Effect of Different Pollinators on Fruit Set and Some Fruit Characteristics in Precoce de Tyrinthe Apricot Variety

Yıl 2021, Cilt: 36 Sayı: 1, 93 - 100, 30.06.2021

Mehmet Yaman Aydin Uzun

Öz

Farklı Tozlayıcıların Precoce de Tyrinthe Kayısı Çeşidinin Bazı Meyve Özellikleri Üzerine Etkisi

Öz

Türkiye, çok sayıda Prunus türüne sahip bir ülke olarak bu alanda güçlü bir potansiyele sahiptir. Prunus türleri ekonomik öneme sahip olan önemli türleri oluşturmaktadır. Bu meyve türleri arasında yer alan kayısıda yapılan bu çalışmada 2019 ve 2020 yıllarında Malatya ilinde yürütülmüştür ve Tyrinthe kayısı çeşidinde melezleme ıslahı ile meyve tutumu ve bazı meyve özellikleri üzerine baba ebeveyn olarak kullanılan Hasanbey, Aprikoz, Hasanbey çeşitlerinin etkisi araştırılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre 2019 ve 2020 yıllarında da en iyi meyve tutumu Tyrinthe x Hasanbey kombinasyonlarında sırasıyla %15.8 ve %18.92 olarak gerçekleşmiştir. Meyve ağırlığı ve meyve eni değerlerinde her iki yılda da Hacıhaliloğlu çeşidinin baba olarak kullanıldığı kombinasyon diğer kombinasyonlara göre daha iyi sonuçlar meydana getirmiştir. Genel olarak baba olarak kullanılan çeşitlerin meyve boyuna olumlu etkisi az olurken, SÇKM değerlerini arttırıcı yönde sonuçlar meydana gelmiştir. Elde edilen sonuçların özellikle kayısı ıslahı çalışmalarında fikir beyan etmesi açısından kullanılması ıslahçılar için yarar sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Kayısı, Tyrinthe, uyuşmazlık, meyve tutumu, Malatya

Kaynakça

• Bilgin N, A, Evrenosoğlu Y, Yılmaz K. U, Yiğit T, Kokargül R, Gökalp K, Mısırlı A. (2016) Melez Kayısı Populasyonunun Meyve Kalite Özellikleri ile İlgili Genel Değerlendirme. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 53(1): 25-34.
• Bilgin, N. A., Evrenosoğlu, Y., Mısırlı, A., & Kokargül, R. (2020) Analysis of Fruit Properties of’Hacıhaliloğlu’×’Boccucia’Hybrid Population. Erwerbs-Obstbau, 1-9.
• Bircan, M., Paydaş, S. (2013) Aurora Kayısı Çeşidinin Döllenme Biyolojisi Üzerin Araştırmalar, Alatarım, 12(2): 10-19.
• Cırtlık, B. K., Beyhan, N. (2012) Amasya yöresinde yetiştirilen bazı önemli yerel kiraz çeşitlerinin Ziraat 900 için tozlayıcı olarak kullanılabilirliklerinin araştırılması. Anadolu Tar. Bil. Dergisi, 27(2): 64-69.
• Ercisli, S. (2004) A short review of the fruit germplasm resources of Turkey. Genet Resour Crop Ev., 51: 419–435.
• Gómez M. E., Dicenta, F., Batlle, I., Romero A., Ortega, E. (2019) Cross-incompatibility in the cultivated almond (Prunus dulcis): Updating, revision and correction, Scientia Horticulturae 245:21822. February 2019.
• Jie, Q., Shupeng, G., Jixiang, Z., Manru, G., Huairui, S. (2005) Identification of selfincompatibility genotypes of apricot (Prunus armeniaca L.) by S-allele-specific PCR analysis. Biotechnology Letters, 27: 1205–1209.
• Karakurum, F. (2016) Örtüaltında yetiştirilen erik ve kayısı çeşitlerinde hidrojen siyanamid (H2CN2) uygulamasının erkencilik ve verim üzerine etkileri (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Korkmaz, Ş., Bekir, A. K., Sakar, E., Turanoğlu, İ., Söylemez, S. (2015) Meyve ağaçlarında uyuşmazlık ve mekanizması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19(3), 180-186.
• Özkarakaş, İ., Ercan, N., Gürnil, K., Tokmak, s., Küçük, E. (2008) Bazı önemli kayısı (Prunus armeniaca L.) çeşitlerinin Ege bölgesi koşullarında değerlendirilmesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 18 (1), 30-48.
• Pınar, H., Ercisli, S., Bircan, M., Unlu, M., Uzun, A., Yilmaz, K. U., Yaman, M. (2017) Morphological, Molecular, and Self-(In) Compatibility Characteristics of New Promising Apricot Genotypes. JAST, 19(2):365-376.
• Son, L. (2018) Bazı Sofralık Kayısı Çeşitlerinin Silifke/Mersin Ekolojik Koşullarındaki Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Araştırmalar, Çukurova J. Agric. Food Sci. 33(2): 17-22.
• Son, L., Bahar, A. (2018) Investigations on yield and quality characteristics of some early table apricot (Prunus armeniaca L.) cultivars in Manavgat (Antalya) ecological conditions. Mediterranean Agricultural Sciences, 31: 1-4.
• Taha, N., Elsherif, H. (2015) Increasing Fruit Set, Yield and Fruit Quality of "Canino" Apricot Trees under Two Different Soil Conditions, British Journal of Applied Science & Technology, 10(2): 1-18.
• Uzun, A., Yaman, M., Pinar, H., Çetin, N., Say, A. (2018) Türkiye' de ekonomik olarak yetiştiriciliği yapılan sert çekirdekli meyvelerin üretim projeksiyonu. Bahçe, 47. 79-83.
• Yanar, M. (2016) Bazı Kayısı Çeşit ve Genotiplerinin Fenolojik, Morfolojik, Pomolojik ve Moleküler Karakterizasyonu (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
• Yıldız, E., Kaplankıran, M. (2017) The effect of cross-pollination on fruit set and quality in Robinson and Fremont mandarins, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, cilt.54, ss.107-112.
• Yilmaz, K. U., Basbug, B., Gurcan, K., Pinar, H., Halasz, J., Ercisli, S., Cocen, E. (2016) S-Genotype profiles of Turkish apricot germplasm. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 44(1), 67-71.
• Yaman, M., & Uzun, A. (2020) Evaluation of Superior Hybrid Individuals with Intra and Interspecific Hybridization Breeding in Apricot. International Journal of Fruit Science, 20(sup3), S2045-S2055.
• Yaman, M., Uzun, A. (2021) Effects of Different Pollinators on Fruit Set and Quality Attributes of Texas Almond (Prunus dulcis L.) Cultivar. Horticultural Studies (HortiS), 38, 46-49.
• Ortega, E., Egea, J., Dicenta, F. (2004) Effective pollination period in almond cultivars. Hortscience, 39, 19-22.