Türkiye'de Kur'an Üzerine Yazılmış Makalelerin Sayısal Olarak İncelenmesi ve Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 335 - 353, 15.06.2022

Muhammet Sacit Kurt

https://doi.org/10.15745/da.1090465

Öz

Yüce Kur’an, Müslümanlar tarafından da gayrimüslimler tarafından da üzerinde pek çok çalışmanın yürütüldüğü kutsal bir kitaptır. Dinî ve kültürel kökenleri itibariyle Türkiye, Kur’an üzerine en fazla araştırma yapılan ülkelerdendir. Ancak yapılan çalışmaların ve sunulan katkıların uluslararası düzlemde daha fazla yer edinebilmesi için Türkiye’de Kur’an üzerine yazılmış makalelerin çeşitli yönleriyle ele alınması ayrı bir önem taşımaktadır. Bu maksatla, söz konusu makaleler konulara göre tasnif edilerek; üzerinde fazlaca araştırma yapılmış konular ile nispeten daha az çalışma yapılan alanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma, ayrıca Kur’an üzerine yazılmış makalelerde ne kadarının disiplinler arası çalışmalara konu olduğunu saptamayı hedeflemektedir. Bu makalelerin gösterdikleri sayısal değişimler, yıllara dağılımı açısından da incelemeye alınmıştır. Kur’an üzerine Türkçe dışında bir dille yazılmış makaleler de tespit edilmiş, makalelerin içerikleri ve yazarları hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Son olarak Kur’an üzerine yazılmış makalelerdeki bazı şekil, içerik ve bilimsel usul hataları incelenmiş, makalelerde etik ihlaller bulunup bulunmadığı tetkik edilmiştir. Nihayetinde de eksikliklerin giderilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 2015 yılından sonra makale sayılarındaki aşırı artış araştırmayı güçleştirdiği için makaledeki tespitler 1930-2015 yılları arasındaki makalelerle sınırlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Makale, Kur'an, Sayısal Değerlendirme, İntihal

Teşekkür

Yazının ortaya çıkmasında emeği bulunan Prof. Dr. Mehmet Akif Koç’a, Prof. Dr. Andrew Rippin’e (ö. 2016), Prof. Dr. Abdullah Saeed’e, Prof. Dr. Cafer Sadık Yaran'a ve desteklerinden ötürü Melbourne Üniversitesine teşekkürü bir borç bilirim.

A Quantitative Analysis and Evaluation of Articles Written on the Qur'an in Turkey (1930-2015)

Öz

The Qur'an is a holy book on which many studies have been carried out by both Muslims and non-Muslims. In terms of its religious and cultural origins, Turkey is one of the countries where the most research on the Qur'an has been conducted. However, the fact that the studies and contributions will be gain a more important place in the international arena, the articles written about Qur'an in Turkey be addressed in various aspects in this article. For this purpose, the articles have been classified firstly by the contents. Thus, it has been questioned which topics have been researched much and which ones have been researched relatively less. Secondly, the article also aims to determine how many articles composed about Qur'an in an interdisciplinary manner. And the numerical changes of the articles are also examined yearly. In addition, the number of articles related with Qur'an and written in a language except for Turkish is also determined in the article. Based on that, some evaluations are made about these articles and their authors. Finally, some formal, contextual and scientific procedural errors in the articles written about Qur'an have been examined, and it has been investigated whether there have been ethical violations in the articles or not. Lastly, various suggestions to eliminate the deficiencies, have been suggested. Since the excessive increase in the number of articles after 2015 made the research difficult, the determinations in the article are limited to the articles between 1930 and 2015.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Article, Qur'an, Numerical Analysis, Plagiarism

Kaynakça

• Muslim b. Haccāc, Ebū’l-Ḥasen. Ṣaḥīḥu Muslim. 2 Cilt. Liechtenstein: Thesaurus Islamicus Foundation, 2000.
• Ebū Dāvud, Suleymān b. Eşʿaŝ. Sunenu Ebī Dāvud. 2 Cilt. Liechtenstein: Thesaurus Islamicus Foundation, 2000.
• Yaran, Cafer Sadık. İlahiyatçılık ve Din Görevliliği Meslek Ahlakı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
• Çelebi, İlyas. "Bekir Topaloğlu: Kur'an ve Kelâm Araştırmalarına Adanmış Bir Ömür". Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 27 (2004), 5-24.
• Paçacı, Mehmet & Esra Gözeler. "Tefsir İlmi". Kur'an ve Hadis İlimleri. 1-20. Ankara: ANKUZEM, 2006.
• İbn Manẓūr, Muḥammed b. Mukerram. Lisānu’l-ʿArab. 15. Beyrūt: Dāru Ṣādır, 1414.
• el-ʿAynī, Bedruddīn. el-Bināye fī Şerḥi’l-Hidāye. Beyrūt: Dāru’l-Fikr, 1401/1981.
• Karaman, Hayreddin. Mukayeseli İslam Hukuku. İstanbul: Nesil Yayınları, 1987.
• el-Ḳalʿacī, Muḥammed Revvās. Fıkıh Lugatı. çev. Ayhan Ak. İstanbul: Ocak Yayınları, 2012.
• Zuḥayli, Vehbe. el-Fıḳhu’l-İslāmiyyi ve Edilletuhu. Dımeşk: Daru’l-Fikr, ts.
• el-Merġīnānī, Burhānuddīn ʿAlī b. Ebī Bekr. el-Hidāye Şerḥu Bidāyeti’l-Mubtedī. 4. Pakistan: İdāratu’l-Ḳur’ān ve’l-ʾUlūmi’l-İslāmiyye, 1417.
• el-Buḫārī, Muḥammed b. İsmāʿīl. Ḫalḳu Efʿāli’l-ʿİbād ve’r-Raddu ʿale’l-Cehmiyye ve Aṣhābi’t-Taʿṭīl. thk. Fehd b. Suleymān el-Fuheyd, 2. Dımeşḳ: Dāru Aṭlasi’l-Ḫaḍrāʾ, 1425/2005.
• es-Saʿlebī, Ebū İsḥāḳ Aḥmed b. Muḥammed b. İbrāhīm el-Keşf ve’l-Beyān ʾan Tefsīri’l-Ḳur’ān. thk. Ḫālid b. Muḥammed el-Vezīnānī - Sāʿid b. Saʿīd eṣ-Ṣāʿidī, 32. Cidde: Dāru’t-Tefsīr, 1436/2015.
• el-Ḳurṭubī, Ebū ʿAbdillāh Muḥammed b. Aḥmed b. Ebī Bekr b. Ferḥ. el-Cāmiʿu li Aḥkāmi’l-Ḳurʾān. thk. Hişām Semīr el-Buḫārī, 20. Riyāḍ: Dāru ʿĀlemi’l-Kutub, 1423/2003.
• el-Māturīdī, Ebū Manṣūr Muḥammed b. Muḥammed. Te’vīlātu’l-Ḳur’ān. thk. Ali Haydar Ulusoy, İstanbul: Mizan Yayınevi, 2007.
• el-Pezdevī, ʿAli b. Muḥammed. Kenzu’l-Vuṣūl ilā Maʿrifeti’l-Uṣūl. thk. Said Bektaş, Medīne Dāru’l-Beşāʾiri’l-İslāmiyye, 1403/1983.
• Ḳāḍī ʿAbdulcebbār, ʿİmāduddīn Ebī’l-Ḥasen. Şerḥu’l-Uṣūli’l-Ḫamse. nşr. İlyas Çelebi. 2. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2013.
• el-Kāfiyeci, Muḥyiddīn Ebū ʿAbdillāh Muḥammed b. Suleymān. Kitābu’t-Teysīr fī Ḳavāʿidi ʿİlmi’t-Tefsīr. thk. İsmail Cerrahoğlu, nşr. İsmail Cerrahoğlu. Ankara: Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1989.
• Taşköprīzāde, Aḥmed b. Muṣṭafā. Miftāḥu’s-Seʿāde ve Miṣbāḥu’s-Siyāde fī Mevḍūʿāti’l-ʿUlūm. 3. Beyrūt: Dāru’l-Kutubi’l-ʾİlmiyye, 1405/1985.
• el-Caʿbirī, Muḥammed ʿĀbid. Arap-İslam Aklının Oluşumu. çev. İbrahim Akbaba. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2001.
• Köylü, Mustafa. "Türkiye’de Yüksek Din Öğretimi". OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2013), 21-44.
• McAuliffe, Jane Dammen. "Christians in the Qur’ān and Tafsīr". Muslim Perceptions of Other Religions. 106-121. New York: Oxford University Press, 1999.
• Boydak, Melih. "Araştırma ve Yayın Etiği". Bilim Etiği. 15-42. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 2011.
• Endelūsī, Ebū Ḥayyān. Baḥru’l-Muḥīṭ. thk. Ṣıdkī Muḥammed Cemīl, Beyrūt: Dāru’l-Fikr 1420.
• Kātib Çelebī, Ḥācī Ḫalīfe Muṣṭafā b. ʿAbdillāh. Keşfu’ẓ-Ẓunūn ʿan Esāmi’l-Kutub ve’l-Funūn. 2. Beyrūt: Dâru'l-İhyâ'i't-Turâsi'l-‘Arabî, ts.
• Ẕehebī, Muḥammed Ḥuseyin. et-Tefsīr ve’l-Mufessirūn Ḳāhira: Mektebetu Vehbe, ts.
• es-Seyyid, Maḥmūd Aḥmed. "İbn Ruşd ve’ḍ-Ḍarūrī fī Ṣınāʿati’n-Naḥv". Mecelletu Mecmeʿu’l-Luġati’l-ʾArabiyye bi Dımeşḳ 84/3 (Receb 1340/Temmuz 2009), 621-640.
• el-Kettānī, Ebū ʾAbdillāh b. Caʿfer. er-Risāletu’l-Mustaṭrafe li Beyāni Meşhūri Kutubi’s-Sunneti’l-Muşerrafe. çev. Yusuf Özbek. İstanbul: İz Yayıncılık, 1994.