The Dichotomy of Women in History and Metaphysics within Islamic Thought

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 49 - KADIN Özel Sayı (24-11-2016), 97 - 106, 24.11.2016

Hülya Altunya

https://doi.org/10.15745/da.268701

Öz

The perception of the
female presence in modern times and a shift of women’s rights has brought the
position of women in society a new impetus. These developments has caused a new
trend of apologetic and rational thinking concerning the status and the problems
of woman in Islam. The existence of woman and their rights have been mostly
considered within the category of ‘woman regarding man’ and ‘ideal, moral
profile of woman’ in classical Islamic thought. Religious, moral, and
philosophical texts on the Qur’an have accounted woman for being responsible
for some duties within the family household and shaped and educated according
to the ideal profile of a woman. However, in modern times in the West, the
existence of woman and their rights have been considered within the category of
‘woman as woman’. Moreover, women have been declared as an individual who is
equal to man in fields of intellectual, political, social and economic matters.
This development has caused some revisions within the classical approaches to
Islam regarding the narratives on woman. In this period, a good number of
macro-narratives of the rights of women in Islam were organized in specific
references to the Qur’an and hadiths within the form of apologetic thinking.
Nevertheless, this form of apologetic thinking on idealized ‘religious woman’
in reference to Qur’an and hadiths is in need of being questioned, analyzed,
and criticized from metaphysical, historical, religious viewpoints.

This paper will
discuss the problems posed by the idealized profile of woman with respect to
historical existence of woman and their rights in the classical thought on
Islam. It will affirm that the idealized profile of woman is basically a
metaphysical construction which disregards historical dimensions of woman’s
existence in the world. 

Anahtar Kelimeler

Woman, Metaphysics, History, Islam, Native

İslam Düşüncesinde Metafizik ve Tarih İkileminde Kadın

Öz

Modern
dönemlerle birlikte kadın varlığına bakışın ve ona dair algının değişmesi ve
bunun üzerine kadın haklarıyla ilgili yapılan çalışmalar ile düzenlemeler,
kadının kendisin ve toplum içindeki konumunun tekrar tekrar düşünülmesini
beraberinde getirdi. Modernizmin ortaya çıkardığı bu tür değişimler, gelişmeler
ve bunun yanı sıra ister istemez yüzleşilmesi gereken problemler, İslam
düşünürlerinde bir tür İslam’da kadın apolojisinin geliştirilmesine neden oldu.
Klasik İslam düşüncesinde kadın varlığı ve kadın hakları, ‘erkeğe nispetle
kadın’ ve ‘ya ideal dindar ya da ahlaklı kadın’ profiliyle ilişkilendirilerek
anlatılmıştı. Kur’an ve hadisler üzerine bina edilen dini, ahlaki ve felsefi
metinlerde, devamlı surette kadının aile içindeki vazifeleri hatırlatılarak
onun ideal forma uygun bir şekilde eğitilmesi hedeflenmiştir. Ancak modern
dönemlerle birlikte kadın varlığı ve kadın hakları, ‘kadın olarak kadın’
anlayışı temelinden hareketle ifade edildi. Ayrıca kadının erkek gibi bir birey
olduğu ilan edilerek o, entelektüel, siyasi, sosyal ve ekonomik ortamlarda eşit
düzeyde temsil edilmeye başlandı. Modern dönemde kadın anlayışında meydana
gelen dönüşümle birlikte İslam düşüncesinde kadın varlığı ve kadın haklarına
dair anlatıların revize edildiğine şahit olundu. Bu yeni dönemin İslam’da kadın
apolojilerinde, kadın haklarıyla ilgili olarak Kur’an ve Hadislerden
referanslar alınmak suretiyle geniş içerikli makro anlatılar oluşturuldu.
Modern dönemdeki bu apolojiler, metafiziksel boyutlara taşınmak suretiyle yeni
makro anlatılar kurgulandı. Ancak dini metinlerden çıkartıldığı iddia edilen ve
apolojik bir söylem tarzıyla kurgulanan dindar kadın profilinin metafiziksel,
tarihsel ve dini açıdan sorgulanmasına ihtiyaç hissedilmektedir. Bu çalışmada
tarihin her döneminde kadın varlığı ve kadın haklarının ideal profiller
bağlamından ele alınmasıyla ortaya çıkan problemler tartışılmaktadır. Yine
ideal profillerin hem metafizik kurgulardan ibaret olması hem de kadın
varlığının zamansallığını göz ardı etmesinden kaynaklanan sorunlar araştırıldı. 

Anahtar Kelimeler

Kadın, Metafizik, Tarih, İslam, Anlatı

Kaynakça

• • Altunya, Hülya (2011). “İslam Felsefesinde Kadının Temsili Sorunu”. Ortaçağ’da Kadın. Ed. Altan Çetin, Ankara: Lotus Yayınevi: 77-97.
• • Aristotle (1984). “History of Animals”. The Complete Works of Aristotle. Ed. Jonathan Barnes. Princeton: Princeton University Press.
• • Aristoteles (2002). Politika. Çev. Mete Tunçay. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• • Buhari, Muhammed b. İsmail (1992). Sahihu’l-Buhari. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• • Gazali (1974). İhyâ-i Ulûmi’d-Dîn. Çev. Ali Arslan. İstanbul: Arslan Yayınları.
• • Gazali (1988). Nasihatü’l-Mülük. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• • İbn Mace, Ebu Abdullah b. Yezid (1992). es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• • İbn Sina (2005). Metafizik, Kitâbu’ş-Şifâ. Çev. Ekrem Demirli & Ömer Türker, İstanbul: Litera Yayıncılık.
• • Karslı, İbrahim H. (2003). Kur’an Yorumlarında Kadın, Sosyo-kültürel Çevrenin Kur’an Yorumlarındaki Yansımaları. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• • Kınalızade Ali Çelebi. (2007). Ahlâk-ı Âlâ’î. Haz. Mustafa Koç. İstanbul: Klasik Yayınları.
• • Mehmed Said (2015). Vezaifu’l-İnas (Aile Olmak). İstanbul: Büyüyen Ay Yayınları.
• Yılmaz, Zehra (2015). Dişil Dindarlık İslamcı Kadın Hareketinin Dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayıncılık.