Çin ve Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 223 - 240, 29.12.2018

Filiz Tanrısevdi Bilgen Kıral

Öz

Araştırmada, PİSA sınavlarında ilk on ülke
arasında yer alan Çin eğitim sistemi incelenmiş, ardından Çin öğretmen
yetiştirme sistemi, eğitim yönetimi, denetimi ve finansman yapısı
açıklanarak,  Türk Eğitim Sistemi ile
karşılaştırılmış, bu iki sistemin benzer ve farklı yönlerini ortaya koymak
amaçlanmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmada, genel
tarama modellerinden karşılaştırmalı tarama yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada Eğitim sistemleri ile ilgili literatür
taraması yapılmış,  akademik dergilerde
yayınlanmış̧ makaleler, kitaplar gibi bilimsel kaynaklar incelenmiştir. Ayrıca,
iki ülkenin eğitim bakanlıklarının elektronik sayfaları taranmış̧ ve
uluslararası tanınırlığı olan ve geçerli, güvenilir kabul edilen eğitim
sitelerindeki (OECD, EURYDICE, UNİCEF, UNESCO, Dünya Bankası vb.) güncel
kaynaklardan da faydalanılmıştır. Verilerin toplanmasında nitel araştırma yöntemlerinden olan dokuman
incelemesi kullanılmıştır. Çin eğitim sisteminde okul öncesi eğitimin zorunlu
olmadığı, ilkokul ve ortaokul eğitiminin (6+3 yıl) zorunlu olduğu,
ortaöğretimin ise 3 yıl olup zorunlu olmadığı tespit edilmiştir. Hem
ortaöğretim hem de yükseköğretime girişte bir sınavın olduğu görülmektedir.
Türk eğitim sisteminde ise ilkokul, ortaokul ve lise öğrenimi (4+4+4) zorunlu
eğitim kapsamındadır. Türk eğitim sisteminde de Çin’de olduğu gibi liseye ve
yükseköğretime giriş sınavı bulunmaktadır. Çin Eğitim Bakanlığı Merkez, taşra
ve eyalet, Türk eğitim sisteminde ise merkez, taşra ve yurt dışı örgütü
şeklinde bir örgütleme yapısı mevcuttur. Çin’de okul müdürü yetiştirme programları
mevcut iken Türk eğitim sisteminde böyle bir uygulama yoktur. 

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı eğitim, Çin Eğitim sistemi

Kaynakça

• Akbaba Altun, S. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarısızlıklarına İlişkin Veli, Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 567-586.
• Bakioğlu, A. ve Özcan, M. (2016). Çin (Şanghay) Eğitim Sistemi. A. Bakioğlu (Ed.) Karşılaştırmalı Eğitim Yönetimi (s.1-40). Ankara: Nobel.
• Bakioğlu, A. (2018). Karşılaştırmalı Eğitim Yönetimi/PISA'da Başarılı Ülkelerin Eğitim Sistemleri. Ankara: Nobel.
• Bal, B. ve Başar, E. (2014). Finlandiya, Almanya, Singapur ve Türkiye’nin kademeler arası geçiş̧ sistemlerinin karşılaştırılması. Nihat Büyükbaş̧ ve Firdevs Güneş (Ed.). Cumhuriyet’in Kuruluşundan Günümüze Eğitimde Kademeler Arası Geçiş̧ ve Yeni Modeller. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Balcı, A. (2018). Karşılaştırmalı Eğitim Dünya Ülkelerinden Örneklerle. Ankara: Anı.
• Compulsory Education Law of the People’s Republic of China (1995, 18 Mart). 14.11.2018 tarihinde http://en.moe.gov.cn/Resources/Laws_and_Policies/201506/t20150626_191391.html adresinden alınmıştır.
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi-1 nolu Kararname. (2018). Resmi Gazete Tarih: 10.07.2018, Resmi Gazete Sayı: 30474.Delibaş, H. (2007). Türkiye, İngiltere, Almanya ve Finlandiya Biyoloji Öğretmeni Yetiştirme Programlarının Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Dünya Bankası (2018). The World Bank In China: Overview. 14.10.2018 tarihinde http://www.worldbank.org/en/country/china/overview adresinden alınmıştır.
• Eguizhou Provincial Information Office, (2018). Categories of China's education system. 14.10.2018 tarihinde http://www.eguizhou.gov.cn/2013-08/23/content_17043617.htm adresinden alınmıştır.
• Eğitimde Reform Girişimi. (2007). Herkes için kaliteli eğitim 2003–2007. İstanbul: ERG.
• Eğitimde Reform Girişimi. (2008). Eğitimde izleme raporu 2007. İstanbul: ERG.
• Eğitimde Reform Girişimi. (2009). Eğitimde eşitlik: Politika analizi ve öneriler. İstanbul: ERG.
• Flannery, R. (2018). Why The Private Education Market In China Will Outperform In The Next Decade. 4.12.2018 tarihinde https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2018/03/25/why-the-private-education-market-in-china-will-outperform-in-the-next-decade/#2446a6fe13f4 adresinden alınmıştır.
• Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa Birliği Sürecinde Türk Eğitim Sistemi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 66–80.
• Gök, F. (2004). Eğitim Hakkı: Türkiye Gerçeği. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. 6–9 Temmuz 2004. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, MalatyaGöncü, A. (2016). Çin’in Eğitim Sistemi Üzerine. 20.10.2018 tarihinde http://www.cinhh.com/cinin-egitim-sistemi-uzerine/ adresinden alınmıştır.
• Gür, B. S. ve Çelik, Z. (2009). Türkiye’de Millî Eğitim Sistemi: Yapısal Sorunlar ve Öneriler.Ankara: SETA.
• Ingersoll, R. (2007). A Comparative Study of Teacher Preparation and Qualifications in Six Nations. CPRE Research Reports. 2.11.2018 tarihinde https://repository.upenn.edu/cpre_researchreports/47 adresinden alınmıştır.
• İlköğretim ve Eğı̇tı̇m Kanunu (1961). Resmi Gazete Tarih: 12.01.1961. Resmi Gazete Sayı: 10705.
• Kan, Q. (2015). A brief introduction to the Chinese education system. 28.11.2018 tarihinde https://www.open.edu/openlearn/education/brief-introduction-the-chinese-education-system adresinden erişilmiştir.
• Liu, S., Xu, X., Grant, L., Strong, J. ve Fang, Z., (2017). Professional standards and performance evaluation for principals in China: A policy analysis of the development of principal standards. Educational Management Administration & Leadership, 45(2) 238–259.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018a). PISA nedir? http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=18 adresinden 12.10.2018 tarihinde alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018b). 14.10.2018 tarihinde http://tkb.meb.gov.tr/yayinlar/Çin%20Eğitim%20Sistemi.pdf adresinden alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018c). 14.10. 2018 tarihinde http://sgb.meb.gov.tr/eurydice/kitaplar/Turk_Egitim_Sistemi_2017/TES_2017.pdf adresinden alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı İstatistikleri (2018). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2017-2018. 05.12.2018 tarihinde http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=327 adresinden alınmıştır.
• Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği (2018). Resmî Gazete Tarih: 21.06.2018. Resmî Gazete Sayı: 30455.
• Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği (2013). Resmî Gazete Tarih: 07.09.2013.Resmî Gazete Sayı: 28758.
• Mı̇llı̂ Eğı̇tı̇m Bakanlığı Okul Öncesı̇ Eğı̇tı̇m ve İlköğretı̇m Kurumları Yönetmelı̇ğı̇ (2014). Resmî Gazete Tarih: 26.07.2014. Resmî Gazete Sayı: 29072.
• Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği (2015). Resmî Gazete Tarih: 17.04.2015. Resmî Gazete Sayı: 29329.
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1973). Resmî Gazete Tarih: 24.06.1973. Resmî Gazete Sayı: 14574.
• Millî Eğitim Temel Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2014). Resmi Gazete Tarih: 14.03.2104, Resmi Gazete Sayı: 28941.
• Milli Eğitim Bakanlığı PİSA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Raporu -PİSA 2015 Ulusal Raporu. (2016).http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2014/11/PISA2015_UlusalRapor.pdf adresinden 06.12.2018 tarihinde indirilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı İle Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. (2014). Resmi Gazete Tarih: 24.05.2014, Resmi Gazete Sayı: 29009.
• Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname-652 Sayılı KHK. (2011). Resmi Gazete Tarih: 14.09.2011. Resmi Gazete Sayı: 28054.
• Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği. (2012). Resmi Gazete Tarih: 09.02.2012. Resmi Gazete Sayı: 28199.
• Min, H. (2004). Non-government/private Education in China. UK Department of International Development (DFID) and the World Bank (WBG) Study. 4.12.2018 tarihinde http://siteresources.worldbank.org/EDUCATION/Resources/278200-1126210664195/1636971-1126210694253/Non_Govt_Private.pdf adresinden alınmıştır.
• Ministry of Education (2018a). 14.11.2018 tarihinde http://en.moe.gov.cn/Resources/Statistics/edu_stat2017/national/ adresinden alınmıştır.
• Ministry of Education (2018b). Education Law of Education Law of the People’s Republic of China, 1995. 14 Ekim 2018 tarihinde http://en.moe.gov.cn/Resources/Laws_and_Policies/201506/t20150626_191385.html adresinden alınmıştır.
• Ministry of Education (2018c). Departments of Ministry of Education. 14 Ekim 2018 tarihinde http://en.moe.gov.cn/About_the_Ministry/Departments/201506/t20150626_191300.html adresinden alınmıştır.
• National Bureau of Statistics of China (2018). 14 Ekim 2018 tarihinde http://www.stats.gov.cn/english/ adresinden alınmıştır.
• NCEE (2018). 14 Ekim 2018 tarihinde http://ncee.org/what-we-do/center-on-international-education- benchmarking/top-performing-countries/shanghai-china/shanghai-china-teacher-and-principal- quality/ adresinden alınmıştır.
• OECD (2018). 20 Ekim 2018 tarihinde http://www.oecd.org/pisa/aboutpisa/shanghai-china-pisa.htm adresinden alınmıştır.
• OECD (2016). Educatıon in China: A Snapshot. 20 Ekim 2018 tarihinde https://www.oecd.org/china/Education-in-China-a-snapshot.pdf adresinden alınmıştır.
• OECD (2010). Shanghai and Hong Kong: Two Distinct Examples of Education Reform in China. 20 Ekim 2018 tarihinde https://www.oecd.org/countries/hongkongchina/46581016.pdf adresinden alınmıştır.
• Ortaöğretime Geçiş Yönergesi (2018). 05.12.2018 tarihinde http://meb.gov.tr/m/haber/15997/tr adresinden alınmıştır.
• Polat, M. ve Arabacı, İ. B. (2012). Türkı̇ye’de Eğı̇tı̇m Fakültelerı̇ne Öğrencı̇ Alım Ölçütlerı̇nı̇ Yenı̇den Düşünmek: Karşılaştırmalı Bı̇r Yaklaşım. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 77- 83.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/adnks/adnksIndex.html adresinden 04.12.2018 tarhinde indirilmiştir.
• Türkoğlu, A. (2016). Karşılaştırmalı Eğitim Dünya Ülkelerinden Örneklerle. Ankara: Anı.
• Uğurlu, Z.; Kıral, E. ve Kıral, B. (2013). Öğretmen Adaylarının Türk Eğitim Sisteminin Sorunlarına İlişkin Görüşleri. 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Burdur.
• UNESCO (2018). 14 Ekim 2018 tarihinde http://uis.unesco.org/en/country/cn?theme=education-and-literacy adresinden alınmıştır.
• Yan, W. ve Ehrich, L. C., (2009). Principal preparation and training: a look at China and its issues. International Journal of Educational Management, 23(1), 51-64.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sisteminin sorunlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 942-973.
• Yükseköğretim Kanunu (1981, 6 Kasım). Resmî Gazete (Sayı: 17506). 05.12.2018 tarihinde http://www.yok.gov.tr/documents/37915040/38672190/2547+sayılı%20Yükseköğretim+Kanunu.pdf/954efd63-dec8-4584-8bc9-b3a58968f2da adresinden alınmıştır.
• Zhou, P. (2018). 04.11.2018 tarihinde https://www.thoughtco.com/chinas-hukou-system-1434424 adresinden alınmıştır.