BİTMEYEN REFORM SENFONİSİ: YUNANİSTAN’DA REFORMLARIN YEREL YÖNETİMLERE ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 4, 69 - 100, 30.10.2024

Feriştah Yılmaz

Öz

Üniter bir devlet yapısına sahip olan Yunanistan’da merkezi yönetimlerin yerel yönetimler üzerinde kontrol ve denetim etkisi yadsınamaz boyuttadır. Yunanistan’da merkeziyetçilik ön planda olmakla birlikte kamu yönetimi bürokratik bir yapıya sahiptir. Çalışma, Yunanistan’daki reformlarının yerel yönetimler üzerinde etkisinin güncel veriler ışığında değerlendirilmesini içermektedir. Ülkenin yerel yönetim birimlerinin tek tek açıklanmasından ziyade çalışma, ülkenin ekonomik, politik ve toplumsal sürecinden yola çıkarak reformlara giden süreci yerel yönetimler tarihi göz önünde bulundurarak ele almaktadır. Çalışmanın ulusal alan yazımındaki diğer çalışmalardan farklılaşan yönlerinden biri ülkenin yerel yönetim geleneğini tarihsel gelişmeler çerçevesinde ele alması iken bir diğer farklılaşan yönü literatürde Yunanistan’a dair çalışmalarda yerel yönetimleri en çok etkileyen iki reform arasındaki benzerlik ve farklılıklara yer verilmemiş olmasıdır. İlk bölümde ülkenin siyasi, toplumsal ve ekonomik koşulları göz önünde bulundurularak Yunanistan’ın yerel yönetim tarihi incelenmektedir. Bu bölümün alan yazımı yerel yönetim kanunlarına ancak Yunanca ulaşılabildiği için İngilizceye de çevrilen Anayasa maddelerinden ve ikincil kaynaklardan yola çıkılarak oluşturulmuştur. İkinci bölüm çalışmanın ana teması olan reformlar konusu üzerine eğilmektedir. Bu bölümde Yunan yerel yönetimlerini en çok etkileyen Kallikrates ve Kapodistrias reformlarına odaklanılmıştır. İki reformda birer kamu yönetimi reformu olup, kamu yönetimini yeniden düzenleyen bu reformlar yerel yönetimleri de yeniden düzenlemiştir. Reformlar genel anlamda Avrupa Birliği’nden gelen talepler ve ekonomik krizler sonrası mali konsolidasyonlarla ilgilenirken hem kamu yönetimini hem de yerel yönetimleri biçimlendirmiştir. Reformların yerel yönetimler üzerindeki etkilerini açıklayan son bölümde yerel yönetimlerin güncel durumu için uluslararası kuruluşların metinlerinden faydalanılmıştır. Reformlar yerel yönetimlerin teşkilat yapısını düzenleme noktasında birbirini tamamlayan bir önceki sürecin eksikliklerini gidermeye çalışsa da merkezi yönetimler karşısında yerel yönetimlerin güçlendirilmesini tam anlamıyla karşılayamamıştır. Reformlar halktan gelen taleplerden ziyade verimlilik ve etkinliğe odaklanmış, katılım boyutu göz ardı edilmiş ve yerel yönetimlere daha fazla sorumluluk verilirken yerel yönetimler göreviyle orantılı bir bütçe ile donatılmamıştır. Bu durumun başlıca nedeni ise reformların çıkış noktasının ülkedeki yurttaşların artan talepleri ve ülke içindeki büyük sosyo-ekonomik değişiklikler yerine birliğe uyum, küreselleşme gibi uluslararası talepler ve koşullar olmasından kaynaklanmaktadır. Reform uygulamasında sadece Avrupa Birliği uyum sürecine odaklanılması, halkın tam anlamıyla sürecin içine dâhil edilmemesi ve merkezi yönetimin gücünü yerel yönetimlerle paylaşmada isteksiz davranması ve merkeziyetçi yapının etkilerinin topyekûn aşılamaması nedeniyle Yunanistan idari ve mali yönden hedeflediği güçlü yerel yönetimlere ulaşamamıştır. Sonuçta Yunanistan’da hala yerel yönetimlere dair devam eden sorunlar bulunmaktadır ve bu süreç alan yazımının da desteklediği türden yeni bir reform beklentisini gündeme getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yunanistan, Yerel Yönetimler, Yerel Demokrasi

Kaynakça

• Avrupa Birliği'nin Tarihçesi. (2022, 11 15). 07 01, 2024 tarihinde Dış İşleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı: https://www.ab.gov.tr/avrupa-birliginin tarihcesi_105.html. adresinden alındı
• Başak, Ü. (2021) Yunanistan’da 1843 Mali İflası ve Yunan Ordusu’nun Anayasa İlanı için Ayaklanması Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi/Journal of Atatürk Yolu, 69, 64-79.
• The Constitution of Greece (2019). Revised by Resolution of November 25, 2019 of the IXth Revisionary Parliament. Hellenic Parliament. Kostas Mavrias and Epaminondas Spiliotopoulos (ed.). https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/ebooks/ekdoseis/2019_THE-CONSTITUTION-OF-GREECE/index.html. Erişim: 01.09.2022.
• Corruption Perception Index. (2023, 06). 09 22, 2023 tarihinde Transparency Internatıonal: https://www.transparency.org/en/countries/greece adresinden alındı
• Council of Europe (2012). Structure And Operation of Local and Regional Democracy Greece. https://www.eetaa.gr/en_pages/Structure_and_operation_Greece_2012.pdf . Erişim Tarihi: 19.09.2022.
• Council of Europe (2018). Traınıng Needs Analysis of Local Government in Greece, Report by: Cezary Trutkowski ve Nikolaos-Komninos Hlepas. https://rm.coe.int/training-needs-analysis-of-local-government-in-greece-report-by-cezary/16807b3037. ErişimTarihi: 05.10.2022.
• Council of Europe (2015). The Congress of Local And Regional Authorities. Recommendation 372 (2015). Local and regional democracy in Greece.https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680719866. Erişim Tarihi: 10.10.2022.
• Council of Europe (2015). Torres Pereira, A., & Mosler-Törnström, G. (2015). Local and regional democracy in Greece. CG/2015(28)8FINAL, Strasbourg, 28th Session, The Congress of Local and Regional Authorities. https://rm.coe.int/local-and-regional-democracy-in-greece-rapporteurs-artur-torres-pereir/1680719866. Erişim Tarihi: 10.10.2022.
• Erbay, Y. (2020). “Yunanistan’da Yerel Yönetimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 29 (1), s.1-34. Erkul, H. ve Kaya H. (2014). Denetim Açısından Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye Yerel Yönetimlerinin Karşılaştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12 (24), ss. 205-23.
• European Charter of Local Self-Government Greece Monitoring Report (2015). Council of Europe. https://www.congress-monitoring.eu/en/12-pays.html. Erişim Tarihi: 10.10.2022.
• Getimis, P. (2021). Local State-Society Relations in Greece. Filipe Teles, Adam Gendźwiłł Cristina Stănuș ve Hubert Heinelt (ed.), Close Ties in European Local Governance Linking Local State and Society içinde (pp.165-181). Switzerland: Palgrave Macmillan.
• Hlepas, K. N. ve Getimis P. (2011). “Impacts of Local Government Reforms in Greece: An Interim Assessment”. Local Government Studies 37(5), 517-532.
• Hlepas, K.N. (2003). Local government reform in Greece. Reforming Local Government in Europe Closing the Gap between Democracy and Efficiency(Ed. N. Kersting and A. Vetter), (pp. 221-241). Germany: 2003 Springer Fachmedien Wiesbade.
• Hlepas, N. K. (2010). “Incomplete Greek Territorial Consolidation: From the First (1998) to the Second (2008–09) Wave of Reforms”, Local Government Studies, 36 (2), 223-249.
• Hlepas, N. ve Getimis P. (2010). Efficiency Imperatives in a Fragmented Polity: Reinventing Local Government in Greece. Harald Baldersheim and Lawrence E. Rose (ed.). Territorial Choice The Politics of Boundaries and Borders içinde (pp.198-214). Great Britain: Palgrave Macmillan.
• Ioannidis, P. (2015): Decentralization, Local Government Reforms and Perceptions of Local Actors: The Greek Case. Munich Personal RePEc Archive. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/66420 Kalimeri, V (2018). “The Kallikrates vs the Kapodistrias Reforms in Greece: A Story of Moderate Success”. Politics in Central Europe, 14 (1), 65-76.
• Kara H. ve Baykal T. (2012). “Arnavutluk, Yunanistan ve Türkiye Yerel Yönetimleri Üzerine Bir İnceleme”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9(20), s. 135-168.
• Karahanoğulları, O. (2009). Fransa'da Kamu Yönetimi. B. A. vd. içinde, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri (s. 39-168). Ankara: İmge Kitabevi.
• Kyvelou, S. ve Marava N. (2017). From Centralism to Decentralization and Back to Recentralization due to the Economic Crisis: Findings and Lessons Learnt from the Greek Experience. (Ed.J. M Ruano and M. Profiroiu). Handbook of Decentralisation in Europe içinde (pp.297-327). Switzerland: Palgrave Macmillan.
• Law Nr. 3852/2010, “New Architecture of Local Government and Decentralized Administration – The Kallikratis Plan”, Official Gazette A', Issue 87, 7.6.20. https://migrant-integration.ec.europa.eu/library-document/law-38522010-new-architecture-local-government-and-decentralized-administration_en (Erişim Tarihi: 10.10.2022)
• Lijphardt, A. (2016). Demokrasi Modelleri Otuz Altı Ülkede Yönetim Biçimleri ve Performansları. (Çev. G. Ayas, U.U. Bulsun) İstanbul: İthaki Yayınevi.
• Loughlin, J. (2001). Greece: Between ‘Henosis’ and Decentralization. (Ed. E. Aja, U. Bullmann, F. Hendriks and A. Lidström). Subnational Democracy in the European Union Challenges and Opportunities içinde (pp.271-289). Amerika: Oxford University Press.
• OECD (2018). Regions and Cities at a Glance 2018 –Greece. https://www.oecd.org/cfe/GREECE-Regions-and-Cities-2018.pdf. Erişim Tarihi: 25.09.2022.
• Okcu, D. M. (2013). Yunanistan'da Yerel Yönetimler. M. O. Özgür içinde, Dünyada Yerel Yönetimler Örnekler Uygulamalar (s. 605-631). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Psycharis, Y.,Z. , M., & Iliopoulou, S. (2016). “Decentralization and local government fiscal autonomy: evidence from the Greek municipalities”. Environment and Planning C: Government and Policy, 34(2), 262–280. Stolarek, K. (2018). “Evolution of local government in modern Greece (1828-2017)”. Central and Eastern European Journal of Management and Economics 6(3), 113-13.
• Sofianou E., Goulas D., Kontogeorga G., Droulia K. (2014). “Evaluation of The First Outcomes of Decentralization Reform with “Kallikratıs Plan” in Greece: The Case Of Ilida’s Municipality", Journal of Governance and Regulation ,Vol.3, Issue 2, 1-13.
• Tsekos, T. N. ve Hlepas, N. K. (2019). Greek Municipalities Before and During the Austerity Era: Imposed Policies, Local Resistance and Unsuccessful Reforms. (Ed. A. Lippi and T.N. Tsekos), Local Public Services in Times of Austerity across Mediterranean Europe içinde (pp. 49-72). Switzerland: Palgrave Macmillan.
• Tunç A. ve Pak E.B. (2017). “Yunanistan’ın Devlet ve Kamu Yönetimi Yapısı”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (4). s.1189-1201.