
• Kabaktepe, Ş., Heluta, V.P. & Akata, I. (2015). Checklist of powdery mildews (Erysiphales) in Turkey. Biological Diversity and Conservation, 8(1), 28-146.
• Kamenidou, S. (2005). Soluble Silicon-Based Disease Management of Floricultural Crops. (M.Sc. Thesis, The Oklahoma State University Oklahoma).
• Kandilci P. (2006). Adana Yöresi’nde Bitkisel Ürünlerde ve Yabancı Otlar Üzerinde Görülen Külleme Hastalıkları ve Etmenleri. (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Karman, M, (1971). Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler. Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları. Bölge Ziraî Mücadele Araştırma Enstitüsü, İzmir-Bornova, 279 s.
• Kırbağ, S. & Turan, N. (2005). Malatya’da Yetiştirilen Bazı Sebzelerde Görülen Mikrofungusların Tespiti. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(3), 559-564.
• Kırbağ S. & Kurşat, M. (2011). Sivrice (Elazığ) çevresindeki bitkiler üzerinde gelişen külleme fungus türleri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(1), 9-14.
• Kiss L, Cook R.T.A., Saenz, G.S., Cunnington, J.H., Takamatsu, S., Pascoe, I., Bardin, M., Nicot, P.C., Sato, Y. & Rossman, A.Y. (2001). Identification of two powdery mildew fungi, Oidium neolycopersici sp. nov. and O. lycopersici, infecting tomato in different parts of the world. Mycological Research, 105, 684-697.
• Kokie, S.T., Gladders, P. & Paulus, A.O. (2007). Vegetable Diseases. Manson Publishing, 437 p, London.
• Kontaxis, D.G. & van Maren, A. (1978). Powderymildew of tomato—a new disease in the United States. Plant Disease Report, 62, 892–893.
• Maia, S.G. (2012). Isolation, Identification and Characterization of Cucurbit Powdery mildew in North Central Florida (Master Thesis, University of Florida, Graduate School)
• Matsuda, S. & Takamatsu, S. (2003). Evolution of host–parasite relationship of Golovinomyces (Ascomycete: Erysiphales) inferred from nuclear rDNA sequences. Molecular Phylogenetics and Evolution, 27, 314–327.
• Ozan S. & Maden S. (2005). Ankara ili domates ekiliş alanlarında yapraklarda hastalık oluşturan fungal etmenler, yaygınlıkları ve çıkış zamanları. Bitki Koruma Bülteni, 45(1-4), 45-54.
• Ozan S. & Maden S. (2006). Domateste görülen külleme hastalık etmenleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (38), 126-135.
• Ozan, S. & Aşkın A. (2006). Orta Anadolu Bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 46 (1-4), 65-75.
• Russel, G.E. (1978). Plant Breeding for Pest and Disease Resistance. Butterworth and Co, London.
• Salvucci, A., Aegerter, B.J., Miyao, E.M. & Stergiopoulos, I. (2016). First report of powdery mildew caused by Oidium lycopersici in field-grown tomatoes in California. Plant Disease, 100 (7), https://doi.org/10.1094/PDIS-11-15-1362-PDN
• Sezer A., (2016). Fındıkta Külleme. http://www.unyetb.org.tr/upload/images/images/ files/Fındık%20Külleme-Ünye%202016%20pdf(1) (Son erişim tarihi: 25.05.2019)
• Takamatsu, S. (2004). Phylogeny and evolution of the powdery mildew fungi (Erysiphales, Ascomycota) inferred from nuclear ribosomal DNA sequences. Mycoscience, 45, 147-157.
• Takamatsu, S., Matsuda, S., Niinomi S. & Havrylenko, M. (2006). Molecular phylogeny supports a northern hemisphere origin of Golovinomyces (Ascomycota: Erysiphales). Mycological Research, 1 (10), 1093-1101.
• Townsend, G. K. & Heuberger, J. W. (1943). Methods for Estimating Losses Caused by Diseases in Fungicide Experiments. Plant Disease Report, 27, 340-343
• TÜİK, (2018). Antalya örtüaltı tarım alanları. http://www.tuik.gov.tr (Son erişim tarihi: 05.05.2019).
• Wicks, T.J. & Clare, B.G. (1981) Powdery mildew on tomatoes. Australasian Plant Pathology 10, 36–37.
• Verhaar, M.A., Ostergaard, K.K., Hijwegen, T. & Zadoks, J.C. (1997). Preventative and curative applications of Verticillium lecanii for biological control of cucumber powdery mildew. Biocontrol of Science and Technology, 7, 543-551.
• Yamaoka, N. & Takeuchi, Y. (1999). Morphogenesis of the powdery mildew fungus in water. Physiological and Molecular Plant Pathology, 54, 145–154.
• Yarwood, C. (1957). Powdery mildews. The Botanical Review, 23, 235-301.
• Yolageldi, L., Sin, B. & Onogur, E. (2008). First report of Oidium neolycopersici on tomatoes in Turkey. Plant Pathology, 57, 373 doi: 10.1111/j.1365-3059.2007.01723.xYörükoğlu, B. (2011). Küçük Menderes Havzasında Salçalık Biberlerde Sorun Olan Fungal Hastalıkların Yaygınlık ve Yakalanma Oranlarının Belirlenmesine Yönelik Araştırmalar. (Yüksek Lisans tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü) Yücel S. (1994). Akdeniz Bölgesi örtüaltı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar. Bitki Koruma Bülteni, 34 (1-2), 23-34.
• Yüceson, M. (2017). Yerel, Yabani ve Ticari Kabakgillerde Külleme Hastalık Etmenler, Podosphaera xanthii (=Sphaerotheca fluginea pollachi) ve Golovinomyces cichoracearum (=Erysiphe cichoracearum D.C)’nin Belirlenmesi, Tanılanması ve Bu Patojenlere Karşı Dayanıklı Genotiplerin Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Zheng, Z., Nonomura, T., Bóka, K., Matsuda, Y., Visser, R. G. F., Toyoda, H., Kiss, L. & Bai, Y. (2013). Detection and Quantification of Leveillula taurica Growth in Pepper Leaves. Phytopathology, 103, 623-632.