The Organizational Alienation Levels of University Staff

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 274 - 287, 30.04.2021

Şeyda İrdem

Öz

It is accepted that the alienation phenomenon, which is thought to have existed since the creation of human beings, has reached its peak with the effect of globalization process, technological developments and capitalist order. One of the areas where the alienation phenomenon is seen most is organizational environments. With the effect of some situations and events that they can perceive as negative in the organization, employees feel themselves weak, meaningless, worthless within the organization and gradually distance from their jobs, other employees and themselves. This situation that employees are in is defined as organizational alienation. The purpose of this research, to determine the organizational alienation levels of university staff and to determine whether organizational alienation behavior differs according to demographic variables. Questionnaire technique and quantitative research methods were used in this study. The universe of the research consists of all academic and administrative staff working at Adnan Menderes University, Pamukkale University, Süleyman Demirel University and Muğla Sıtkı Koçman University which are four founding universities within ADIM Universities. According to the findings obtained as a result of the analyzes made, it is seen that the answers given by the participants to the questions in the "Organizational Alienation Scale" are at medium and low level as "neither agree nor disagree" and "disagree". It was determined that the organizational alienation behaviors of the university staff differ significantly according to the variables of educational status, professional status in the institution and title.

Anahtar Kelimeler

Alienation, Organizational Alienation, Alienation Levels

Üniversite Personelinin Örgütsel Yabancılaşma Düzeyleri

Öz

İnsanoğlunun yaratılışından itibaren var olduğu düşünülen yabancılaşma olgusunun, küreselleşme süreci, teknolojik gelişmeler ve kapitalist düzenin etkisiyle doruk noktasına ulaştığı kabul edilmektedir. Yabancılaşma olgusunun en çok görüldüğü alanlardan biri örgütsel ortamlardır. Örgütte meydana gelen olumsuz olarak algılayabildikleri birtakım durum ve olayların etkisiyle çalışanlar, örgüt içerisinde kendilerini güçsüz, anlamsız, değersiz hissetmekte ve zamanla işlerinden, diğer çalışanlardan ve kendilerinden uzaklaşmaktadırlar. Çalışanların içinde bulundukları bu durum örgütsel yabancılaşma olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, üniversite personellerinin örgütsel yabancılaşma düzeylerini belirlemek ve örgütsel yabancılaşma davranışının demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmektir. Bu araştırmada anket tekniği ile nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın evreni ADIM Üniversiteleri bünyesinde yer alan dört kurucu üniversite olan Adnan Menderes Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesinde çalışan tüm akademik ve idari personellerden oluşmaktadır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgulara göre katılımcıların Örgütsel Yabancılaşma Ölçeğinde yer alan sorulara verdikleri yanıtların “ne katılıyorum ne katılmıyorum” ve “katılmıyorum” şeklinde orta ve düşük düzeyde yer aldığı görülmektedir. Üniversite personellerinin örgütsel yabancılaşma davranışlarının eğitim durumu, kurumdaki mesleki durum ve unvan değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılaşma, Örgütsel Yabancılaşma, Yabancılaşma Düzeyleri

Kaynakça

• Akdeniz, E. B. (2017). J. P. Sartre’da yabancılaşma fenomeni. İstanbul: Pales Yay.
• Amazue, L. O., Nwatu, O. H., Ome, B. N. ve Uzuegbu, C. N. (2016). Relationship between perceived leadership style, organizational justice and work alienation among nigerian university employees. IOSR Journal of Business and Management, 18(4), 76-85.
• Atmaca, T. (2020). Öğretmenlerin kişilik tipleri ile mesleğe yabancılaşma arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 491-506.
• Boudon, R. (1989). Critical dictionary of sociology. London: Routledge.
• Burns, A. C. ve Bush, R. F. (2015). Pazarlama araştırması. F. Demirci Orel (Çev. Ed.), İstanbul: Nobel Yayınları.
• Feuer, L. (1962). What is alienation? The career of a concept. New Politics, 1, 116-134.
• Fromm, E. (1996). Sağlıklı toplum. Y. Salman, Z. Tanrısever (Çev.), İstanbul: Payel Yayınevi.
• Günsal, E. (2010). Algılanan örgütsel adalet ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Marx, K. (2017). Yabancılaşma. B. Erdost (Der.), 6. Baskı, Ankara: Sol Yay.
• Mawson, A. R. (1970). Durkheim and contemporary social pathology. The British Journal of Sociology, 21(3), 298-313.
• Minibaş, J. (1993). Yabancılaşma kavramının incelenmesi ve banka sektörüne yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Moç, T. (2018). Örgütsel adalet algısının çalışanların işte yabancılaşmaya etkisinde tükenmişliğin ve presenteizmin rolü. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W. ve Barrett, K. C. (2011). IBM SPSS for introductory statistics use and interpretation, 4th Edition, New York: Routledge.
• Nair, N. ve Vohra, N. (2009). Developing a new measure of work alienation. Journal of Workplace Rights, 14(3), 293-309.
• Rajaeepour, S., Azizollah, A., Mahmoud, Z. ve Solmaz, S. (2012). Relationship between organizational structure and organizational alienation. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(12), 188-196.
• Sarros, J. C., Tanewski, G. A., Winter, R. P., Santora, J. C. ve Densten, I. L. (2002). Work alienation and organizational leadership. British Journal of Management, 13, 285-304.
• Sayü, P. (2014). Örgütsel adalet ve işe yabancılaşma arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
• Şimşek, M. Ş., Akgemci, T., Çelik, A. ve Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 15, 569-587.
• Tekin, F. (2014). Peter L. Berger’in yabancılaşma anlayışı: Diyalektik bilincin kaybı. Beytulhikme an International Journal of Philosophy, 4(2), 29-48.
• Tolan, B. (1980). Çağdaş toplumun bunalımı, anomi ve yabancılaşma. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yay.