An Investıgatıon of The Technologıcal Pedagogıcal Content Knowledge of Relıgıous Culture And Ethıcs

Yıl 2025, Sayı: 68, 255 - 290, 28.06.2025

Yunus Sancak

https://doi.org/10.15745/da.1657018

Öz

The purpose of this study is to determine whether Religious Culture and Moral Knowledge teachers' self-evaluation levels of technological pedagogical content knowledge differ based on various variables such as gender, age, and professional seniority. Technological Pedagogical Content Knowledge (TPACK) is a framework that defines teachers' competence to teach a specific subject area through effective use of technology. This concept was developed by Mishra and Koehler and is based on Shulman's Pedagogical Content Knowledge (PCK) model. TPACK helps teachers understand how to integrate pedagogical, technological and content knowledge to teach effectively. Studies have been conducted in various disciplines in the context of TPACK. However, research on Religious Culture and Moral Knowledge teachers is limited. In this respect, the research is thought to contribute to the related literature. In the study, firstly, the conceptual framework on TPACK was presented and then the findings related to the sub-problems were interpreted. In this study, a single survey model was used. The data collection process of the research was conducted through the voluntary participation of 260 Religious Culture and Moral Knowledge teachers working in Sivas province. Descriptive statistics, such as frequency, mean and standard deviation, were used to analyze the data. A Personal information form developed by the researcher and the Technological Pedagogical Content Knowledge Self-Assessment Scale (TPACK-SAS) developed by Kartal et al. were used as data collection tools. The mean pedagogical knowledge of the participant group was 88±8, technological knowledge 51±13, content knowledge 47±5, technological content knowledge 29±4, technological pedagogical knowledge 54±10 and pedagogical content knowledge 65±7. It was determined that pedagogical knowledge differed according to gender; it was found that the level of pedagogical knowledge of male participants was lower than that of women. While technological knowledge did not show a significant difference according to gender, a significant difference was found between age groups in terms of technological knowledge; participants aged 21-33 years had higher technological knowledge than other age groups, while participants aged 39-44 years showed lower levels of domain knowledge. A significant difference was also found between professional seniority and content knowledge, and it was observed that participants with 1-5 years of seniority had lower content knowledge than those with 31 years of seniority and above. In the last part of the study, the findings of the sub-problems were evaluated and suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Religious Education , Technological Knowledge , Pedagogical Knowledge , Technological Pedagogical Knowledge , Technological Pedagogical Content Knowledge

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgilerinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin teknolojik pedagojik içerik bilgisi öz değerlendirme düzeylerinin cinsiyet, yaş, mesleki kıdem gibi çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisi (TPİB), öğretmenlerin teknolojiyi etkili bir şekilde kullanarak belirli bir konu alanını öğretme yetkinliğini tanımlayan bir çerçevedir. Bu kavram, Mishra ve Koehler tarafından geliştirilmiş olup, Shulman’ın Pedagojik İçerik Bilgisi (PiB) modeline dayanır. TPİB, öğretmenlerin pedagojik, teknolojik ve içerik bilgilerini nasıl bütünleştirerek etkili öğretim yapabileceklerini anlamalarına yardımcı olmaktadır. TPİB bağlamında çeşitli disiplinlerde yapılmış araştırmalar mevcut iken Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenleri ile ilgili araştırmalar ise sınırlıdır. Bu yönüyle araştırmanın ilgili literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir. Araştırmada öncelikle TPİB üzerine kavramsal çerçeve sunulmuş ardından belirlenen alt problemlere yönelik bulgular yorumlanmıştır. Bu çalışmada tekil tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama süreci Sivas ilinde görev yapan 260 Din kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenin gönüllü katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerin analizi sırasında frekans, ortalama, standart sapma gibi betimsel istatistikler kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ve Kartal vd. tarafından geliştirilen Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz Değerlendirme Ölçeği (TPAB-ÖDÖ) kullanılmıştır. Katılımcı grubunun pedagojik bilgi ortalaması 88±8, teknoloji bilgisi 51±13, alan bilgisi 47±5, teknolojik alan bilgisi 29±4, teknolojik pedagojik bilgi 54±10 ve pedagojik alan bilgisi 65±7 şeklindedir. Pedagojik Bilginin cinsiyete göre farklılaştığı belirlenmiş; erkeklerin pedagojik bilgi düzeyinin kadınlara göre daha düşük olduğu saptanmıştır. Teknolojik bilgi durumu cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermezken, yaş grupları arasında teknolojik bilgi açısından anlamlı fark bulunmuştur; 21-33 yaş arasındaki katılımcılar, diğer yaş gruplarından daha yüksek teknoloji bilgisine sahipken, 39-44 yaş grubu katılımcılar daha düşük alan bilgisi göstermiştir. Mesleki kıdem ile alan bilgisi arasında da anlamlı bir fark bulunmuş, 1-5 yıl kıdemi olan katılımcıların, 31 yılı ve üzeri kıdemi olanlardan daha az alan bilgisine sahip olduğu görülmüştür. Araştırmanın son bölümünde alt problemlere ait bulgular değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi , Teknolojik Bilgi , Pedagojik Bilgi , Teknolojik Pedagojik Bilgi , Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisi

Kaynakça

• Altaş, Nurullah - Köylü, Mustafa. Dinî Danışmanlık ve Din Hizmetleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Baran, Evrim - Canbazoğlu Bilici, Sedef. “Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) Üzerine Alanyazın İncelemesi: Türkiye Örneği”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 30/1 (2015), 15-32.
• Bayyiğit Teker, Şeyma. Öğretmenlerin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) Yeterlilikleri ile Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Kullanımına Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Bilici, Sinan - Güler, Çetin. “Ortaöğretim Öğretmenlerinin TPAB Düzeylerinin Öğretim Teknolojilerini Kullanma Durumlarına Göre İncelenmesi.” İlköğretim Online 15/3 (2016).
• Burmabıyık, Özgür. Öğretmenlerin Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgilerine Yönelik Öz-Yeterlilik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yalova İli Örneği). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Can, Abdullah. SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi, 2. Baskı., 2014.
• Castillo, Doris Judith García, Edith J. Cisneros Cohernour ve Elena Barberà. “Factors Influencing Technology Use by Mayan Women in the Digital Age.” Gender, Technology and Development 22, no. 3 (2018): 185–204. https://doi.org/10.1080/09718524.2018.1558862.
• Chien, Yu-Ta - Chang, Chun-Yen. “Developing Preservice Teachers’ Sensitivity to the Interplay Between Subject Matter, Pedagogy, and ICTs”. Development of Science Teachers’ TPACK. ed. Ying-Shao Hsu. 91-104. Singapore: Springer Singapore, 2015. https://doi.org/10.1007/978-981-287-441-2_6
• Chuang, Hsueh-Hua ve Chao-ju Ho. “An Investigation of Early Childhood Teachers’ Technological Pedagogical Content Knowledge (TPACK) in Taiwan.” Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 12, no. 2 (2011): 99–117.
• Coşkun, Nazmi. Ortaöğretim Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Düzeyleri İle Öğretmen Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Ekici, Selda - Yılmaz, Bülent. “FATİH Projesi Üzerine Bir Değerlendirme”. Türk Kütüphaneciliği 27/2 (2013), 317-339.
• Erpay, İlyas. Eğitimde İnovasyon ve Din Eğitimi ilişkisi. İksad, 2019.
• Gómez-Trigueros, Isabel María ve Carmen Yáñez de Aldecoa. “The Digital Gender Gap in Teacher Education: The TPACK Framework for the 21st Century.” European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education 11, no. 4 (2021): 1333–1349. https://doi.org/10.3390/ejihpe11040097.
• Graham, Jahn W. Missing Data: Analysis and Design. New York: Springer, 2012.
• Gurbetoğlu, Ali. “Bilimsel Araştırma Yöntemleri” 20 (2018). http://agurbetoglu.com/files/BAY%203.%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rma%20T%C3%BCrleri.pdf
• Gündoğdu, Halil. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Yeterliklerinin İncelenmesi. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• İltuş, Cüveyriye. “Din Eğitiminde Dijital Mecraların Kullanımı”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 8/3 (2021), 523-532.
• İnce, Betül - Güneş, Adem. “Din Öğretimi Öğretmenlerinin Teknoloji ve Materyal Kullanımına İlişkin Görüşleri”. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal (Smart Journal) 7/53 (2024), 3343-3358.
• Jang, Syh-Jong ve Kuan-Chou Chen. “From PCK to TPACK: Developing a Transformative Model for Pre-Service Science Teachers.” Journal of Science Education and Technology 19, no. 6 (2010): 553–564.
• Kaleli Yılmaz, Gül. “Türkiye’deki Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Çalışmalarının Analizi: Bir Meta-Sentez Çalışması”. Eğitim ve Bilim 40/178 (2015), 103-122.
• Kalemkuş, Fatih - Özek, Müzeyyen Bulut. “Ortaokul Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisi Modeline Göre BİT Entegrasyon Yeterliklerinin İncelenmesi: Kars İli Örneği”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 61 (2022), 52-74.
• Kalkınma Bakanlığı. Türkiye’de BİT Kullanımı ve Cinsiyet Farklılıkları: Kalkınma Raporu. Ankara, 2014.
• Karasar, Niyazi. Araştırmalarda Rapor Hazırlama. Ankara: Nobel Yayıncılık, 1998.
• Karataş, Abuzer - Akgün, Özcan Erkan. “Lise Öğretmenlerinin FATİH Projesi’ni Uygulamaya Yönelik Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Yeterliliklerinin İncelenmesi”. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi 1/4 (2014), 10-30.
• Kartal, Tezcan vd. “Öğretmen Adayları İçin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz-Değerlendirme Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 7/23 (2016), 1-36.
• Kır, Şeyda. “Dijital Dönüşüm Sürecinde Yükseköğretim Kurumları ve Öğretim Elemanlarının Gelişen Rolleri.” Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi 6/3 (2020), 143-163.
• Koç, Ahmet. Din Öğretiminde Teknoloji Destekli Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri, Talim, 7/1 (2023), 7-36.
• Koehler, Matthew - Mishra, Punya. “What is Technological Pedagogical Content Knowledge (TPACK)?” Contemporary Issues in Technology and Teacher Education 9/1 (2009), 60-70.
• Koehler, Matthew J. vd. “The Technological Pedagogical Content Knowledge Framework”. Handbook of Research on Educational Communications and Technology. ed. J. Michael Spector vd. 101-111. New York, NY: Springer, 2014. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-3185-5_9
• Koehler, Matthew J. - Mishra, Punya. “What Happens When Teachers Design Educational Technology? The Development of Technological Pedagogical Content Knowledge”. Journal of Educational Computing Research 32/2 (Mart 2005), 131-152. https://doi.org/10.2190/0EW7-01WB-BKHL-QDYV
• Korucu, Agah Tuğrul vd. “Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Üzerine Yapılan 2010-2016 Dönemi Araştırmalardaki Eğilimler”. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6/1 (2017), 104-133.
• Lin, Tzu-Chiang, Chin-Chung Tsai, Ching-Sing Chai ve Min-Hsien Lee. “Identifying Science Teachers’ Perceptions of Technological Pedagogical and Content Knowledge (TPACK).” Journal of Science Education and Technology 22, no. 3 (2013): 325–336.
• MEB. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 2017.
• MEB. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Ortak Metni. Millî Eğitim Bakanlığı, 2024. https://tymm.meb.gov.tr/ortak-metin
• Mishra, Punya - Koehler, Matthew J. “Introducing Technological Pedagogical Content Knowledge”. Annual meeting of the American Educational Research Association. 1/1-16, 2008. http://www.matt-koehler.com/publications/Mishra_Koehler_AERA_2008.pdf
• Mishra, Punya - Koehler, Matthew J. “Technological Pedagogical Content Knowledge: A Framework for Teacher Knowledge”. Teachers College Record: The Voice of Scholarship in Education 108/6 (2006), 1017-1054. https://doi.org/10.1111/j.1467-9620.2006.00684.x
• Niess, M. L. vd. “Guiding Inservice Mathematics Teachers in Developing A Technology Pedagogical Knowledge (TPCK)”. annual meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, CA. Citeseer, 2006.
• Özdemir, Saadettin - Gıynaş, Ahmet Yusuf. “Metaverse ve Din Eğitimi”. Turkish Academic Research Review 7/4 (2022), 1080-1112.
• Öztürk, Ergün. “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6/2 (2013). https://dergipark.org.tr/en/pub/usaksosbil/article/232665
• Peşkersoy, A. “Z Kuşağına Din Eğitimi Verilirken Dikkat Edilmesi Gereken Bir Unsur Olarak ‘Teknoloji’”. 2. Uluslararası Din Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı. ed. H. Yusuf Acuner vd. 53-64. Konya: Yediveren Kitap, 2018.
• Shulman, Lee. “Knowledge and Teaching: Foundations of the New Reform”. Harvard Educational Review 57/1 (1987), 1-23.
• Shulman, Lee S. “Those Who Understand: Knowledge Growth in Teaching”. Educational Researcher 15/2 (Şubat 1986), 4-14. https://doi.org/10.3102/0013189X015002004
• Stoilescu, Dorian. “A Critical Examination of the Technological Pedagogical Content Knowledge Framework: Secondary School Mathematics Teachers Integrating Technology”. Journal of Educational Computing Research 52/4 (Temmuz 2015), 514-547. https://doi.org/10.1177/0735633115572285
• Şimşek, Eyup. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Öğretim Teknolojileri Alanındaki Yeterlikleri”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22/3 (2018), 1631-1648.
• Topçu, Ertem. Matematik Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Algılarının İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Tosun, Cemal. Din Eğitimi Bilimine Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2017.
• Tosuntaş, Şule Betül, Zuhal Çubukçu ve Gary Beauchamp. “Teacher Performance in Terms of Technopedagogical Content Knowledge Competencies.” Kastamonu Education Journal 29, no. 1 (2021): 63–83.
• Tuncer, Murat - Dikmen, Melih. “Cinsiyetin Tekno-Pedagojik Alan Bilgisi Üzerindeki Etkisinin Meta Analiz Yöntemiyle Araştırılması”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 28/1 (31 Ocak 2018), 85-92. https://doi.org/10.18069/firatsbed.387808
• Uğurlu, Ramazan. Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Çerçevesinde Önerilen Eğitim Programı Sürecinde Öğretmen Adaylarının Şekillendirici Ölçme ve Değerlendirme Bilgi Ve Becerilerinin Gelişiminin İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• Usta, Büşra. Sınıf öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) ve hizmet içi eğitim durumlarının incelenmesi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Üzümcü, Muzaffer - Abanoz, Süleyman. “Program Tasarımı Yaklaşımları Bağlamında Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı”. Mevzu–Sosyal Bilimler Dergisi 12 (2024), 795-826.
• Yurtcu, Gülseher. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin 21. Yüzyıl Becerileri, Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri ve Öğretme Motivasyonları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Düzce: Düzce Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Yurdakul, Işıl Kabakçı. “Öğretmen Adaylarının Teknopedagojik Eğitim Yeterliklerinin Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanımları Açısından İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 40/178 (2011), 397-408.
• Wilson, Elisabeth K. ve Vivian H. Wright. “Retention of Technology Integration Skills by Teacher Education Students.” Journal of Technology and Teacher Education 18, no. 2 (2010): 241–261.