School Administrators and Ethics

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 73 - 84, 30.04.2025

Behiye Dağdeviren Ertaş

Öz

This study examines the historical development of ethical concepts and fundamental ethical theories and examines the importance of ethical principles in management and educational administration. Ethics is defined as the set of rules that people have developed since they began to live collectively and has regulated the relationships of individuals with both other people and nature. While theological ethics argues that actions are evaluated based on their consequences, deontological ethics determines the moral value of an action according to intention and adherence to universal rules. Virtue ethics focuses on the character and moral virtues of the individual. This study emphasizes that ethical decisions should be made in management and that ethical principles are of vital importance, especially in school administration. It is stated that the possession of ethical values by school administrators forms the basis of successful and fair management practices in educational processes. The study also discusses the negative effects of unethical behaviors of administrators in organizations and emphasizes the importance of ethical principles in school administration. As a result, it has been argued that having ethical values is of critical importance not only at the individual but also at the social and organizational level.

Anahtar Kelimeler

School administrator , management , ethics

Okul Yöneticileri ve Etik

Öz

Öz
Bu çalışma, etik kavramlarının tarihsel gelişimini ve temel etik kuramlarını ele alarak, yönetimde ve eğitim yönetiminde etik ilkelerin önemini incelemektedir. Etik, insanların toplu halde yaşamaya başlamalarından itibaren geliştirdikleri kurallar bütünü olarak tanımlanmış ve bireylerin hem diğer insanlarla hem de doğa ile olan ilişkilerini düzenlemiştir. Teolojik etik, eylemlerin sonuçlarına dayalı olarak değerlendirildiğini savunurken, deontolojik etik bir eylemin ahlaki değerini niyet ve evrensel kurallara bağlılığa göre belirler. Erdem etiği ise bireyin karakterine ve ahlaki erdemlerine odaklanır. Bu çalışmada yönetimde etik kararların alınması gerektiği, özellikle eğitim yönetiminde etik ilkelerin hayati önem taşıdığı vurgulanmaktadır. Eğitim yöneticilerinin etik değerlere sahip olmalarının, eğitim süreçlerinde başarılı ve adil yönetim uygulamalarının temelini oluşturduğu belirtilmiştir. Çalışma, yöneticilerin etik dışı davranışlarının örgütlerdeki olumsuz etkilerini de tartışmakta ve okul yönetiminde etik ilkelerin önemini vurgulamaktadır. Sonuç olarak, etik değerlere sahip olmanın sadece bireysel değil, toplumsal ve kurumsal düzeyde de kritik öneme sahip olduğu tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul yöneticisi , yönetim , etik

Etik Beyan

Etik izin gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

yok

Kaynakça

• Aloni, N. (2008). The fundamental commitments of educators. Ethics and Education, 3(2), 149–159. https://doi.org/10.1080/17449640802410528
• Arslan, M., ve Berkman, Ü. (2009). Dünyada ve Türkiye’de iş etiği ve etik yönetimi. İstanbul: TÜSİAD.
• Audi, R. (2012). Virtue ethics as a resource in business. Business Ethics Quarterly, 22(2), 273-291.
• Aydın, İ. (2019). Etik, akademik etik ve akademik değerler. Ankara: Pegem.
• Aydın, İ. (2021a). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem.
• Aydın, İ. (2021b). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem.
• Begley, P. T. and Johansson, O. (2003). The Ethical dimensions of school leadership. Amsterdam: Kluwer Academic Publishers.
• Berksoy, T. ve Yıldırım, N. E. (2017). Yolsuzluk kavramına genel bir bakış: Problemler ve çözüm önerileri. Journal of Awareness, 2(1), 1-18.
• Bird, F. and Gandz, J. (1991). Good management: Business ethics in action Scarborough, Ont: Prentice-Hall.
• Blass, T. (1999). The milgram paradigm after 35 years: Some things we now know about obedience to authority 1. Journal of Applied Social Psychology, 29(5), 955-978.
• Boone, B. (2019). Etik 101. İstanbul: Say.
• Brown, M. E., Treviño, L. K., and Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2), 117-134.
• Bursalıoğlu, Z. (2015). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem.
• Bush, T. (2008). Leadership and management development in education. Sage Publications.
• Calabrese, R. L. (1988). Ethical leadership: A prerequisite for effective schools. NASSP Bulletin, 72(512), 1-4.
• Cevizci, A. (2002). Etiğe giriş. Çanakkale: Paradigma.
• Connock, S. and Johns, T. (1995). Ethical Leadership. London: Cromwell Pres.
• Covey, S. R. (2004). The 8th habit: From effectiveness to greatness. Newyork: Simon and Schuster.
• Crews, J. (2015). What is an ethical leader?: The characteristics of ethical leadership from the perceptions held by australian senior executives. Journal of Business & Management, 21(1), 29-58.
• Cuilla, J. B. (1998). “Leadership ethics: Mapping the territory”. In J. B. Cuilla (Ed.), Ethics, the teart of leadership (pp. 3-25). Westport, CT: Quorum Books.
• Daniel Jr, R. E. (2001). Ethics in educational administration: That which is expected vs. that which is required. (Unpublished Doctoral Thesis). The University of North Carolina at Greensboro. North Carolina.
• De Vries, M. F. K. (2006). The leader on the couch: A clinical approach to changing people and organizations. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Demir, M. (2011). İş yaşamında ayrımcılık: Turizm sektörü örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 760-784.
• Demirkasımoğlu, N. (2020). Etik ve eğitim. Ankara: Anı.
• Dempster, N. and Berry, V. (2003). Blindfolded in a minefield: Principals' ethical decision-making. Cambridge Journal of Education, 33(3), 457-477.
• Den Hartog, D. N. (2015). Ethical leadership. Annu. Rev. Organ. Psychol. Organ. Behav., 2(1), 409-434.
• Erdem, A. R. (2015). Eğitim yönetim etiği ve eğitim yönetiminde etik liderliğin kritiği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 1-15.
• Ergen, G. (2021). Ahlak ve etik ile ilgili temel kavramlar: Etik ve ahlak ile ilgili temel teoriler. G. Ergen ( Ed.), Eğitimde ahlak ve etik (ss.1-25). Ankara: Vizetek.
• Erol, E. (2021). Ahlak ve etik ile ilgili temel kavramlar ve teoriler. A. İlğan (Ed.), Eğitimde ahlak ve etik. (ss.1-24). Ankara: Pegem.
• Fitzgerald, L. F., Gelfand, M. J., and Drasgow, F. (1995). Measuring sexual harassment: Theoretical and psychometric advances. Basic and Applied Social Psychology, 17(4), 425-445.
• Freiri, P. (1970). Pedagogy of the oppressed. New York: Continuum.
• Gbadamosi, G. (2004). Academic ethics: what has morality, culture and administration got to do with its measurement?. Management Decision, 42(9), 1145-1161.
• Ghanem, B. M. (2018). Ethical leadership in education and its relation to education management ethics. European Journal of Education Studies.4(6), 243-256.
• Greenfield, W. D. (1991). Rationale and methods to articulate ethics and administrator training. Chicago: Annual Meeting of the American Educational Research Association.
• Gül, H. (2006). Etik dışı davranışlar ve ussallaştırılması: Devlet hastanelerinde bir uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2006(1), 65-79.
• High, J. A. J. (2005). The importance of ethical principles for educational leadership. (Unpublished Doctoral Thesis). Fielding Graduate University. California.
• Horner, J. (2003). Morality ethics and law: introductory concepts. Semin Speech Lang. PubMed. https://doi.org/10.1055/s-2004-815580
• Hosmer, L. T. (1996). The ethics of management. Chicago: Irwin.
• Karagöl, İ. (2022). Etik teorileri. A. Fidan ve N. Kula. Ed. Eğitimde ahlak ve etik. (ss. 53-69). İstanbul: Lisans.
• Karaköse, T. (2007). High school teachers’ perceptions regarding principals’ ethical leadership in Turkey. Asia Pacific Education Review, 8, 464-477.
• Karslı, M. (2004). Yönetsel etkililik. Ankara: Pegem Akademi.
• Kavi, E. ve Koçak, O. (2013). Çalışma yaşamında etik. Bursa: Ekin.
• Keith, G. (2007). Ethics in the workplace. Thomson/South-Western.
• Kimbrough, R. B. and Burkett, C. W. (1990). The principalship: Concepts and practices. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice Hall.
• Kouzes, J. M. and Posner, B. Z. (1992). Ethical leaders: An essay about being in love. Journal of Business Ethics, 11(5), 479-484.
• Lewis, P. V. (1985). Defining ‘business ethics’: Like nailing jello to a wall. Journal of Business Ethics, 4, 377-383.
• Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European journal Of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
• Maviş-Sevim, Ö. (2022). Etik dışı davranışlar, etik ikilem ve karar verme. A. Fidan ve N. Kula. Ed. Eğitimde ahlak ve etik. (ss. 73-94). İstanbul: Lisans.
• McLaugan, P. (1989). Models for HRD practice. Training and Development Journal, 43(9), 49-59.
• Norberg, K. and Johansson, O. (2007). Ethical dilemmas of Swedish school leaders: Contrasts and common themes. Educational Management Administration & Leadership, 35(2), 277-294.
• Northouse, P. G. (2016). Leadership: Theory and practice. Thousand Oaks, CA: Sage publications.
• Ocak, G. ve Boyraz, S. (2020). Ahlak ve etik ile ilgili teoriler. B. Oral, A.Çoban ve M. Bars. (Ed.), Eğitimde ahlak ve etik (ss. 25-35). Ankara: Pegem Akademi.
• Okan, M. ve Şentürk, İ. (2023). Akademik etik ve liyakat. Ankara: Anı.
• Oral, B. ve Çoban, A. (2023). Temel kavramlar. B. Oral, A.Çoban ve M. Bars. (Ed.), Eğitimde ahlak ve etik (ss.1-21). Ankara: Pegem Akademi.
• Özdemir, M. (2012). Kamu yönetiminde etik. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4(7), 177-193.
• Özkanan, A. ve Erdem, R. (2014). Yönetimde kayırmacı uygulamalar: Kavramsal bir çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(20), 179-206.
• Özmen, F., ve Güngör, A. (2008). Eğitim denetiminde etik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 137-155.
• Öztürk, F. (2022). Etik ve ahlakın anlamı. H. Demirtaş (Ed.), Öğretmen eğitiminde etik ve ahlak. Ankara: Anı.
• Öztürk, N. (2013). Etik ve kamu yönetimi. A. Nohutçu, N. K. Öztürk, A. Balcı ve B. Coşkun (Ed.). Kamu yönetiminde çağdaş yaklaşımlar: sorunlar, tartışmalar, çözüm önerileri, modeller, Dünya ve Türkiye yansımaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Pattan, J. E. (1984). The business of ethics and the ethics of business. Journal of Business Ethics, 3, 1-19.
• Payne, S. L. and Wayland, R. F. (1999). Ethical obligation and diverse values assumptions in HRM. International Journal of Manpower, 20(5), 297-308.
• Piccolo, R. F., Greenbaum, R., Hartog, D. N. D., and Folger, R. (2010). The relationship between ethical leadership and core job characteristics. Journal of Organizational Behavior, 31(2‐3), 259-278.
• Reamer, F. G. (2019). Ethical theories and social work practice. İçinde S. M. Marson ve R.E. McKinney (Eds). The Routledge handbook of social work ethics and values, (ss.15-21) Newyork. Routledge.
• Sayımer, İ. (2006). Halkla ilişkiler etiğinde öne çıkan modellerin etik sistemler açısından değerlendirilmesi. Küresel İletişim Dergisi, 2(2), 1-19.
• Sergiovanni, T. J. (1992). Moral leadership: Getting to the heart of school improvement. San Francisco: Jossey-Bass.
• Shapiro, J. P. and Stefkovich, J. A. (2016). Ethical leadership and decision making in education: Applying theoretical perspectives to complex dilemmas. New York, NY: Routledge.
• Starratt, R. J. (1991). Building an ethical school: A theory for practice in educational leadership. Educational Administration Quarterly, 27(2), 185-202.
• Starratt, R.J. (2005) Responsible leadership. The Educational Forum, 69(2), 124–133.
• Sucu, Y. (2007). Etik, iş etiği, yönetim ve yönetimde etik. Y. Sucu ve H. Evin (Ed). Etik ve sosyal sorumluluk alanında seçme yazılar. Ankara: Gazi.
• Toor, S. and Ofori, G. (2009). Ethical leadership: Examining the relationships with full range leadership model, employee outcomes, and organizational culture. Journal of Business Ethics, 90(3), 533–547.
• Treviño, L. K., Brown, M., and Hartman, L. P. (2003). A qualitative investigation of perceived executive ethical leadership: Perceptions from inside and outside the executive suite. Human Relations, 56(1), 5-37.
• Velasquez, M. G. (2018). Business ethics: Concepts and cases. London: Pearson.
• Weiss, J. W. (2003). Business ethics: A stakeholder and issues management approach. Oakland: Berrett-Koehler Publishers.
• Winter, D. G. (1991). A motivational model of leadership: Predicting long-term management success from TAT measures of power motivation and responsibility. The Leadership Quarterly, 2(2), 67-80.