Kıbrıs ve Kosova Sorunlarının Uluslararası Hukuk Açısından Karşılaştırılması

Yıl 2010, Cilt: 16 Sayı: 38, 111 - 177, 01.06.2010

Altuğ Günal

Öz

After Kosovo‟ s independence, which is recognized by numerous members of International Society; a new wave of discussions started about the entities like TRNC, Abkhazia, South Ossetia, Chechnya, and Transylvania, Quebec which share similar time of life with Kosovo. The main discussions re-flamed from Kosovo‟ s independence were essentially on real politics, contradictions to law, injustice and double standards. NATO‟ s Kosovo intervention supposedly based on humanitarian ground, brought a new situation to be re-examined and re-judged on not only ethical, political and humanitarian grounds but also on international law. Besides a threat to international security and peace, events in Kosovo were seen as a humanitarian disaster which can not be ignored. Because of this, a view emerged in academic and political circles which do not find it necessary anymore to discuss the issue related to international law. Results of this view which sees domestic or international law negligible or violable when it finds it legitimate should be evaluated very carefully. Just as NATO‟ s Kosovo intervention and following independence, Turkey‟ s Cyprus Intervention and following independence of TRNC caused great debates on International Law. Despite both the intervention and the independence have serious legal, political and moral grounds, it has not been accepted by the international community. The main objective of this paper is to compare two long standing issues, namely Kosovo and Cyprus, according to justice and international law. In the first stage, Kosovo and Cyprus operations will be examined through “just war” theory. In the second stage, “just war” theory and principles will be implemented to Kosovo‟ s and TRNC‟ s independence in the name of “just secession/independence.” Arguments on both the operations and the independence decisions will be supported by international law.

Anahtar Kelimeler

Cyprus, Kosovo, Turkish Republic of Northern Cyprus TRNC , Just War, Just Independence, International Law

Kıbrıs ve Kosova Sorunlarının Uluslararası Hukuk Açısından Karşılaştırılması

Öz

Kosova‟ nın bağımsızlık ilanı, birçok devlet tarafından kabul edilmiştir. Özellikle Kosova‟ nın yaşam çizgisiyle benzerlik gösteren Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC , Abhazya, Çeçenistan, Güney Osetya, Transilvanya ve Kebek gibi entitelerin, en azından şimdilik, farklı kaderleri paylaştıkları söylenebilir. Ancak bu durumda bile reel politikanın, hukukun ve hakkaniyet prensibinin, çifte standarda yol açmadığını söylemek doğru değildir. NATO‟ nun insani gerekçeler öne sürerek eski Yugoslavya‟ ya müdahalesi, sadece etik, siyasal ve insani açıdan değil, uluslararası hukuk açısından da tekrar tartışılması ve açıklığa kavuşturulması gereken bir durumdur. Kosova‟ daki yaşananların dünya barışı ve güvenliği için tehdit olarak değerlendirilmesinin yanında göz ardı edilemeyecek nitelikte bir „insani felaket‟ oluşturması, bazı akademik ve siyasi çevrelerde, sorunun uluslararası hukuk açısından tartışılmasının fazla bir anlam taşımadığı görüşündedir. Meşru kabul edilen nedenlerle, iç ya da uluslararası hukukun ihmali, özellikle de ihlali öngörülebilirken, bu anlayışın sonuçları üzerinde çok ciddi düşünmek gerekir. NATO‟ nun Kosova‟ ya müdahalesi ve ardından gelen bağımsızlık gibi Türkiye ‟ nin Kıbrıs Barış Harekâtı ve KKTC‟ nin bağımsızlık ilanı da uluslararası hukuk açısından çok ciddi tartışmalara neden olmuştur. Hem Barış Harekâtı, hem de bağımsızlık ilanı, hukuki, ahlaki ve siyasi birçok haklı gerekçeye sahip olmasına rağmen uluslararası toplum tarafından kabul görmemiştir. Bu çalışmada amaç, tarihi oldukça eskiye dayanan Kosova ve Kıbrıs meselelerini, hukuk ve hakkaniyet prensibi çerçevesinde mukayese etmektir. İlk aşamada Kıbrıs ve Kosova harekâtları, ardından 11 Eylül saldırısının ardından çokça incelenir hale gelen „Haklı Savaş‟ just war teorisi tartışılacak ve her iki meselesinin bu prensipler çerçevesinde değerlendirilmesi yapılacaktır. İkinci aşamada ise haklı savaş teorisinin ilkelerinden olan „haklı ayrılık‟ veya „bağımsızlık teorisinin‟ , bu iki meseleye ne ölçüde uyduğu gösterilecektir. Özellikle her ikisinde yapılan askeri müdahaleyle, ayrılık veya bağımsızlık kararlarıyla ilgili tartışmalar yeniden değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, Kosova, Kuzey Kıbrıslı Türk Cumhuriyeti KKTC , Haklı Savaş, Haklı Bağımsızlık, Uluslararası Hukuk